Ο Βουλευτής Νεκτάριος Σαντορινιός, την Παρασκευή, 6/3/15, κατά τη διάρκεια συζήτησης στη κοινή συνεδρίαση των τριών διαρκών επιτροπών της Βουλής σχετικά με το νομοσχέδιο για την ανθρωπιστική κρίση, πήρε το λόγο τοποθετήθηκε ως εξής:

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ειλικρινά μένω κατάπληκτος όταν ακούω συναδέλφους μου από την προηγούμενη κυβέρνηση να μας κατηγορούν ότι το πρόγραμμά μας δεν μπορεί να καλύψει όλη τη φτώχεια στη χώρα. Τη φτώχεια, που μέχρι χθες δημιούργησαν με τις πολιτικές τους. Ειλικρινά, συνάδελφοι, θεωρείτε ότι όλοι μας έχουμε μνήμη χρυσόψαρου; Θεωρείτε ότι οι πολίτες δεν γνωρίζουν ποιοι τους έφεραν σε αυτή την κατάσταση;

Αυτό το πρώτο νομοσχέδιο που καταθέτει η Κυβέρνηση αφορά μετά από πολύ καιρό την υπεράσπιση ενός μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας. Σήμερα, αγαπητοί συνάδελφοι, δεν συζητάμε για προστασία των ελίτ, δεν συζητάμε για νομιμοποίηση φοροαπαλλαγών, για θαλασσοδάνεια και για αδειοδοτήσεις αμαρτωλών επιχειρήσεων. Σήμερα δεν καλούμαστε να ψηφίσουμε νυκτερινές τροπολογίες, κρυφές παραγράφους και την κατάλυση του Συντάγματος με ένα άρθρο. Σήμερα ξεκινάμε την υλοποίηση του προγράμματος για το οποίο μας ψήφισε ο λαός και ο λαός μας βλέπει και ξέρει ότι σήμερα, μετά από πολύ καιρό η Βουλή καλείται να υπηρετήσει το ρόλο που είχε απωλέσει: Να αναστηλώσει την κοινωνία και τη χώρα βήμα-βήμα και αυτό είναι το πρώτο βήμα.

Η ακραία φτώχεια συνάδελφοι, δεν βρίσκεται μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η φτώχεια έχει έρθει από καιρό και στα νησιά μας, από όπου προέρχομαι, γιατί έχει αποδομηθεί ο παραγωγικός ιστός, γιατί έχουν χαθεί εισοδήματα, γιατί έχουν κλείσει επιχειρήσεις και το κοινωνικό κράτος έχει αποσαρθρωθεί. Όσο περίεργα και αν ακουστούν αυτά που θα πω, στην Περιφερειακή Ενότητα Ρόδου που αποτελείται από τη Ρόδο, τη Σύμη, τη Μεγίστη, την Τήλο και τη Χάλκη, περίπου 6,5 χιλιάδες άτομα είναι στο φάσμα της ακραίας φτώχειας. Μιλάμε για 2000 περίπου οικογένειες, όπου το 35,4% των ατόμων είναι παιδιά και το 44% βρέφη και παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι μέχρι τώρα σιτίζονται μέσω διανομής τροφίμων από τα δίκτυα αλληλεγγύης που έχουν στηθεί από τους δήμους, την περιφέρεια, την εκκλησία και τις ΜΚΟ. Και επειδή μας είπε ο Εισηγητής της Ν.Δ. για τα κοινωνικά παντοπωλεία και τα υπερασπίστηκε, ίσως ως επίτευγμα της προηγούμενης κυβέρνησης, έχετε ιδέα πώς λειτουργούν μέχρι σήμερα αυτά τα κοινωνικά παντοπωλεία; Μέσω των δομών αλληλεγγύης και των κουτσουρεμένων οικονομικών των ΟΤΑ. Δεν λειτουργούν με χρηματοδοτήσεις του Κράτους.

Ακόμη, θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό παράλληλα με τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για την κατάρτιση ενός θεσμικού πλαισίου που θα λειτουργεί σαν δίχτυ ασφαλείας για τους ανθρώπους σε ακραία φτώχεια, να ενισχύσουμε και να εμπλέξουμε στην όλη διαδικασία τις υπάρχουσες δομές κοινωνικής αλληλεγγύης. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι αυτές οι δομές αποτέλεσαν όλα αυτά τα χρόνια, τα μνημονιακά, το κοινωνικό κράτος που ήταν ανύπαρκτο και αυτές οι δομές γνωρίζουν την ανθρωπογεωγραφία και τις ανάγκες κάθε γειτονιάς και κάθε περιοχής, με ονοματεπώνυμο.

Τέλος, επειδή μεγάλη κουβέντα έγινε για την ακραία φτώχεια, θα σας πω εγώ πώς αντιλαμβάνομαι την ακραία φτώχεια. Ακραία φτώχεια είναι να παραμένουν οι άνθρωποι στην ουρά για συσσίτια. Να μην έχουν τα παιδιά γάλα και να είναι είδος πολυτελείας το σαπούνι, το τετράδιο και μια κουβέρτα. Αυτό είναι ακραία φτώχεια και παρά την έκπληξη κάποιων, συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα. Η Κυβέρνησή μας αυτό θα το αλλάξει και το πρώτο βήμα γίνεται σήμερα.

Για τα σημεία που αφορούν στην αντιμετώπιση της διαφθοράς, ο Νεκτάριος Σαντορινιός, ανέφερε:
Ένας λόγος που υπήρξε και ανθεί η διαφθορά στη χώρα μας είναι το γεγονός ότι οι φορείς που είχαν ελεγκτικές δυνατότητες ήταν κατακερματισμένοι και ασύνδετοι και αυτό ήταν πολιτική επιλογή, γιατί η διαφθορά και η διαπλοκή ήταν μέρος του πολιτικού σχεδίου των προηγούμενων κυβερνήσεων. Σήμερα η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης που ξεκίνησε με τη σύσταση της θέσης του Υπουργού Επικρατείας για την καταπολέμηση της διαφθοράς, με το συντονισμό των αρμόδιων ελεγκτικών υπηρεσιών, δείχνει την πρόθεση της Κυβέρνησης να αναμετρηθεί πραγματικά με τη διαφθορά και τη διαπλοκή.

Επιχείρηση-«σκούπα» έχει ξεκινήσει ήδη το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους επιχειρώντας να εξασφαλίσει το ταχύτερο δυνατό διαθέσιμα ύψους 5,5 δισ. ευρώ από λογαριασμούς φορέων της λεγόμενης Γενικής Κυβέρνησης (ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ και ΝΠΔΔ).

Το σάρωμα των καταθέσεων των δημόσιων φορέων αναμένεται να περάσει το επόμενο διάστημα σε μια «νέα εποχή» που θέλει την Κεντρική Διοίκηση, και πιο συγκεκριμένα το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, να μπορεί να συγκεντρώνει τους λογαριασμούς των δημόσιων φορέων κάτω από τη διαχείρισή του.

Με έναν πρόχειρο υπολογισμό, αναμένεται να περάσουν στα χέρια του υπουργείου Οικονομικών καταθέσεις συνολικού ύψους 2‐2,5 δισ. ευρώ από λογαριασμούς οργανισμών, όπως οι Οργανισμοί Περιφερειακών Λιμανιών, το ΚΕΠΕ, το Μουσείο της Ακρόπολης κ.ά.

Τυπικά, οι λογαριασμοί θα παραμένουν ως έχουν για τους δικαιούχους φορείς αλλά θα διαχειρίζονται και θα ελέγχεται η κίνησή τους από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Πρακτικά, όμως, αν το ΓΛΚ επικαλεστεί έκτακτες κρατικές ανάγκες θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τα υπόλοιπα για να καλύψει τις ανάγκες αυτές. Η διαδικασία αυτή είχε κανονιστεί να ξεκινήσει από την αρχή του χρόνου και να ολοκληρωθεί στο τέλος Ιουνίου.

Λόγω όμως των πρόωρων εκλογών, η εφαρμογή του μέτρου ξεκίνησε καθυστερημένα και τώρα επιταχύνεται.
Στο μεταξύ, προχωρά κανονικά ο «εσωτερικός δανεισμός» του Κεντρικού Δημοσίου μέσω repos. Στο στόχαστρο του ΓΛΚ έχουν μπει οι καταθέσεις κυρίως των ασφαλιστικών ταμείων που φτάνουν τα 3 δισ. ευρώ, ενώ από ακτινογραφία περνούν και οι λογαριασμοί των ΟΤΑ που με βάση κάποιους αισιόδοξους φτάνουν κάποιες 100άδες εκατομμύρια ευρώ.

Η διαδικασία είναι απλή και σίγουρη. Ο δημόσιος φορέας καλείται να μεταφέρει τα υπόλοιπά του στην Τράπεζα της Ελλάδος και σε αντάλλαγμα να κάνει μια συμφωνία επαναγοράς (repos) με το Κεντρικό Δημόσιο. Δανείζει δηλαδή το Κεντρικό Δημόσιο, το οποίο εκπροσωπείται από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, με επιτόκιο περίπου 3%.

Στο τέλος της διάρκειας της συμφωνίας, ο δημόσιος φορέας εισπράττει κεφάλαιο και τόκο της συμφωνίας, εκτός και αν υπάρχει αμοιβαία συμφωνία για την ανανέωση του repos.

Το σαφάρι των καταθέσεων έχει ξεκινήσει από τα ασφαλιστικά ταμεία τα διαθέσιμα των οποίων τηρούνται και ελέγχονται και από την Τράπεζα της Ελλάδος και αναμένεται να συνεχιστεί και με τους ΟΤΑ. Οσοι από αυτούς έχουν την τύχη να διατηρούν καταθέσεις τις διατηρούν ως αποθεματικό και καλύπτουν τις ανάγκες τους με την κρατική χρηματοδότηση.

Μετά τη λειτουργία όμως του Παρατηρητηρίου για τους ΟΤΑ, οι προϋπολογισμοί και τα διαθέσιμα παρακολουθούνται πολύ στενά.
Συνεπώς, όπου έχουν εντοπιστεί διαθέσιμα είναι δυνατά να γίνουν ρευστότητα του κράτους με νέες συμφωνίες επαναγοράς.

Ο,τι λέει το Μνημόνιο…

Τα δύο αυτά μέτρα αποτελούν μέτρα τα οποία είχαν ενταχθεί στην έκθεση βιωσιμότητας του χρέους της Ε.Ε. την οποία περιέλαβε στην τέταρτη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Απρίλιο του 2014.

Στη σελίδα 70 και στην παράγραφο 136 τα μέτρα περιγράφονται αναλυτικά. Στην αμέσως επόμενη παράγραφο, την 137, αναφέρει ότι τα δύο αυτά μέτρα θα αποτελέσουν δεξαμενές άντλησης ρευστότητας για την κάλυψη πρόσθετων χρηματοδοτικών αναγκών του ελληνικού προγράμματος.

Μάλιστα, στην παράγραφο 137 αναφέρεται ότι με βάση τις εκτιμήσεις των ελληνικών αρχών τα δύο μέτρα θα μπορέσουν να φέρουν πρόσθετα έσοδα στα ελληνικά ταμεία της τάξης των 5,5 δισ. ευρώ μέχρι και το τέλος του Μαΐου.

Βεβαίως, το ποσό αυτό είχε συμφωνηθεί να καλύψει τις άμεσες χρηματοδοτικές ανάγκες του 2015 με άλλους υπολογισμούς οι οποίοι έγιναν με πολύ διαφορετικές παραδοχές τόσο για την κατάσταση όσο και για τις
προοπτικές της ελληνικής κοινωνίας.

Με αυτή τη συνθήκη η έκθεση της επιτροπής επαναλάμβανε τη δέσμευση για συνέχιση της στήριξης της Ελλάδας για όλη τη διάρκεια του προγράμματος και μετά τη λήξη του μέχρι η Ελλάδα να καταφέρει να ανακτήσει την επαφή της με το δανεισμό από τις αγορές.

Παρά το γεγονός ότι τα δύο αυτά μέτρα ήταν υπολογισμένα σε άλλες συνθήκες και με άλλες προϋποθέσεις, μπαίνουν σε εφαρμογή άμεσα με στόχο να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες χρηματοδότησης.

e-typos.gr

Ο ρόλος των ΟΤΑ στη διαχείριση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ απασχόλησε τις πρόσφατες συναντήσεις που είχαν τα συλλογικά όργανα των Δήμων και των Περιφερειών με υπουργούς της Κυβέρνησης

Στην πρώτη συνάντηση με τον υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Νίκο Βούτση, οι δήμαρχοι ζήτησαν τη συμμετοχή των δήμων στη διαχείριση του ΕΣΠΑ, για τα έργα που τους αφορούν, -πάγιο αίτημα της Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού- καθώς και τη διασφάλιση της συνέχισης και ολοκλήρωσης δημοτικών έργων που χρηματοδοτούνται από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ μέσω της ΕΕΤΑΑ και τα οποία κινδυνεύουν με ματαίωση εφόσον δεν ολοκληρωθούν μέχρι στις 31/12/2015, ενώ οι δήμοι θα κληθούν να επιστρέψουν τη χρηματοδότησή τους.

Οι Περιφέρειες, από την πλευρά τους ζήτησαν την ενδυνάμωση του ρόλου των Περιφερειών στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρα και, περαιτέρω, την κατάργηση ενδιάμεσων φορέων και συγκεκριμένα την ΕΕΤΑΑ ΑΕ, προτείνοντας τα κονδύλια να διαχειρίζονται από τις υπάρχουσες Διαχειριστικές Αρχές.

Ακολούθησε απάντηση της ΚΕΔΕ με τίτλο : «Δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη στη χώρα χωρίς την Αυτοδιοίκηση Α’ Βαθμού». Μεταξύ άλλων ανέφερε: «Για τους Ο.Τ.Α. η διαχείριση των πόρων του νέου Ε.Σ.Π.Α. αποτελεί πρώτης προτεραιότητας ζήτημα. Στη διαχείριση αυτή απαιτούμε να έχουμε ρόλο ουσιαστικό, κι όχι διακοσμητικό, όπως κάποιοι επιθυμούν. Δεν θα αποδεχθούμε ρόλο κομπάρσου σε ένα θέμα που αφορά το μέλλον των τοπικών μας κοινωνιών».

Όλα αυτά σε μια περίοδο όπου το υπουργείο έχει ενημερώσει για την πρόθεσή του να καταργήσει τον πολιτικό ρόλο των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, γεγονός που κατ’ επέκταση, αφήνει κενά στη στελέχωση της Επιτροπής που προβλεπόταν να δημιουργηθεί βάσει τροπολογίας που πέρασε η προηγούμενη κυβέρνηση.

Σύμφωνα με τη ρύθμιση, με απόφαση της ΚΕΔΕ και σύμφωνη γνώμη της Περιφερειακής Ενωσης Δήμων (ΠΕΔ) συγκροτείται «Περιφερειακή Επιτροπή Αναπτυξιακού Σχεδιασμού (ΠΕΑΣ)», η οποία θα λειτουργεί ως «υποεπιτροπή της Επιτροπής Παρακολούθησης του ΠΕΠ». Πρόεδρος της επιτροπής θα είναι ο εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ και η σύνθεσή της θα περιλαμβάνει δύο μέλη του Δ.Σ. της ΠΕΔΑ με τους αναπληρωτές τους, ένα μόνο μέλος από το περιφερειακό συμβούλιο και εκπρόσωπο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης -της «διορισμένης περιφέρειας»- με τον αναπληρωτή του. Μία ρύθμιση που είχε αφήσει ικανοποιημένους τους δημάρχους, ενώ αντιθέτως είχε προκαλέσει αντιδράσεις από πλευράς, περιφερειαρχών. Το ερώτημα που δημιουργείται είναι πώς θα διαμορφωθεί η νέα σύνθεσή της, εφόσον δεν θα στελεχώνεται από εκπρόσωπο των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.

Οι συναντήσεις με Σταθάκη

Οι προτάσεις της ΚΕΔΕ, για τη βελτίωση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου για το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020, συζητήθηκαν και στη διάρκεια συνεδρίασης της Επιτροπής ΕΣΠΑ. Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γιώργος Πατούλης, ενημέρωσε τα μέλη της Επιτροπής ότι έχει ζητηθεί συνάντηση με τον υπουργό Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, Γιώργο Σταθάκη, για όλα τα θέματα αρμοδιότητάς του που αφορούν τους δήμους και κυρίως για το νέο ΕΣΠΑ.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η Επιτροπή ΕΣΠΑ της ΚΕΔΕ κατέληξε στις εξής προτάσεις, τις οποίες θα καταθέσει προς συζήτηση στην κυβέρνηση:

– Για το τρέχον ΕΣΠΑ 2007-2013, να λυθεί η εκκρεμότητα χρηματοδότησης για την ολοκλήρωση των έργων Δήμων τα οποία διαχειρίζεται η ΕΕΤΑΑ, ως ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης.

– Για το νέο ΕΣΠΑ:

· Να εγκριθεί η χρηματοδότηση υποστήριξης των Δήμων από την Τεχνική Βοήθεια, που διαχειρίζεται η ΜΟΔ, για την ωρίμανση των νέων έργων τους, όπως είχε συμφωνηθεί με την προηγούμενη Κυβέρνηση.

· Να υιοθετηθεί η πρόταση της ΚΕΔΕ για το Πρόγραμμα Ενδυνάμωσης και Υποστήριξης των Δήμων ως δικαιούχων του νέου ΕΣΠΑ, που θα περιλαμβάνει την υποστήριξη των Περιφερειακών Αναπτυξιακών Επιτροπών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την ενδυνάμωση των ορεινών και νησιωτικών Δήμων, την οργάνωση και τον λειτουργικό εκσυγχρονισμό όλων των Δήμων, την υποστήριξη για τη διασφάλιση της διαχειριστικής τους επάρκειας κ.λπ.

· Να ρυθμιστεί νομοθετικά η δυνατότητα κάθε Δήμου να προκηρύσσει και να υπογράφει σύμβαση για τεχνικό σύμβουλο υποστήριξης των υπηρεσιών του, για την ωρίμανση και την εκτέλεση των έργων του.

Όσον αφορά το θέμα της διαχειριστικής επάρκειας των Δήμων η ΚΕΔΕ ζητά:

· Να διατηρήσουν τη βεβαίωση διαχειριστικής επάρκειας, όσοι Δήμοι την έχουν ήδη αποκτήσει.

· Να δοθεί η δυνατότητα πρόσληψης εξειδικευμένου προσωπικού στους Δήμους, που θέλουν να αποκτήσουν διαχειριστική επάρκεια.

· Στο πλαίσιο του αναπτυξιακού προγραμματισμού, να διασφαλιστούν και άλλοι εναλλακτικοί τρόποι διαχειριστικής επάρκειας ή υλοποίησης των έργων, όπως η υπογραφή προγραμματικών συμβάσεων,

Ακόμη, να διασφαλιστεί θεσμικά και προγραμματικά ο διακριτός ρόλος Δήμων και Περιφερειών στην εξειδίκευση, τη διαχείριση και την εφαρμογή Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014-2020.

Βεβαίως, συνάντηση με τον υπουργό είχε και η ΕΝΠΕ. Στη συνάντηση συζητήθηκαν τα πιεστικά ζητήματα που σχετίζονται με το αίτημα της ΕΝΠΕ για παράσταση στην ολοκλήρωση του τρέχοντος ΕΣΠΑ και ο προγραμματισμός για την έναρξη του νέου προγράμματος στο οποίο ο ρόλος των 13 Περιφερειών στη διαχείριση των κονδυλίων είναι κεντρικός.

Μετά τη συνάντηση, ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ, Κώστας Αγοραστός δήλωσε: «Είχαμε καταρχήν την ευκαιρία να συγχαρούμε τον Υπουργό για την ανάληψη των καθηκόντων του σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο για την Ελληνική οικονομία. Αποφασίσαμε να εντείνουμε τη συνεργασία μας τόσο για το νέο ΕΣΠΑ, ώστε να μην χαθεί χρόνος αλλά και ούτε ένα ευρώ από την πραγματική οικονομία, όσο και για την άμεση αποκατάσταση των τεράστιων καταστροφών στις δημόσιες υποδομές από τις πρόσφατες πλημμύρες».

aftodioikisi.gr

Διαδικασίες για την κατάργηση του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ θα κινήσει το υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης.

Ωστόσο η διαδικασία εποπτείας και παρακολούθησης εποπτείας των προϋπολογισμών των ΟΤΑ θα συνεχίσουν να διεξάγονται. Σύμφωνα με πληροφορίες της aftodioikisi.gr, η παρακολούθηση των προϋπολογισμών των τοπικών αρχών θα πραγματοποείται από τις διοικητικές υπηρεσίες του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης.

Σε συνεργασία με τους ΟΤΑ θα φροντίσουν ώστε να μην “ξεφεύγουν” οι προϋπολογισμοί, μέσα σε πλαίσιο σεβασμού των επιλογών των δήμων, χωρίς τον ασφυκτικό έλεγχο που προϋπέθετε το Παρατηρητήριο.

Το πολιτικό στίγμα που αφήνει η συγκεκριμένη επιλογή, είναι ότι το κεντρικό κράτος κινείται πλέον στην αρχή της εμπιστοσύνης απέναντι στους αιρετούς.

Με στόχο την καλύτερη παρακολούθηση και την διαφάνεια στα οικονομικά των δήμων σε όλη τη χώρα, το υπ. Εσωτερικών ζητα από του δήμους και τα ΝΠΔΔ μέσω των μηνιαίων στατιστικών δελτίων να καταχωρούν στη βάση δεδομένων Οικονομικών Στοιχείων ΟΤΑ στην οποία δηλώνονται όλα τα έσοδα και τα έξοδα και οι προϋπολογισμοί των δήμων από κάθε αποκεντρωμένη διοίκηση ξεχωριστά, επιπλέον στοιχεία.

Στο εξαιρετικά επείγον έγγραφο με θέμα: “Καθορισμός οικονομικών στοιχείων έτους 2015 των Δήμων και των ΝΠΔΔ αυτών, που υποβάλλονται στη βάση δεδομένων Οικονομικών Στοιχείων ΟΤΑ μέσω των στατιστικών δελτίων” προς τους δήμους όλης της χώρας περιλαμβάνονται οδηγίες για την υποβολή των οικονομικών στοιχείων για την ανάγκη, όπως αναφέρεται, καλύτερης παρακολούθησης των συγκεκριμένων υποχρεώσεων καθότι για αυτές απαιτείται ιδιαίτερος χειρισμός ως προς τη γενική λογιστική, τον ετήσιο προϋπολογισμό και το μητρώο δεσμεύσεων.

kalimnos

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot