Η τρύπα στην στιβάδα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική έχει αρχίσει να συρρικνώνεται, αποτελώντας μια θετική είδηση δεκαετίες μετά από μια διεθνή συμφωνία για τη σταδιακή κατάργηση συγκεκριμένων ρυπογόνων ουσιών, είπαν επιστήμονες χθες σε έκθεσή τους.

Σύμφωνα με την έκθεση, η τρύπα του όζοντος έχει συρρικνωθεί κατά 4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα - μια περιοχή σε μέγεθος περίπου όσο η Ινδία - από το 2000.

"Είναι μεγάλη έκπληξη", είπε η επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας σύνταξης της έκθεσης Σούζαν Σόλομον, ειδική στην ατμοσφαιρική χημεία στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT) , σε συνέντευξή της στο περιοδικό Science. "Δεν περίμενα να γίνει τόσο νωρίς", πρόσθεσε.

Η έκθεση απέδωσε την αποκατάσταση της στιβάδας του όζοντος στη "συνεχιζόμενη μείωση της ατμοσφαιρικής χλωρίνης η οποία προέρχεται από χλωροφθοράνθρακες (CFCs)", ή χημικές ουσίες οι οποίες εκλύονταν κάποτε από στεγνοκαθαριστήρια, ψυγεία, σπρέι μαλλίων, και άλλα αερολύματα.

"Μπορούμε τώρα να πούμε με αυτοπεποίθηση ότι αυτά που έχουμε κάνει έχουν βάλει τον πλανήτη σε τροχιά αποκατάστασης", τόνισε η Σόλομον.

Η συνεργάτις της στην έκθεση Άνια Σμιτ, ακαδημαϊκή ερευνήτρια σε ηφαιστειακές επιπτώσεις στο Πανεπιστήμιο του Λιντς, συμφώνησε, περιγράφοντας το Πρωτόκολλο του Μοντρεάλ ως "πραγματική ιστορία επιτυχίας που προσέφερε μια λύση σε ένα παγκόσμιο περιβαλλοντικό θέμα".

Η τρύπα στη στιβάδα του όζοντος ανακαλύφθηκε πρώτη φορά τη δεκαετία του 1950.

Έφτασε μέγεθος-ρεκόρ τον Οκτώβριο του 2015, αλλά η Σόλομον και οι συνάδελφοί της αποφάνθηκαν ότι αυτό μπορούσε να αποδοθεί στην έκρηξη του χιλιανού ηφαιστείου Καλμπούκο την ίδια χρονιά.

Η έκρηξη επιβράδυνε την αποκατάσταση του όζοντος, το οποίο επηρεάζεται από τη χλωρίνη, τη θερμοκρασία και το φως του ήλιου.

Η στιβάδα του όζοντος διανύει έναν σταθερό κύκλο κάθε χρόνο που ξεκινά στο τέλος του Αυγούστου, στο τέλος δηλαδή του σκοτεινού χειμώνα στην Ανταρκτική, και φτάνει το αποκορύφωμα συνήθως τον Οκτώβριο, όταν η τρύπα έχει την μεγαλύτερή της έκταση.

Η γενικότερη τάση αποκατάστασης του όζοντος έγινε εμφανής όταν οι επιστήμονες μελέτησαν τις μετρήσεις από δορυφόρους, επίγεια μηχανήματα και ατμοσφαιρικά μπαλόνια τον Σεπτέμβριο, αντί του Οκτωβρίου.

"Νομίζω ότι όλοι, μεταξύ των και εγώ, είχαμε εστιαστεί υπερβολικά στον Οκτώβριο, γιατί τότε η τρύπα του όζοντος είναι τεράστια", είπε η Σόλομον, "αλλά ο Οκτώβριος είναι και ο μήνας που επηρεάζεται εύκολα και από πολλαπλούς παράγοντες που παρουσιάζουν διακυμάνσεις, όπως ελαφρές μεταβολές στη μετεωρολογία".

Ο Ράιαν Νίλι, μέλος της ερευνητικής ομάδας της έκθεσης και λέκτορας σε ατμοσφαιρική επιστήμη άμεσης παρατήρησης στο Πανεπιστήμιο του Λιντς, είπε ότι η έκταση της έρευνας επέτρεψε στην ομάδα να "καταμετρήσει τις επί μέρους επιπτώσεις των τεχνητών ρυπογόνων ουσιών, των αλλαγών στη θερμοκρασία και των ανέμων στο μέγεθος και το εύρος της τρύπας του όζοντος στην Ανταρκτική".

"Οι παρατηρήσεις και τα μοντέλα βάσει υπολογιστών συμφωνούν - η αποκατάσταση του όζοντος στην Ανταρκτική έχει αρχίσει", τόνισε.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Βρετανοί επιστήμονες εντόπισαν ίχνη οπάλιου σε ένα μετεωρίτη που είχε βρεθεί στην Ανταρκτική.

Επειδή το οπάλιο είναι ένα ένυδρο ορυκτό, που περιέχει πολλά μόρια νερού, η ανακάλυψη ενισχύει την πεποίθηση ότι οι μετεωρίτες, ήδη από τα πρώτα χρόνια δημιουργίας του ηλιακού μας συστήματος, είχαν μεταφέρει σε αστεροειδείς νερό σε μορφή πάγου.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Χίλαρι Ντάουνς του Κολλεγίου Μπίρκμπεκ του Λονδίνου, έκαναν τη σχετική ανακοίνωση σήμερα στο εθνικό συνέδριο της Βασιλικής Εταιρείας Αστρονομίας στο Νότιγχαμ.

Το οπάλιο είναι ένας εντυπωσιακός πολύτιμος λίθος στη Γη, που χρησιμοποιείται σε κοσμήματα. Αποτελείται από πυριτία (διοξείδιο του πυριτίου), το βασικό συστατικό της άμμου, περιέχοντας έως 30% νερό. Μέχρι σήμερα δεν έχει ανιχνευθεί οπάλιο στην επιφάνεια κανενός αστεροειδούς, ενώ είχε βρεθεί μόνο σε ένα μετεωρίτη που έπεσε στη Γη και θεωρείται ότι προήλθε από τον 'Αρη.

Ο μετεωρίτης ΕΕΤ 83309 της Ανταρκτικής πιστεύεται ότι αποτελεί θραύσμα μακρινού αστεροειδούς. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το οπάλιο σχηματίσθηκε στον μητρικό αστεροειδή από την πτώση σε αυτόν άλλων μετεωριτών, οι οποίοι είχαν πάγο πάνω τους.

«Η ανακάλυψη αποτελεί άλλη μια ένδειξη ότι οι μετεωρίτες και οι αστεροειδείς μπορούν να μεταφέρουν μεγάλες ποσότητες νερού σε μορφή πάγου. Πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, μπορεί να έφεραν το νερό στη Γη και να βοήθησαν έτσι να αναπτυχθεί η ζωή που σήμερα ανθεί», δήλωσε η Ντάουνς.

Η συχνή χρήση «έξυπνου» κινητού τηλεφώνου μέσα στο σκοτάδι της νύχτας, λίγο πριν κοιμηθεί κανείς, μπορεί να προκαλέσει προσωρινά προβλήματα όρασης έως και προσωρινή τύφλωση από το ένα μάτι.

Για πρώτη φορά οι επιστήμονες ανακάλυψαν δύο τέτοιες ασυνήθιστες περιπτώσεις γυναικών στη Βρετανία, μιας 22χρονης και μιας 40χρονης, που είχαν τη συνήθεια να «τσεκάρουν» κάθε και λιγάκι το κινητό τους, ενόσω ήσαν ξαπλωμένες.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον οφθαλμίατρο Γκόρντον Πλαντ του Νοσοκομείου Μούρφιλντ του Λονδίνου, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό "New England Journal of Medicine", δήλωσαν ότι και οι δύο γυναίκες παραπονιούνταν για επαναλαμβανόμενα επεισόδια παροδικής απώλειας όρασης, που διαρκούσαν έως 15 λεπτά και εμφανίζονταν το βράδυ ή νωρίς το πρωί.

Παρά τις πολλαπλές ιατρικές εξετάσεις, οι γιατροί δεν μπορούσαν να βρουν κάποιο πρόβλημα. Όμως στην πορεία συνειδητοποίησαν ότι «ένοχο» ήταν το smartphone. Οι γυναίκες είχαν τη συνήθεια να ξαπλώνουν στο πλευρό και να βλέπουν μέσα στο σκοτάδι την έντονα φωτισμένη οθόνη του κινητού τους με το ένα μάτι, ενώ το άλλο ήταν σκεπασμένο από το μαξιλάρι.

Όπως είπε ο Πλαντ, «αυτό έχει ως συνέπεια το ένα μάτι, που κοιτάζει το τηλέφωνο, να προσαρμόζεται στο φως, ενώ το άλλο μάτι προσαρμόζεται στο σκοτάδι, με συνέπεια να προκαλείται παροδική απώλεια όρασης από το πρώτο μάτι, όταν κλείνει η συσκευή, εωσότου και αυτό το μάτι προσαρμοσθεί στο σκοτάδι».
Πάντως η τύφλωση λόγω κινητού είναι αβλαβής και δεν προκαλεί κάποια μόνιμη ζημιά. Οι επιστήμονες τόνισαν ότι όταν κανείς ασχολείται με το κινητό του μέσα στο σκοτάδι, πρέπει να έχει και τα δύο μάτια του ανοιχτά. Παραμένει πάντως ασαφές πόσοι «μονόφθαλμοι» χρήστες κινητού μέσα στο σκοτάδι μπορούν να πάθουν τέτοια πρόσκαιρη απώλεια όρασης και κατά πόσο τέτοια περιστατικά είναι μεμονωμένα.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)

iefimerida.gr