Στη χώρα μας επανέρχεται κατά καιρούς στο προσκήνιο η συζήτηση για τη δυνατότητα πρόγνωσης των σεισμών. Παράλληλα, οι επιστήμονες δουλεύουν πάνω σε ερευνητικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης των σεισμών που θα στείλει ακόμη και μηνύματα.

Το σύστημα θα έχει τη δυνατότητα να υπολογίζει το μέγεθος, την απόσταση και τον χρόνο άφιξης ενός σεισμού σε μια θέση, ενώ θα μπορεί άμεσα και σε πραγματικό χρόνο να εκτιμήσει τις αναμενόμενες ζημιές και απώλειες που θα υποστούν κρίσιμες υποδομές και σημαντικά κτίρια. Υπολογίζεται ότι το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης θα μπορεί να προειδοποιήσει για έναν επερχόμενο σεισμό περίπου 10 δευτερόλεπτα νωρίτερα.
«Και ο χρόνος των μερικών δευτερολέπτων είναι ζωτικής σημασίας και μπορεί να σώσει ζωές και περιουσίες» διαβεβαιώνει ο καθηγητής Κυριαζής Πιτιλάκης, διευθυντής της ερευνητικής μονάδας του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, που συμμετέχει στο πρόγραμμα.
Πηγή: Espresso

Η φροϋδική θεωρία από το 1905 είχε υποθέσει ότι το χιούμορ αποτελεί μια ασφαλιστική βαλβίδα για την εκτόνωση των απωθημένων σεξουαλικότητας και επιθετικότητας. Η νέα μελέτη αντίθετα αμφισβητεί την άποψη ότι η ροπή προς το χιούμορ υποδηλώνει άτομο επιθετικό, πιθανώς με σαδιστικές τάσεις.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Ούρλικε Βίλινγκερ της Σχολής Ψυχολογίας του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Βιέννης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Cognitive Processing", σύμφωνα με τη βρετανική «Γκάρντιαν», ζήτησαν από 156 άνδρες και γυναίκες με μέση ηλικία 33 ετών να «βαθμολογήσουν» πόσο κατάλαβαν και πόσο ευχαριστήθηκαν 12 σκίτσα μαύρου χιούμορ από το «Μαύρο Βιβλίο» του δημοφιλούς Γερμανού σκιτσογράφου Ούλι Στάιν.

Ενδεικτικό για το σκοτεινό χιούμορ των εν λόγω σκίτσων, είναι ένα που απεικονίζει ένα νεκροτομείο, όπου ο ιατροδικαστής σηκώνει ένα κάλυμμα που σκεπάζει ένα πτώμα και ρωτά μια γυναίκα αν αναγνωρίζει τον άνδρα της. «Ασφαλώς» απαντά εκείνη «ο άνδρας μου είναι, όμως μπορείτε να μου πείτε ποιο απορρυπαντικό χρησιμοποιήσατε και είναι τόσο λευκός;».

Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν επίσης σε διάφορα τεστ νοημοσύνης και αξιολόγησης της προσωπικότητάς τους, όσον αφορά χαρακτηριστικά όπως η επιθετικότητά τους και η ψυχική διάθεσή τους, ενώ ελήφθη υπόψη και το μορφωτικό επίπεδό τους.

Η συσχέτιση ανάμεσα στη βαθμολογία των σκίτσων και στο «προφίλ» κάθε ατόμου, αποκάλυψε ότι την μεγαλύτερη εκτίμηση για το μαύρο χιούμορ (το καταλαβαίνουν και το ευχαριστιούνται περισσότερο) έχουν οι άνθρωποι με το μεγαλύτερο δείκτη νοημοσύνης (IQ) και το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο, οι οποίοι ταυτόχρονα εμφανίζουν τον μικρότερο βαθμό επιθετικότητας.

Μια δεύτερη ομάδα είναι όσοι έχουν μέτρια κατανόηση των αστείων με μαύρο χιούμορ και τα ευχαριστιούνται λιγότερο από όλους, οι οποίοι έχουν μέση νοημοσύνη, τα υψηλότερα επίπεδα επιθετικότητας και την πιο αρνητική ψυχική διάθεση.

Και μια τρίτη ομάδα ανθρώπων είναι αυτοί που έχουν μέτρια κατανόηση του σκοτεινού χιούμορ και το απολαμβάνουν σε μέτριο βαθμό και οι οποίοι έχουν επίσης μέση νοημοσύνη, αλλά θετική ψυχική διάθεση και μέτρια επιθετικότητα.

Από το ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δεν φτάσαμε ακόμη να δημιουργούμε μυθικά τέρατα, όπως η μυθική Χίμαιρα με σώμα κατσίκας, κεφάλι λιονταριού και ουρά φιδιού, αλλά μάλλον προς τα εκεί οδεύουμε αργά αλλά σταθερά. Επιστήμονες στις ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι δημιούργησαν τα πρώτα χιμαιρικά έμβρυα χοίρων, τα οποία είναι κατά περίπου 0,001% ανθρώπινα, συνδυάζοντας κύτταρα και από τα δύο είδη.

Απώτερος στόχος των επιστημόνων είναι να δημιουργήσουν μέσα σε τέτοια υβριδικά ζώα ανθρώπινα όργανα (καρδιά, πάγκρεας, ήπαρ κ.α.) προοριζόμενα προς μεταμόσχευση σε ασθενείς. Όμως αυτή η προοπτική είναι ακόμη μακρινή, καθώς υπάρχουν πολλές τεχνικές δυσκολίες, όπως παραδέχθηκαν οι επιστήμονες (για να μην αναφέρουμε τους βιοηθικούς προβληματισμούς).
Για τη δημιουργία της χίμαιρας, ανθρώπινα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα εισήχθησαν σε έμβρυο χοίρου, το οποίο στη συνέχεια εμφυτεύθηκε σε μια γουρούνα για διάστημα έως ενός μήνα (μετά τα έμβρυα αφαιρέθηκαν για μελέτη, προτού υπάρξει γέννα). Προς το παρόν, η διαδικασία είναι ελάχιστα αποτελεσματική, καθώς, όπως έδειξαν τα πειράματα, από τα 2.075 έμβρυα που εμφυτεύθηκαν, μόνο τα 186 συνέχισαν να αναπτύσσονται μέσα στους θηλυκούς χοίρους.

Όμως, από την άλλη, υπήρξαν σαφείς ενδείξεις ότι τα ανθρώπινα κύτταρα ήσαν λειτουργικά μέσα στους χοίρους, παρόλο που αποτελούσαν ένα μικρό μόνο μέρος του ζώου. Δεν υπάρχουν πάντως ακόμη ενδείξεις ότι τα ανθρώπινα κύτταρα ενσωματώνονται στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο των χοίρων (με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό από πλευράς νοημοσύνης!).
«Είναι η πρώτη φορά που ανθρώπινα κύτταρα αναπτύσσονται μέσα σε ένα μεγάλο ζώο, αν μάλιστα σκεφτεί κανείς ότι άνθρωποι και χοίροι έχουν διαχωριστεί εξελικτικά εδώ και πολύ καιρό», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής καθηγητής Χουάν Κάρλος Ιζπιζούα Μπελμόντε του Ινστιτούτου Βιολογικών Επιστημών Salk της Καλιφόρνια, ο οποίος έκανε τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό κυτταρικής βιολογίας "Cell".
Όπως είπε ο ίδιος, «έγινε απλώς το πρώτο σημαντικό βήμα» και τόνισε ότι υπάρχει ακόμη «μεγάλη απόσταση», εωσότου καταστεί εφικτή η ανάπτυξη ανθρωπίνων οργάνων μέσα σε ζώα. Μέχρι τότε, η δημιουργία χιμαιρών θεωρείται χρήσιμη για τη δοκιμή νέων φαρμάκων προτού δοκιμασθούν σε ασθενείς, για την μελέτη νέων ανθρωπίνων ασθενειών, για την καλύτερη κατανόηση της ανάπτυξης των ανθρωπίνων εμβρύων κ.α.
Εκτός από τους χοίρους, οι αγελάδες φαίνονται ακόμη πιο κατάλληλο ζώο για τη δημιουργία χίμαιρας με τους ανθρώπους, επειδή η κύησή τους διαρκεί επίσης εννέα μήνες περίπου. Αντίθετα, η κύηση των χοίρων είναι πολύ πιο γρήγορη (διαρκεί λιγότερο από τέσσερις μήνες), με συνέπεια τα εμβρυικά κύτταρα του χοίρου να αναπτύσσονται με πολύ ταχύτερο ρυθμό από ό,τι τα ανθρώπινα. Στην περίπτωση όμως των αγελάδων ο ρυθμός ανάπτυξης είναι ίδιος.

Προς το παρόν, η έρευνα σε χίμαιρα ανθρώπου-ζώου δεν επιτρέπεται να δημιουργήσει έμβρυο που θα ζήσει για πάνω από ένα μήνα. Οι επιστήμονες δεν θεωρούν ότι είναι ώριμη η στιγμή για να αφήσουν να γεννηθούν τέτοιες χίμαιρες.

«Δεν πρέπει να κάνουμε οτιδήποτε η επιστήμη μπορεί να κάνει. Δεν ζούμε απομονωμένοι στο εργαστήριο, αλλά ζούμε με άλλους ανθρώπους και η κοινωνία πρέπει να αποφασίσει τι μπορούμε να κάνουμε», δήλωσε ο Μπελμόντε.

«Όταν ο κόσμος ακούει τη λέξη χίμαιρα, τη συσχετίζει πάντα με την ελληνική μυθολογία, υπάρχει πάντα αυτός ο φόβος. Όμως και οι άγγελοι είναι χίμαιρες, μπορεί να υπάρξει επίσης μια θετική εικόνα γι' αυτά τα πλάσματα. Στόχος δεν είναι να δημιουργήσουμε ένα τέρας, αλλά να βοηθήσουμε λόγω της παγκόσμιας έλλειψης οργάνων για μεταμόσχευση», δήλωσε ο κύριος ερευνητής δρ Τζουν Γου.

Όμως οι σκεπτικιστές φοβούνται, μεταξύ άλλων, ότι η μεταφορά ανθρωπίνων χαρακτηριστικών σε ζώα θα υποβαθμίσει την αξιοπρέπεια των ανθρώπων, το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Αν και μερικοί -πιο απαισιόδοξοι για την ανθρώπινη φύση- θα προσέθεταν ότι μπορεί να υποβαθμιστεί και η αξιοπρέπεια των ζώων..

Όπως συμβαίνει κάθε χρονιά, το νέο αστρονομικό έτος ξεκινά με μια βροχή διαττόντων αστέρων, τις Τεταρτίδες (Quadrantids), που διαρκούν από 1 έως 5 Ιανουαρίου και κορυφώνονται το βράδυ της Τρίτης, προς τα χαράματα της Τετάρτης.

Οι «Τεταρτίδες» είναι καλύτερα ορατές στα πιο βόρεια γεωγραφικά πλάτη, ιδίως σε κατεύθυνση βορειοανατολική στον ουρανό. Εφόσον οι κατά τόπους καιρικές συνθήκες επιτρέπουν την παρατήρησή τους, εμφανίζουν στο αποκορύφωμά τους έως 40 μετέωρα την ώρα, που εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης με ταχύτητα άνω των 40 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο, ενώ έχουν αναφερθεί έως και 120 μετέωρα κάποιες χρονιές.

H συγκεκριμένη βροχή από «πεφταστέρια» έχει πάρει το όνομά της από έναν αχνό αστερισμό (Quadrans Muralis ή Επιτοίχιος Τετράς – ήταν ένα αρχαίο αστρονομικό εργαλείο πριν την εφεύρεση του τηλεσκοπίου), τον οποίο είχε ανακαλύψει ο Γάλλος αστρονόμος Ζερόμ Λαλάντ το 1795, αλλά δεν υπάρχει πια.

Σήμερα η πηγή προέλευσης των μετεώρων φαίνεται να είναι ο αστερισμός του Βοώτη, στον οποίο η Επιτοίχιος Τετράς ενσωματώθηκε το 1922, όταν η Διεθνής Αστρονομική Ένωση προσδιόρισε τους 88 αστερισμούς που υπάρχουν σήμερα.

Οι αστρονόμοι δεν είναι ακόμη σίγουροι ποιος ήταν ο διερχόμενος κομήτης, ο οποίος άφησε πίσω του την ουρά σκόνης και σωματιδίων, που μετατρέπονται σε μετέωρα κάθε φορά που η Γη διασταυρώνεται με την τροχιά τους. Είναι πιθανό να πρόκειται για τον κομήτη ή αστεροειδή «2003 ΕΗ1», που επίσημα ανακαλύφθηκε το 2003, αλλά τον οποίο ίσως είχαν παρατηρήσει πρώτοι οι Κινέζοι, Ιάπωνες και Κορεάτες αστρονόμοι ήδη από το 15ο αιώνα.