Δεκάδες Δήμοι της Αττικής και της υπόλοιπης Ελλάδος έχουν ήδη καταθέσει γνωμοδοτήσεις στο υπουργείο Οικονομικών για επανακαθορισμό των αντικειμενικών τιμών ζώνης των ακινήτων, που βρίσκονται σε περιοχές των χωρικών τους αρμοδιοτήτων, σε επίπεδα χαμηλότερα αυτών που καθορίστηκαν από την 1η-1-2022.

Μέχρι χθες το μεσημέρι ο συνολικός αριθμός των Δήμων της χώρας που είχαν ζητήσει την μείωση των αντικειμενικών τιμών σε περιοχές τους ανερχόταν σε 142 επί συνόλου 332, δηλαδή κάλυπτε το 42,7% του συνόλου των Δήμων! Η προθεσμία για την υποβολή των γνωμοδοτήσεων έληξε χθες 6 Φεβρουαρίου 2023.

Οι Δήμοι ακολουθούν την έκτακτη διαδικασία επανακαθορισμού των αντικειμενικών τιμών που προβλέπει το άρθρο 51 του ν. 5000/2022 και σκοπεύουν να πείσουν το υπουργείο Οικονομικών να ανακαλέσει τις υπέρμετρα μεγάλες αυξήσεις των αντικειμενικών τιμών που αποφάσισε, ώστε οι δημότες τους να έχουν ουσιαστική ελάφρυνση στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. και σε άλλους φόρους που επιβαρύνουν την χρήση ή την απόκτηση ακινήτων. Επιδιώκουν επίσης πολλοί άλλοι δημότες τους, που είναι οικονομικά αδύναμοι, να ξανακερδίσουν τις κοινωνικές παροχές και τα επιδόματα που έχασαν εξαιτίας της υπέρμετρης αύξησης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων τους. Κι αυτό διότι η αύξηση των αντικειμενικών αξιών είχε ως συνέπεια οι αξίες των ακινήτων περιουσιών των συγκεκριμένων δημοτών να υπερβούν τα όρια αξίας ακίνητης περιουσίας που ορίζουν οι νόμοι χορήγησης των συγκεκριμένων επιδομάτων και παροχών και εν τέλει οι εν λόγω δημότες να πάψουν να θεωρούνται δικαιούχοι.

Η προθεσμία υποβολής γνωμοδοτήσεων από τους Δήμους, προκειμένου να ενεργοποιηθεί η διαδικασία του άρθρου 51 του ν. 5000/2022 έληξε κανονικά τη Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου. Όμως λόγω του πλήθους των γνωμοδοτήσεων που ζητούν να καταθέσουν κι άλλοι Δήμοι το υπουργείο Οικονομικών ενδέχεται να δώσει παράταση στη συγκεκριμένη προθεσμία.

Ήδη εδώ και πάνω από ένα μήνα ο Δήμος Αθηναίων αποφάσισε να ζητήσει από το υπουργείο Οικονομικών τη μείωση των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων σε 30 ζώνες της χωρικής του αρμοδιότητας. Επιπλέον, τουλάχιστον άλλοι 141 Δήμοι έχουν ήδη ζητήσει  ή αναμένεται να ζητήσουν από το υπουργείο Οικονομικών επανακαθορισμό των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε περιοχές των χωρικών τους αρμοδιοτήτων, σύμφωνα με την έκτακτη διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 51 του ν. 5000/2022.

Ο Δήμος Αθηναίων, με επίσημο έγγραφο διατύπωσης γνώμης που έχει καταθέσει στο υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζει ότι, με βάση στοιχεία που έχει συλλέξει για τις πραγματικές τιμές της κτηματαγοράς, τα ποσοστά αυξήσεων των αντικειμενικών αξιών – όπως αυτά διαμορφώθηκαν με την απόφαση του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα, η οποία τέθηκε σε ισχύ από την 1η-1-2022 – πρέπει να περιοριστούν το πολύ μέχρι το επίπεδο του 55% σε σύγκριση με τις αντικειμενικές αξίες που ίσχυαν μέχρι τις 31-12-2021 για όλα τα ακίνητα του Δήμου. Υποστηρίζει, δηλαδή, ότι σε όσες περιοχές του Δήμου οι αντικειμενικές αξίες αυξήθηκαν πάνω από 55% την 1η-1-2022 σε σύγκριση με την 31η-12-2021 θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που καθορίστηκαν την 1η-1-2022, ώστε οι αυξήσεις τους σε σύγκριση με την 31η-12-2021 να φθάνουν το πολύ μέχρι το 55%.

Η γνώμη του Δήμου αφορά ουσιαστικά σε 30 περιοχές (ζώνες τιμών) από το 1ο, το 2ο, το 3ο και το 6ο Δημοτικό Διαμέρισμα. Πρόκειται για περιοχές του κέντρου της Αθήνας αλλά και για πολλές λαϊκές γειτονιές της πόλης όπου οι πραγματικές τιμές της κτηματαγοράς κινούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Στις περιοχές αυτές, οι αυξήσεις αντικειμενικών αξιών που επιβλήθηκαν από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα με την απόφαση του Ιουνίου του 2021 κυμαίνονται από 57,89% έως 115,63%!

Βάσει της γνώμης του Δήμου, τα ελάχιστα ποσοστά μειώσεων που πρέπει να αποφασιστούν από το υπουργείο Οικονομικών στις συγκεκριμένες 30 περιοχές της Αθήνας φθάνουν έως 27,54%.

Πέραν του Δήμου Αθηναίων, δεκάδες άλλοι Δήμοι– ακολουθώντας την έκτακτη διαδικασία επανακαθορισμού που προβλέπει το άρθρο 51 του πρόσφατα ψηφισθέντος ν. 5000/2022 – έχουν ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή τους να καταθέσουν στο υπουργείο Οικονομικών τις γνωμοδοτήσεις τους για την ανάγκη επαναπροσδιορισμού των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε επίπεδα χαμηλότερα αυτών που καθορίστηκαν την 1η-1-2022

Μεταξύ των Δήμων από Δωδεκάνησα είναι:

Αστυπάλαια: Για ένα οικόπεδο στην Χώρα Αστυπάλαιας η τιμή ζώνης κυμαινόταν από 120 έως 400 ευρώ ανά τ,μ. και τώρα έχει ανέλθει στα 2.150 ευρώ ανά τ.μ.. Το ίδιο για μια μονοκατοικία στην ίδια περιοχή του νησιού, της οποίας η τιμή ζώνης ήταν ανάμεσα στα 420 – 504 ευρώ ανά τ.μ. και τώρα ανήλθε στα 2.150 ευρώ ανά τ.μ.. Η ίδια εικόνα διαμορφώνεται και στον Οικισμό Λειβάδι που οι περισσότεροι κάτοικοι κατέχουν εκεί χωράφια με οπωροκηπευτικά και εσπεριδοειδή: ένα οικόπεδο με τις προηγούμενες αντικειμενικές τιμές κυμαινόταν ανάμεσα στα 50 έως 250 ευρώ ανά στρέμμα, και τώρα εκτοξεύτηκε στα 1.450 ευρώ. Ο, δε, απόλυτος παραλογισμός λαμβάνει χώρα στις νέες αντικειμενικές των Οικισμών του νησιού Μέσα Βαθύ και Έξω Βαθύ, περιοχές που δεν έχουν δίκτυο υδροδότησης και αποχέτευσης ούτε καν εσωτερικούς δρόμους, ενώ το καλοκαίρι λόγω έλλειψης βασικών υποδομών και εγκαταστάσεων έχουν μηδενική τουριστική κίνηση και ανάπτυξη. Οι παλιές αντικειμενικές για τους παλιούς αυτούς οικισμούς διαμορφώνονταν ανάμεσα στα 420 και τα 520 ευρώ ανά τ.μ. για ένα σπίτι και από 80 έως 90 ευρώ για ένα οικόπεδο, ενώ οι νέες τιμές έχουν ανέλθει στα 800 ευρώ ανά τ.μ.!

Ρόδος: Το Δημοτικό Συμβούλιο προτείνει μείωση των αντικειμενικών τιμών σε περιοχές της Ρόδου που υπήρξαν μεγάλες αυξήσεις.

(Πηγή-πληροφορίες από σχετικό άρθρο Γ. Παλαιτσάκη στη naftemporiki.gr)

Για 50 ακόμα ημέρες οι φορολογούμενοι θα μπορούν να μεταβιβάσουν φθηνά τα ακίνητά τους. Κατατίθεται στη Βουλή η τροπολογία.

Παράταση έως το τέλος του επόμενου μήνα στις φθηνές μεταβιβάσεις ακινήτων με τις υφιστάμενες αντικειμενικές αξίες και όχι τις νέες αυξημένες που θα ισχύσουν από το 2022, δίνει το υπουργείο Οικονομικών.

Σε συμβολαιογραφικά γραφεία, εφορίες, υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία επικρατεί το αδιαχώρτο και είναι εκ των πραγμάτων αναγκαία μια παράταση, καθώς το σύστημα αδυνατεί να διεκπεραιώσει τον όγκο της δουλειάς. Ένας από τους λόγους είναι και η πανδημία η οποία δεν επιτρέπει σε πολλούς φορολογούμενους να ολοκληρώσουν την συλλογή των δικαιολογητικών σε εύλογο χρονικό διάστημα.

Οι φορολογούμενοι τρέχουν αυτή την περίοδο προκειμένου να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά και πιστοποιητικά (Πιστοποιητικό Τέλους Ακίνητης Περιουσίας - ΤΑΠ, βεβαίωση μηχανικού κ.λπ.) Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στο υπουργείο Οικονομικών έχουν φτάσει όλο το προηγούμενο διάστημα πλήθος αιτημάτων για παράταση, προκειμένου να μην επιβαρυνθούν οι φορολογούμενοι με σημαντικές επιβαρύνσεις, από την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών από την Πρωτοχρονιά.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι νέες αντικειμενικές αξίες, εμφανίζονται αυξημένες έως και 250% σε έναν μεγάλο αριθμό περιοχών που αγγίζουν τις 7.000 σε όλη τη χώρα. Πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας επιβεβαίωσε την πρόθεση του υπουργείου να δοθεί παράταση, τονίζοντας ότι «μέσα στις επόμενες ημέρες θα κατατεθεί νομοθετική ρύθμιση σύμφωνα με την οποία θα δίνεται μια ρεαλιστική παράταση».

Το μέτρο αφορά και εκείνους που θέλουν να κάνουν γονικές παροχές, οι οποίες και είναι αφορολόγητες έως τα 800.000 ευρώ. Και αυτό διότι οι φορολογούμενοι θέλουν να τις κλείσουν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 καθώς η αύξηση των αντικειμενικών αξιών «φουσκώνει» τα έξοδα που συνοδεύουν τις μεταβιβάσεις. Στο μεταξύ ψηφιακά θα γίνονται από Δευτέρα οι δηλώσεις φόρου δωρεών και γονικών παροχών και θα υποβάλλονται μέσω του myProperty.

Μέσω της ψηφιακής εφαρμογής, υποβάλλονται αρχικές δηλώσεις για δωρεές ακινήτων, που βρίσκονται εντός αντικειμενικού συστήματος, καθώς και για οποιοδήποτε άλλο περιουσιακό στοιχείο μεταβιβάζεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο δωρεάς ή γονικής παροχής.

Μάλιστα, από τις 20 Δεκεμβρίου, οι δηλώσεις αυτές υποβάλλονται υποχρεωτικά ψηφιακά. Σε ό,τι αφορά δηλώσεις, που έχουν υποβληθεί στις αρμόδιες ΔΟΥ σε έντυπη μορφή, εξακολουθούν να ισχύουν και διεκπεραιώνονται κανονικά, εκτός αν οι συμβαλλόμενοι τις ανακαλέσουν.

https://www.dikaiologitika.gr/eidhseis/oikonomia/366192/antikeimenikes-aksies-paratasi-gia-tis-fthines-metavivaseis-akiniton

Επί της ουσίας πρόκειται για ένα αυτοματοποιημένο σύστημα που θα οδηγεί στην αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών ανά διετία, προσφέροντας ταυτόχρονα στους πολίτες τη δυνατότητα να γνωρίζουν πως διαμορφώνονται οι αξίες σε κάθε περιοχή της χώρας.

Έχει ήδη ζητηθεί τεχνική βοήθεια προκειμένου να υλοποιηθεί το έργο και μέσα στην πλατφόρμα θα ενταχθούν τα πάντα που αφορούν ένα ακίνητο. Από τα στοιχεία της πολεοδομίας και του κτηματολογίου μέχρι και τον ψηφιακό χάρτη των αντικειμενικών αξιών.

Μετά τη δημιουργία του ψηφιακού χάρτη, όπου κάθε πολίτης θα μπορεί να βρίσκει την τιμή ζώνης αλλά και την αντικειμενική αξία για οποιοδήποτε ακίνητο, το οικονομικό επιτελείο ξεκινά την ανάπτυξη και εφαρμογή του Πληροφοριακού Συστ΄ματων Μαζικών Εκτιμήσεων Αξιών Ακινήτων με τη δημιουργία ενός εκτιμητικού μοντέλου το οποίο θα λαμβάνει υπόψη και θα προσομοιώνει της επικρατούσες συνθήκες της αγοράς ακινήτων και των τάσεων της αγοράς, βάσει στατιστικών μεθόδων διαχείρισης και ανάλυσης δεδομένων, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς πρακτικές.

Σύμφωνα με την Καθημερινή, η προεργασία, όπως αναφέρουν από το υπουργείο Οικονομικών, έχει ήδη ξεκινήσει με στόχο η φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας να διασφαλίζει τον διττό στόχο της κοινωνικής δικαιοσύνης και της οικονομικής αποτελεσματικότητας.

Το σύστημα θα συγκεντρώνει στοιχεία που επηρεάζουν την αξία των ακινήτων από όλες τις διαθέσιμες πηγές.

 https://www.dikaiologitika.gr/eidhseis/oikonomia/347365/psyxrolousia-allages-stis-antikeimenikes-aksies-ana-dyo-xronia

Μια σειρά από κοινωνικά επιδόματα κινδυνεύουν να χάσουν οι πολίτες από την αναπροσαρμογή των νέων αντικειμενικών αξιών ακινήτων.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Καθημερινή μερικά από αυτά είναι μεταξύ άλλων το επίδομα στέγασης το οποίο φθάνει έως και τα 2.200 ευρώ τον χρόνο αλλά και το επίδομα θέρμανσης ύψους έως και 650 ευρώ τα οποία είναι συνδεδεμένα και με περιουσιακά κριτήρια. Επίσης από την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών διακυβεύονται και το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα .Aπό τον πίνακα με τις νέες τιμές προκύπτει ότι οι μεγάλες αυξήσεις στις τιμές ζώνης δεν έχουν λείψει ούτε από τις φθηνότερες περιοχές της χώρας: Αχαρνών , Δραπετσώνα, Ελευσίνα, Κερατσίνι, Ασπρόπυργος είναι μερικές μόνο από τις παραδοσιακά "φθηνότερες" ζώνες στις οποίες έχει γίνει ανατίμηση άνω του 25% .Κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρξει αναπροσαρμογή των περιουσιακών κριτηρίων για να μην χαθούν κοινωνικά επιδόματα .

 https://www.enikonomia.gr/economy/249458,nees-antikeimenikes-axies-poia-epidomata-diakyvevontai.html

Χρονικό περιθώριο περίπου 6,5 μηνών έχουν χιλιάδες φορολογούμενοι να προβούν σε αγορές, γονικές παροχές ή δωρεές ακινήτων πριν από την αύξηση των αντικειμενικών αξιών.

Από την 1η-1-2022 θα ισχύσουν νέες αυξημένες αντικειμενικές αξίες ακινήτων σε 7.634 περιοχές της χώρας, όπου οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων αυξάνονται από την 1η-1-2022, με συνέπεια την αύξηση των φορολογικών επιβαρύνσεων στις μεταβιβάσεις, στις δωρεές, στις γονικές παροχές και τις κληρονομιές ακινήτων.

Μεταβολές

Σε αναλυτικό πίνακα που παραθέτουμε αποτυπώνονται οι μεταβολές του φόρου μεταβίβασης ακινήτων από την 1η-1-2022 για διαμερίσματα 100 τ.μ. 1ου ορόφου και παλαιότητας 5 έως 10 ετών στους δήμους του Λεκανοπεδίου Αττικής. Από τον πίνακα αυτό προκύπτει ότι στις περισσότερες περιοχές του Λεκανοπεδίου οι φόροι μεταβίβασης θα αυξηθούν από το νέο έτος, λόγω της εφαρμογής νέων αυξημένων αντικειμενικών τιμών.

Oσοι φορολογούμενοι επιθυμούν, λοιπόν, να αποκτήσουν ακίνητα με αγορές πριν αυξηθούν οι αντικειμενικές τιμές και οι αναλογούντες φόροι θα πρέπει να προχωρήσουν μαζί με τους αντισυμβαλλόμενους πωλητές στην υποβολή των σχετικών δηλώσεων και στη σύνταξη των συμβολαίων πριν από τη λήξη του τρέχοντος έτους. Eτσι, οι φόροι που θα κληθούν να καταβάλουν θα υπολογιστούν με βάση τις ισχύουσες σήμερα και όχι με τις νέες αυξημένες αντικειμενικές αξίες και δεν θα αναγκαστούν να πληρώσουν επιπλέον επιβαρύνσεις.

Ο «Ε.Τ.» της Κυριακής παρουσιάζει έναν αναλυτικό φορολογικό οδηγό με πληροφορίες για όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι σχετικά με τους φόρους στις μεταβιβάσεις ακινήτων, ώστε να προετοιμαστούν εγκαίρως για τη διεκπεραίωση όλων των απαιτούμενων διαδικασιών.

» Οσοι θέλουν να αγοράσουν κάποιο ακίνητο θα πρέπει να γνωρίζουν ότι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία: Σε κάθε μεταβίβαση με επαχθή αιτία (αγοραπωλησία) ακινήτου ή εμπράγματου δικαιώματος επί ακινήτου, που βρίσκεται στην Ελλάδα, επιβάλλεται φόρος στην αξία του, υπόχρεος για την καταβολή του οποίου είναι ο αγοραστής. Ο συντελεστής του φόρου είναι 3% επί της φορολογητέας αξίας του ακινήτου. Στο ποσό αυτό του κύριου φόρου επιβάλλεται και φόρος υπέρ δήμων και κοινοτήτων 3%. Επί διανομής ακινήτων ο συντελεστής του φόρου μειώνεται στο 1/4, ενώ επί ανταλλαγής ακινήτων ίσης αξίας μειώνεται στο μισό του. Πριν από την κατάρτιση του σχετικού συμβολαίου, οι συμβαλλόμενοι (πωλητής – αγοραστής) είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν κοινή δήλωση (σε δύο αντίτυπα) στη ΔΟΥ που είναι στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται το μεταβιβαζόμενο ακίνητο. Αν στην περιοχή, στην οποία βρίσκεται το ακίνητο, ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας και μόνο αν η παραλαβή της δήλωσης είναι προδήλως δυσχερής, η δήλωση μπορεί να παραληφθεί από την αρμόδια για τη φορολογία εισοδήματος του αγοραστή ΔΟΥ και, σε περίπτωση που η ΔΟΥ αυτή δεν έχει αρμοδιότητα για θέματα φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων, η δήλωση παραλαμβάνεται από οποιαδήποτε άλλη ΔΟΥ, η οποία έχει την αρμοδιότητα αυτή. Η δήλωση ΦΜΑ συνοδεύεται από φύλλα υπολογισμού της αντικειμενικής αξίας.

Στις περιοχές στις οποίες εφαρμόζεται το σύστημα των αντικειμενικών αξιών, κατά την υποβολή της δήλωσης ΦΜΑ ο φορολογούμενος υποχρεούται να αναγράφει σ’ αυτήν την αντικειμενική αξία του μεταβιβαζόμενου ακινήτου, βάσει της οποίας καταβάλλει εφάπαξ τον φόρο που αναλογεί. Σε περίπτωση που το αναγραφόμενο στη δήλωση τίμημα είναι μεγαλύτερο από την αντικειμενική, ο φόρος υπολογίζεται επί του τιμήματος.
Στις υπόλοιπες περιοχές, στις οποίες δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα, κατά την υποβολή της δήλωσης ο φορολογούμενος καταβάλλει ολόκληρο τον φόρο που αναλογεί με βάση την αξία που αυτός δήλωσε. Ο προϊστάμενος της ΔΟΥ προσδιορίζει προσωρινά την αγοραία αξία του ακινήτου και ο αγοραστής έχει το δικαίωμα, μέσα σε δίμηνη προθεσμία από την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης, να υποβάλει συμπληρωματική δήλωση, σύμφωνη με την προσωρινή αξία του προϊσταμένου της ΔΟΥ και να καταβάλει, χωρίς πρόστιμο, το μισό του αναλογούντος φόρου και το υπόλοιπο μισό τον επόμενο μήνα από τη βεβαίωσή του. Στην περίπτωση που δεν υποβάλλει την πιο πάνω συμπληρωματική δήλωση, ενεργείται έλεγχος προσδιορισμού της αγοραίας αξίας του ακινήτου και εκδίδεται η σχετική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου. Μέσα σε 30 ημέρες από την κοινοποίηση της πράξης, ο αγοραστής έχει δικαίωμα να αποδεχθεί την αξία ή να υποβάλει ενδικοφανή προσφυγή με αίτημα την επανεξέταση της πράξης από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών. Κατά της απόφασης της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή της σιωπηρής απόρριψης της ενδικοφανούς προσφυγής λόγω παρόδου της 90ήμερης προθεσμίας προς έκδοση απόφασης, ο υπόχρεος μπορεί να ασκήσει προσφυγή ενώπιον του αρμόδιου Διοικητικού Δικαστηρίου σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας. Για όσους υπόχρεους δεν υποβάλλουν δήλωση ή υποβάλλουν ανακριβή ή εκπρόθεσμη, επιβάλλονται κυρώσεις.

ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΟΡΟ ΛΟΓΩ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ

 Η αγορά κτίσματος που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη κατοικία απαλλάσσεται πλήρως ή μερικώς από τον φόρο μεταβίβασης 3%. Το εάν η απαλλαγή θα είναι πλήρης ή μερική εξαρτάται από το ύψος της αντικειμενικής -φορολογητέας αξίας του ακινήτου. Εφόσον αποκτάται πρώτη κατοικία από άγαμο, η αξία της κατοικίας απαλλάσσεται από τον φόρο μέχρι το ποσό των 200.000 ευρώ. Σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας από έγγαμο, η αξία απαλλάσσεται από τον φόρο μέχρι το ποσό των 250.000 ευρώ. Το όριο της αφορολόγητης αξίας προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα ανήλικα τέκνα, των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος. Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα. Επίσης, σε περίπτωση αγοράς οικοπέδου στο οποίο μπορεί να ανεγερθεί πρώτη κατοικία προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο μέχρι το όριο αξίας των 50.000 ευρώ για τον άγαμο και μέχρι το όριο των 100.000 ευρώ για τον έγγαμο. Το όριο προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου. Τα παραπάνω ισχύουν εφόσον στον δικαιούχο περιέρχεται μία μόνο κατοικία ή ένα οικόπεδο εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΠΑΛΛΑΓΗΣ 

Για να αναγνωριστεί το δικαίωμα απαλλαγής, θα πρέπει αυτός ή αυτή που αποκτά την κατοικία, η σύζυγος ή ο σύζυγος και τα ανήλικα τέκνα τους να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας και βρίσκεται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Επίσης, να μην κατέχουν, σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων, οικόπεδο οικοδομήσιμο, στο οποίο αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι δεν καλύπτονται αν το συνολικό εμβαδόν των κτισμάτων που κατέχει ή μπορεί να ανεγείρει ο δικαιούχος είναι κάτω από 70 τ.μ. προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.

ΤΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ 

Τα δικαιολογητικά που πρέπει να υποβληθούν για τη χορήγηση της απαλλαγής από τον φόρο για πρώτη κατοικία είναι:
α) Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του δικαιούχου της απαλλαγής και ληξιαρχική πράξη γάμου ή γέννησης τέκνου, κατά περίπτωση, εφόσον τα στοιχεία του γάμου ή της γέννησης δεν προκύπτουν από το πιστοποιητικό. Τα δικαιολογητικά αυτά δεν απαιτείται να προσκομίζονται από τον δικαιούχο, αλλά θα πρέπει να αναζητώνται από την αρμόδια ΔΟΥ αυτεπάγγελτα.

Εάν ο δικαιούχος το επιθυμεί, έχει τη δυνατότητα να προσκομίσει ο ίδιος τα ανωτέρω πιστοποιητικά. Δεν υφίσταται υποχρέωση αυτεπάγγελτης αναζήτησης των πιο πάνω δικαιολογητικών από το Ειδικό Ληξιαρχείο, για τα αντίστοιχα γεγονότα που έχουν λάβει χώρα στο εξωτερικό. Η αιτούμενη απαλλαγή θα χορηγείται μετά την έκδοση των πιστοποιητικών για τα οποία έχει εφαρμοσθεί η διαδικασία της αυτεπάγγελτης αναζήτησης.

β) Τοπογραφικό διάγραμμα, πάνω στο οποίο πρέπει να υπάρχει βεβαίωση των αρμόδιων δημόσιων υπηρεσιών ή δήλωση ιδιώτη μηχανικού ότι το αποκτώμενο οικόπεδο ή το οικόπεδο μέσα στο οποίο βρίσκεται η αποκτώμενη κατοικία είναι οικοδομήσιμο και βρίσκεται μέσα σε εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή μέσα στα όρια οικισμού χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο. Στην περίπτωση κατά την οποία έχει εκδοθεί από την αρμόδια υπηρεσία άδεια οικοδομής, αντί του προηγούμενου δικαιολογητικού, πρέπει να προσκομίζεται φωτοτυπικό αντίγραφο της άδειας, εφόσον από αυτήν ή το προσαρτημένο σ’ αυτήν τοπογραφικό διάγραμμα, εάν υπάρχει, προκύπτουν και οι δύο αναγκαίες κατά νόμο προϋποθέσεις και ο υπόχρεος δηλώσει υπεύθυνα στη δήλωση της επόμενης παραγράφου ότι όσα αναφέρονται στην άδεια οικοδομής ή στο τοπογραφικό διάγραμμα δεν έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν κατά τον χρόνο φορολογίας.

γ) Υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986, με την οποία ο δικαιούχος της απαλλαγής θα βεβαιώνει ότι:

• Τόσο αυτός όσο και ο/η σύζυγος και τα ανήλικα τέκνα τους δεν έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία ή σε οικοδομήσιμο οικόπεδο ή ιδανικό μερίδιο οικοπέδου, που βρίσκονται σε δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα άνω των 3.000 κατοίκων και τα οποία συνολικά πληρούν τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς τους.
• Τόσο αυτός όσο και ο/η σύζυγός του ή τα ανήλικα τέκνα τους δεν έχουν τύχει απαλλαγής από τον φόρο μεταβίβασης, κληρονομιάς ή γονικής παροχής για απόκτηση πρώτης κατοικίας κατά το παρελθόν.
• Κατοικεί μόνιμα στην Ελλάδα.
• Τόσο αυτός όσο και ο/η σύζυγός του ή τα ανήλικα τέκνα τους δεν έχουν μεταβιβάσει κατά την προηγούμενη πενταετία με επαχθή ή χαριστική αιτία την επικαρπία ή το δικαίωμα οίκησης ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας ή την ψιλή κυριότητα ή επικαρπία ή ιδανικό μερίδιο οικοπέδου που πληρούσαν τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας, συναθροιζόμενα με τα λοιπά ακίνητα της οικογένειας.
• Αναλαμβάνει την υποχρέωση να προσκομίσει τα απαιτούμενα κατά περίπτωση πιστοποιητικά που τυχόν θα του ζητηθούν από τη ΔΟΥ.

δ) Αναλυτική κατάσταση ακινήτων (ένα έντυπο παραλλαγή του γνωστού Ε9), σύμφωνα με το υπόδειγμα που παρέχεται από τη ΔΟΥ. Το έντυπο αυτό αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της υπεύθυνης δήλωσης της προηγούμενης περίπτωσης.

ε) Εγγραφο ή έγγραφα που αποδεικνύουν τη μόνιμη κατοικία του δικαιούχου στην Ελλάδα επί 1 τουλάχιστον έτος πριν από τη χορήγηση της απαλλαγής. Η απόδειξη του γεγονότος αυτού μπορεί να γίνει με οποιοδήποτε νόμιμο μέσο. Π.χ. μπορούν να υποβληθούν αντίγραφα φορολογικών δηλώσεων, βεβαιώσεις ασφαλιστικών φορέων, συμβάσεις εργασίας, πιστοποιητικά φοίτησης των τέκνων σε σχολεία στην Ελλάδα, βεβαίωση έναρξης επαγγελματικής δραστηριότητας, μισθωτήριο συμβόλαιο κατοικίας κ.λπ.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής