Τα τελευταία χρόνια και ειδικά πέρυσι μετά τα capital controls καταγράφεται μεγάλη άνθηση στη δημιουργία εταιρειών και στο άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών στη Βουλγαρία. Μια άνθηση η οποία όμως αποδεικνύεται ότι είναι «φούσκα» αφού σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία σχεδόν 8 στις 10 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων που δημιουργήθηκαν στη Βουλγαρία, είναι εταιρείες «σφραγίδες» με μόνο ΑΦΜ, που δεν έχουν καμία ουσιαστική οικονομική δραστηριότητα. Οι περισσότερες επιχειρήσεις που «μετανάστευσαν» στη Βουλγαρία δεν εμφανίζουν απασχολούμενο προσωπικό ή δεν μετέφεραν παραγωγική και εμπορική δραστηριότητα από την Ελλάδα, ενώ παράλληλα συνεχίζουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα στη χώρα μας.
Στέρηση εσόδων
Πρόκειται για το «μεγάλο κόλπο» που στερεί από το ελληνικό Δημόσιο σημαντικά έσοδα, αφού ο «μύθος» της φυγής των ελληνικών επιχειρήσεων στη γειτονική χώρα στηρίζεται στις εταιρείες «φαντάσματα» που δημιουργούνται για να γίνονται τριγωνικές συναλλαγές, για να μεταφέρονται χρήματα εταιρειών και φυσικών προσώπων σε τραπεζικούς λογαριασμούς της γειτονικής χώρας παρακάμπτοντας έτσι τα capital controls, ακόμη και για να αγοραστούν πολυτελή αυτοκίνητα και επενδυτικά ακίνητα με χαμηλούς φόρους.
Πολλές από τις ελληνικές επιχειρήσεις της Βουλγαρίας επιδίδονται σε τριγωνικές συναλλαγές γλιτώνοντας σημαντικά ποσά φόρου. Το σύστημα λειτουργεί ως εξής: Ο Ελληνας επιχειρηματίας εισάγει προϊόντα από την Τουρκία ή την Κίνα, τα τιμολογεί στη βουλγαρική εταιρεία και στη συνέχεια εξάγει το εμπόρευμα στην Ελλάδα πληρώνοντας για τα κέρδη του φορολογικό συντελεστή 10% αντί 29%.
Οι εταιρείες αυτές μπαίνουν τώρα στο στόχαστρο των φορολογικών αρχών. Μετά την κύρωση της συμφωνίας για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών αναμένεται να υπογραφεί διακρατική συμφωνία με τη Βουλγαρία, προκειμένου να ελεγχθούν σε βάθος όλες αυτές οι επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα η Διεύθυνση Οικονομικών Σχέσεων του υπ. Οικονομικών θα ζητήσει τη συνδρομή των φορολογικών αρχών της γειτονικής χώρας προκειμένου να ξεκινήσουν άμεσα έλεγχοι σε ορισμένες επιχειρήσεις για τις οποίες υπάρχουν καταγγελίες για μεγάλη φοροδιαφυγή. Οι επιχειρήσεις που θα εντοπιστούν να έχουν μεταφέρει την έδρα τους στη γειτονική χώρα αλλά στην πραγματικότητα συνεχίσουν την επιχειρηματική δραστηριότητά τους στην Ελλάδα θα βρεθούν αντιμέτωπες με μεγάλα πρόστιμα.
Το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει ακόμα και τη μετάβαση κλιμακίων από την Ελλάδα, τα οποία θα δώσουν στοιχεία στις ελεγκτικές αρχές της Βουλγαρίας.
Σε πρώτη φάση θα ξεκινήσουν οι έλεγχοι στην Ελλάδα προκειμένου να διαπιστωθεί η δραστηριότητά τους και εν συνεχεία θα ζητήσουν τη συνδρομή των ελεγκτικών αρχών στη γειτονική χώρα.
Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι υπάρχουν κυκλώματα στη Βόρεια Ελλάδα που «στήνουν» επιχειρήσεις στη Βουλγαρία και στα οποία εμπλέκονται δικηγόροι, λογιστές και μεσίτες. Πρόκειται κυρίως για εταιρείες παροχής υπηρεσιών και μικρές επιχειρήσεις που ενώ φαίνεται ότι έχουν την έδρα τους στη γειτονική χώρα, στην πραγματικότητα ασκούν την επαγγελματική δραστηριότητά τους στην Ελλάδα. Ετσι με τον τρόπο αυτό φορολογούνται για τα κέρδη που αποκτούν στη Βουλγαρία με συντελεστή 10% αντί 29% που ισχύει στη χώρα μας.
Πρόσφατα ύστερα από καταγγελία, εντοπίσθηκε φυσικό πρόσωπο που άνοιξε επιχείρηση στη Βουλγαρία με αντικείμενο εργασιών το service ηλεκτρονικών υπολογιστών και κινητών τηλεφώνων. Διαπιστώθηκε ότι ενώ η δουλειά γίνεται στην Ελλάδα τιμολογείται στη Βουλγαρία και όλες οι αποδείξεις και τα τιμολόγια εκδίδονται στη γειτονική χώρα. Η επιχείρηση αυτή ελέγχεται και για άλλες «ύποπτες» δραστηριότητες όπως ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος. Επίσης, έχουν εντοπισθεί φυσικά πρόσωπα τα οποία έχουν συστήσει μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων (π.χ. 10-15 επιχειρήσεις) τις οποίες στη συνέχεια τις μεταβιβάζουν σε επιχειρηματίες στην Ελλάδα.
Μήνυμα
Το υπουργείο Οικονομικών θέλει να στείλει ένα μήνυμα σε όσους σκέφτονται να εκμεταλλευτούν τον φορολογικό παράδεισο της Βουλγαρίας, για να γλιτώσουν φόρους και εισφορές, ότι θα ελεγχθούν.
Σύμφωνα με στοιχεία που είχαν διαβιβαστεί στη Βουλή ο συνολικός αριθμός εταιρειών ελληνικών συμφερόντων ανήλθε έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014 σε 11.000, από τις οποίες οι 9.000 δεν εμφανίζουν απασχολούμενο. Επίσης, 6.000 από τις 11.000 εταιρείες εμφανίζουν μηδενική δραστηριότητα. Το 2015 υπήρξαν περίπου 2.000 νέες εγγραφές επιχειρήσεων, οι οποίες στο σύνολό τους δεν εμφανίζουν απασχολούμενο, ενώ δεν περιλαμβάνουν μεταφορά παραγωγικής ή εμπορικής δραστηριότητας.
ethnos.gr
Η Ελλάδα ήταν το 2015 η μοναδική χώρα μέλος του ΟΟΣΑ η οποία προχώρησε σε αύξηση της φορολογίας των επιχειρήσεων, την ώρα που η γενικότερη τάση παγκοσμίως είναι η φορολόγηση να έχει αναπτυξιακά χαρακτηριστικά.
Εκθεση του ΟΟΣΑ για τη φορολογική πολιτική καταλήγει στο συμπέρασμα ότι την περίοδο της κρίσης (2010-2014), οι χώρες στην πλειονότητά τους (εξετάζονται 34 χώρες) αύξησαν τη φορολογία και συγκεκριμένα τα φορολογικά τους έσοδα ως προς το ΑΕΠ τους. Από πέρυσι, όμως, προκύπτει ότι οι χώρες του ΟΟΣΑ άλλαξαν πολιτική και στρέφουν πλέον τα φορολογικά τους μέτρα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των αναπτυξιακών τους προοπτικών.
Η Ελλάδα, όμως, το 2015 ήταν σύμφωνα με τον οργανισμό η μοναδική χώρα που αύξησε τη φορολογία των επιχειρήσεων, με προφανείς τις συνέπειες στον επιχειρηματικό κόσμο και τις προοπτικές επενδύσεων που θα ενισχύσουν την έξοδο από την ύφεση. «Η έκθεση εντοπίζει ότι οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις επικεντρώνονται πλέον στην ενίσχυση της ανάπτυξης», σημειώνει ο ΟΟΣΑ, ο οποίος προσθέτει ότι «ενώ η δημοσιονομική προσαρμογή ήταν ο βασικός στόχος των μεταρρυθμίσεων στη φορολογία κατά τη διάρκεια της κρίσης, το 2015 οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις μετέφεραν την έμφασή τους στη στήριξη της ανάπτυξης».
Μάλιστα, ο ΟΟΣΑ επισημαίνει ότι πολλές από τις μεταρρυθμίσεις του προηγούμενου έτους στις χώρες που εξετάζει είχαν στο επίκεντρό τους τη μείωση της φορολογίας στην εργασία και στις επιχειρήσεις και τη μερική αύξηση των εσόδων τους από την κατανάλωση και τους περιβαλλοντικούς φόρους. Μέσα σε αυτό το γενικότερο περιβάλλον, «η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα που αύξησε τον συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων από το 26% στο 29% το 2015», προσθέτει ο ΟΟΣΑ.
Στον αντίποδα, στις χώρες που μειώθηκε η φορολογία των επιχειρήσεων περιλαμβάνονται η Αυστρία, ο Καναδάς, η Εσθονία, η Γαλλία, το Ισραήλ, οι ΗΠΑ, η Τουρκία. Στον ίδιο κατάλογο βρέθηκαν και χώρες που ήταν σε μνημόνιο ή σε οικονομική κρίση όπως η Ιρλανδία και η Ισπανία, καθώς και η Ιταλία, που επίσης αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες του ΟΟΣΑ, σύμφωνα με την Καθημερινή, που πέρυσι αύξησαν τους συντελεστές ΦΠΑ, αλλά και τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης. Μέτρα, που επηρεάζουν την κατανάλωση, η οποία αποτελεί βασικό πυλώνα του ΑΕΠ.
Σε ό,τι αφορά την περίοδο της κρίσης, ο ΟΟΣΑ επισημαίνει ότι η γενικότερη τάση στις χώρες ήταν να αυξηθούν τα έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ τους. Ωστόσο, η Ελλάδα ήταν η τρίτη χώρα με τη μεγαλύτερη αύξηση των εσόδων της ως προς το ΑΕΠ της εξαιτίας των φορολογικών μέτρων που έλαβε στο διάστημα 2010-2014.
Στην πρώτη θέση βρέθηκε η Δανία που αύξηση τα έσοδά της ως προς το ΑΕΠ της κατά περίπου 5,5 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ ακολούθησε το Ισραήλ με αύξηση ελαφρώς υψηλότερη των 5 ποσοστιαίων μονάδων.
Στην Ελλάδα η αύξηση κινήθηκε κοντά στις 4 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ μείωση των φορολογικών τους εσόδων ως προς το ΑΕΠ τους κατέγραψαν μόνο 6 χώρες από το σύνολο των 34 χωρών που εξετάζονται στην έκθεση του ΟΟΣΑ. Πρόκειται για τις Βρετανία, Λουξεμβούργο, Εσθονία, Σουηδία και Σλοβενία, ενώ εντυπωσιακή ήταν η μείωση που σημειώθηκε στη Νορβηγία (περίπου 3 ποσοστιαίες μονάδες).
enikonomia.gr
Η πρώτη «γνωριμία» του ελληνικού κοινού με τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες έγινε μέσα από τη διαφήμιση του νερού Dorna, εκεί όπου ο Τάσους έλεγε: «Δεν πίνεις νερό, πίνεις βιλούδο...».
Αργότερα, το 2002, κέντρισε το ενδιαφέρον των οικονομικών στηλών πουλώντας την εταιρεία Dorna στη Ρουμανία (την οποία είχε αποκτήσει επενδύοντας 4 εκατ. δολάρια) στην Coca-Cola για 40 εκατ. δολάρια. Το 2008 επιβεβαίωσε τις ξεχωριστές ικανότητές του όταν η γαλακτοβιομηχανία του, LaDorna, εξαγοράστηκε έναντι 80 εκατ. ευρώ από τη Lactalis, μία από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές γάλακτος. Και η επιχειρηματική... ανάβαση του Γιάννη Βάλβη δεν σταμάτησε εκεί, αφού από το 2010 εισήλθε ξανά στην αγορά του νερού με το Aqua Carpatica, το οποίο είναι το μοναδικό στον κόσμο χωρίς νιτρικά.
Ελληνας της διασποράς, τρίτης γενιάς, η οικογενειακή του διαδρομή ξεκινά από τη Σαντορίνη και περιλαμβάνει Αίγυπτο, Σουδάν, Ελβετία και τέλος Ρουμανία όπου κατοικεί μόνιμα. Αυτοδημιούργητος, ανήκει στους πρώτους επιχειρηματίες που επένδυσαν στις αποκρατικοποιήσεις στη βαλκανική χώρα. Σήμερα ο όμιλος Valvis με έδρα το Βουκουρέστι περιλαμβάνει την Carpathian Springs, που ασχολείται με την εμφιάλωση του νερού Aqua Carpatica, την εταιρεία παραγωγής οίνου Vitipomicola Samburesti, την εταιρεία καλλιέργειας σιτηρών Dorna Agri, την εταιρεία παραγωγής ενέργειας από φωτοβολταϊκά Terra Muntenia και τη Valvis Holding, με υπηρεσίες μάρκετινγκ και πληροφορικής. Ο κ. Βάλβης είναι ιδιαίτερα αγαπητός στη Ρουμανία γιατί υπήρξε αντιπρόεδρος της ομάδας ποδοσφαίρου Ραπίντ, ενώ μέχρι και σήμερα είναι χορηγός σημαντικών αθλητών της χώρας.
Ο 62χρονος Ελληνας επιχειρηματίας αφηγείται στο «Εθνος της Κυριακής» την ιστορία του που ξεκινά από τη Σαντορίνη. «Ο παππούς μου Γιάννης έφυγε από το νησί του για μια καλύτερη ζωή στην Αίγυπτο όπου εξειδικεύτηκε στα αρδευτικά έργα. Οι δουλειές του αργότερα τον έφεραν στο Σουδάν. Ο πατέρας μου Χρήστος σπούδασε μηχανολόγος στην Αγγλία και εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Γενεύη. Εκεί πέρασα τα παιδικά μου χρόνια. Ο ξαφνικός θάνατός του μας οδήγησε για τρία χρόνια στο Σουδάν και στη συνέχεια για ένα διάστημα στην Αθήνα όπου και σπούδασα Αρχιτεκτονική στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο». Εκανε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στη Σορβόνη και αμέσως μετά εργάστηκε σε αρχιτεκτονικό γραφείο της Γενεύης, το οποίο εκπονούσε μελέτες μεγάλων έργων για λογαριασμό πολυεθνικών εταιρειών.
Η πρώτη αγορά
Το 2002 η εταιρεία τους εξαγοράστηκε από την Coca-Cola. Ηδη όμως από το 1998 είχε ξεκινήσει να επενδύει στον χώρο των γαλακτομικών χρησιμοποιώντας την επωνυμία LaDorna. Με τα χρήματα που πήρε επεκτάθηκε στην παραγωγή όλου του φάσματος των γαλακτομικών προϊόντων δημιουργώντας 12 μονάδες, ενώ παράλληλα εισήλθε και στο βιολογικό γάλα. «Είμαστε οι πρώτοι που φέραμε το βιολογικό γάλα στην αγορά της Ρουμανίας και της Ελλάδας. Το 2008 η LaDorna εξαγοράστηκε από τη Lactalis», αναφέρει ο επιχειρηματίας, ο οποίος το 2010 αποφάσισε να ασχοληθεί ξανά με το νερό. «Βρήκα τη μοναδική πηγή στον κόσμο που παράγει νερό χωρίς νιτρικά. Αυτό σημαίνει ότι δεν ανιχνεύονται καθόλου στοιχεία από αζωτούχα λιπάσματα που είναι ο κύριος παράγοντας μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα. Η πηγή βρίσκεται 18 χλμ. νοτιοανατολικά της Βάτρα Ντόρνεϊ και εκεί χτίσαμε το νέο εργοστάσιο.
Το νερό μας ονομάστηκε Aqua Carpatica, φέτος έγινε το πρώτο φυσικό μεταλλικό νερό σε πωλήσεις στην αγορά της Ρουμανίας, ενώ σύντομα ο αριθμός των χωρών που θα εξάγεται θα αγγίξει τις είκοσι τέσσερις. Από τις σημαντικές στιγμές μας ήταν η είσοδoς του Aqua Carpatica το 2015 στην αγορά των ΗΠΑ, όπου μέσα σε έναν χρόνο αποκτήσαμε 1.700 σημεία πώλησης», τονίζει με ενθουσιασμό.
Το κεφάλαιο Ραπίντ
Τον ρωτάμε για τις ευκαιρίες που υπάρχουν στη Ρουμανία. «Οταν το 1992 από την Ελβετία πήγα στη Ρουμανία, οι φίλοι μου με είπαν τρελό. Τότε το ΑΕΠ άγγιζε τα 36 δισ. δολάρια, ενώ σήμερα είναι 150 δισ. ευρώ. Η χώρα έκανε άλματα και το 2016 θα κλείσει με 4% ανάπτυξη. Η φορολογία εδώ σε όλες τις κατηγορίες είναι 16%. Επιπλέον η φορολογική πολιτική είναι σταθερή, κάτι που δυστυχώς δεν συμβαίνει στην Ελλάδα. Μια χώρα πετυχαίνει όταν δημιουργεί υπεραξία και η αλήθεια είναι πως ένας κρατικός οργανισμός -εκτός αν έχει το μονοπώλιο- δεν μπορεί να τη δημιουργήσει γιατί δεν υπάρχει κάποιος που θα πάρει ρίσκο».
• Τα σχέδια για τη Σαντορίνη
Η καρδιά του Γιάννη Βάλβη ανήκει στη Σαντορίνη, όπου θέλει να δημιουργήσει μια ξενοδοχειακή υποδομή 5 αστέρων που θα έχει τη μορφή κυκλαδίτικου χωριού. «Εχω αγοράσει 75 στρέμματα στη Βλυχάδα. Δεν προχωρώ το έργο γιατί με σταματά το ασταθές φορολογικό καθεστώς και το γεγονός ότι δεν έχει γίνει χωροταξικός σχεδιασμός της Σαντορίνης».
Με τη φορολόγηση των ελληνικών επιχειρήσεων και νοικοκυριών να αποτελεί σχεδόν… μονόδρομο για την εξεύρεση ρευστότητας, παρ’ ότι η φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων έχει προ πολλού εξαντληθεί, το ελληνικό δαιμόνιο αναγκάστηκε να στραφεί σε πιο φιλικά περιβάλλοντα για να σταθεί στον απαιτητικό χώρο των επιχειρήσεων.
Μια από τις χώρες που ταίριαξαν εξαρχής στη νοοτροπία μας και «έκλεισαν το μάτι» στις ελληνικές επενδυτικές προσπάθειες είναι η γειτονική και ομόδοξη Βουλγαρία, όπου πολλές δικές μας επιχειρήσεις είτε μετεγκαταστάθηκαν είτε ιδρύθηκαν εκεί. Και αυτό σίγουρα δεν είναι τυχαίο, αφού η βαλκανική χώρα, όπως και η Κύπρος, παρουσιάζει μια σειρά από σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Κατ’ αρχάς οι επιχειρήσεις που ιδρύονται στη Βουλγαρία δεν αποτελούν offshore, από τη στιγμή που η γειτονική χώρα μπήκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εδώ και περίπου μία δεκαετία, κάτι που τις βγάζει από το… σκοτεινό κάδρο που συνοδεύει την έννοια της offshore εταιρείας. Επιπλέον πρόκειται για μια χώρα με σταθερό και λογικό φορολογικό σύστημα, αφού τα εισοδήματα φυσικών προσώπων φορολογούνται με μόλις 10%, η φορολογία των εταιρικών κερδών είναι επίσης 10%, ενώ και στην πληρωμή μερισμάτων και τη διανομή άλλων εισοδημάτων ο φόρος ανέρχεται μόλις στο 5%.
Ακόμη, τα τιμολόγια που εκδίδουν οι βουλγαρικές επιχειρήσεις αναγνωρίζονται σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρα και στη δική μας, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα για αγορά κτιρίου στο όνομα της εταιρείας με 100% ιδιοκτησία. Η στρατηγική θέση μάλιστα της Βουλγαρίας, που αποτελεί σταυροδρόμι ανάμεσα στην Ευρώπη και στην Ασία, καθιστά τη χώρα σημαντικό εμπορικό κόμβο, με ό,τι θετικό συνεπάγεται κάτι τέτοιο για την επιχείρηση που θα ιδρυθεί εκεί.
Συν τοις άλλοις ο επιχειρηματίας που θα επενδύσει στη Βουλγαρία θα εξασφαλίσει για την επιχείρησή του ανταγωνιστικούς μισθούς και ένα ανθρώπινο δυναμικό άριστα εκπαιδευμένο σε πολλούς τομείς της παραγωγής και της μεταποίησης. Αρκετοί μάλιστα Βορειοελλαδίτες βρίσκουν δουλειά σε επιχειρήσεις με έδρα τη Βουλγαρία που βρίσκεται πολύ κοντά τους και δίνουν έτσι λύση στο πρόβλημα της ανεργίας που στην περιοχή της Βορείου Ελλάδος υπήρξε πάντα ιδιαίτερα οξυμμένο.
Τα φθηνά εξάλλου βουλγαρικά προϊόντα προσελκύουν τους Έλληνες καταναλωτές στα καθημερινά ψώνια τους και αυτό αιμοδοτεί τις επιχειρήσεις της γειτονικής χώρας που έχουν στηθεί από ελληνικά χέρια. Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι οι δύο λαοί εκτιμούν το τουριστικό προϊόν που προσφέρουν οι… γείτονες και συχνά κάνουν τις διακοπές τους χωρίς να χρειάζεται να απομακρυνθούν παρά μόνο λίγα χιλιόμετρα από τη βάση τους και τονώνοντας τις εκεί επιχειρήσεις.
Όσον αφορά τώρα τους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στη Βουλγαρία, αξίζει να σημειωθεί ότι καταφέρνουν να γλιτώσουν από την ελληνική φορολογική νομοθεσία που δεν έχει… ούτε αρχή ούτε τέλος, μειώνουν τον φόρο τεκμηρίων διαβίωσης ως φυσικά πρόσωπα στην Ελλάδα, βελτιώνουν και «παγκοσμιοποιούν» το εταιρικό προφίλ τους, ενώ μειώνουν και το κόστος λογιστικής παρακολούθησης της εταιρείας, χωρίς ταυτόχρονα να είναι απαραίτητο να ταυτίζεται η διεύθυνση της επιχείρησης με την έδρα της.
Όσο λοιπόν το ελληνικό επιχειρείν θα στραγγαλίζεται από τον παραλογισμό που επικρατεί στο ελληνικό φορολογικό σύστημα, η γειτονική μας Βουλγαρία θα αποτελεί μια όαση όπου η επιχειρηματικότητα δεν θα αντιμετωπίζεται σαν παρανομία και θα ανθεί υπό ευνοϊκότερες και δικαιότερες συνθήκες.
Τα έσοδα από ΦΠΑ καταρρέουν κατά 40-60% έναντι των στόχων - Το «μάρμαρο» πληρώνουν επιχειρήσεις στην ηπειρωτική χώρα, καταβάλλοντας 10%-30% περισσότερα
"Διπλοί" τιμοκατάλογοι και παζάρια για άλλες χρεώσεις, αναλόγως αν ζητείται να εκδοθεί ή όχι απόδειξη, είναι πλέον το σύστημα που διαμορφώνει τις τιμές στην αγορά. Η αγορά λειτουργεί ασύδοτη, χωρίς τον φόβο των προστίμων και ελεγκτές δεν καταγράφουν καν τις παραβάσεις, ακόμα και αν τις διαπιστώνουν! Καθώς επιβάλλονται διαρκώς και νέοι φόροι, ελεγκτές της εφορίας που μπαίνουν σε επιχειρήσεις, φεύγουν χωρίς να βεβαιώνουν καν την παράβαση, αν τα πρόστιμα είναι μηδενικά ή κάτω από μόλις 5 ή 10 ευρώ. Αλλά και όταν επιβάλλονται, τα πρόστιμα μοιάζουν με χάδι: τις προάλλες μόλις, σε καλό εστιατόριο των βορείων προαστίων με πολλές δεκάδες τραπέζια όπου δεν είχαν κοπεί αποδείξεις, το πρόστιμο που επέβαλαν φεύγοντας οι ελεγκτές ήταν μόλις 90 ευρώ.
Τέτοιοι έλεγχοι γίνονται πλέον όμως, μόνον στα μεγάλα αστικά κέντρα. Στα κοσμικά νησιά και τους τουριστικούς προορισμούς όπου δεν φτάνει ο έλεγχος, κυριαρχεί ασυδοσία. Τα έσοδα από ΦΠΑ στις περιοχές αυτές καταρρέουν κατά 40% ή και 60% έναντι των στόχων. Το «μάρμαρο» πληρώνουν κυρίως επιχειρήσεις στην ηπειρωτική χώρα, καταβάλλοντας 10%-30% περισσότερα για ΦΠΑ, από όσα ανέμενε το υπουργείο Οικονομικών.
Καλούν σε βοήθεια οι εφορίες
Για να μη χάσουν -πριν καν ξεκινήσει το καλοκαίρι- τη μάχη για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, στο υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζουν νέα μέτρα, με «λουκέτα» αντί για πρόστιμα και μετακίνηση ελεγκτών στα νησιά όπου υπάρχει πρόβλημα.
Εδώ και καιρό έχει ξεκινήσει ένας «βομβαρδισμός» εγγράφων αιτημάτων προς τις Κεντρικές Υπηρεσιες του υπουργείου, από εφορίες σε νησιωτικές και τουριστικές περιοχές. Ζητούν εκτάκτως ενισχύσεις και μετακινήσεις ελεγκτών, για στελέχωση συνεργείων ελέγχου στις κρίσιμες τουριστικές περιοχές.
Τεράστιες ανάγκες καταγράφονται με τις επιστολές αυτές σε Πάρο, Νάξο, Μύκονο, Σαντορίνη, Σύρο, Κεφαλονιά και Ζάκυνθο. Ωστόσο ακόμα γίνονται διερευνητικές κινήσεις και παρότι πολλοί εφοριακοί έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να μετακινηθούν, ο καιρός περνάει και ο κίνδυνος είναι να μη φτάσουν τέλη Ιουλίου, όπως πέρυσι, όταν θα έχει χαθεί η μισή τουριστική σαιζόν, για να ληφθούν οι αποφάσεις.
«Μάχη» για τον ΦΠΑ
Εφόσον δεν κόβονται αποδείξεις, το κράτος δεν εισπράττει ΦΠΑ. Το οξύμωρο όμως είναι πως όσοι έλεγχοι γίνονται, δείχνουν πολύ χαμηλή παραβατικότητα!
Πανελλαδικά, με βάση το πλάνο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, το ποσοστό διαπίστωσης παραβατικότητος στους ελέγχους έπρεπε να είναι τουλάχιστον 15%, κάτι που φαντάζει ίσως λογικό αν η φοροδιαφυγή εκτιμάται σε 30% ή 40%. Οι παραβάσεις που διαπιστώνονται όμως ως τώρα (Ιανουάριος – Απρίλιος 2016) δεν ξεπερνούν το 5,70% των ελέγχων που γίνονται!
Αιτία του κακού θεωρούνται τα πρόστιμα-"χάδι" που ισχύουν πλέον, που δεν ξεπερνούν το 50% του ΦΠΑ για κάθε απόδειξη που διαπιστώθηκε πως δεν κόπηκε. Για παράδειγμα, στο εστιατόριο των βορείων προαστείων όπου επιβλήθηκε το πρόστιμο των 90 ευρώ, οι ελεγκτές διαπίστωσαν πως την ώρα εκείνη δεν είχαν κοπεί αποδείξεις αξίας περίπου 900 ευρώ, και κατελόγισαν επιτόπου το 50% του ΦΠΑ που αντιστοιχεί σε αυτές.
Εκτός ελέγχου η αγορά
Στην πραγματικότητα, ελάχιστες εφορίες κάνουν ουσιαστικούς προληπτικούς ελέγχους. Για παράδειγμα, την περασμένη εβδομάδα και μέσα σε 48 ώρες, η εφορία έκανε 40 ελέγχους στη Χίο, έπιασε 14 παραβάτες (30% παραβατικότητα) και επέβαλε πρόστιμα για 79 παραβάσεις συνολικά (κατά μέσο όρο 2 παραβάσεις για όσους ελέγχθηκαν ή 5 παραβάσεις για όσους εντοπίστηκαν να φοροδιαφεύγουν).
Ίδια κατάσταση επικρατεί και στους μερικούς ελέγχους, που δεν ξεπερνούν το 10% ενώ έπρεπε να έχουν φτάσει στο 25%, σύμφωνα με το επιχειρησιακό σχέδιο ελέγχων του υπουργείου.
Ποιο είναι το αποτέλεσμα όμως;
Το Κίνημα «Δεν κόβω απόδειξη» και υστέρηση των εισπράξεων ΦΠΑ που στη Μύκονο τον Μάιο φτάνει στο 40% έναντι των στόχων (ήταν 62% τον Απρίλιο αλλά ενδεχομένως η δημοσιοποίηση των στοιχείων του α΄τετραμήνου να συνέβαλε να υπάρξει κάποια "αυτοσυγκράτηση").
Υστέρηση 30%-40% έναντι των στόχων είναι σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες και ο μέσος όρος για τα περισσότερα τουριστικά νησιά τον Μάιο παρότι στις περιοχές αυτές έχει ήδη αυξηθεί από πέρυσι ο ΦΠΑ κατά 50% (από 16% σε 24% πλέον και από 9% σε 13%).
Αντιθέτως, στα αστικά κέντρα όπου υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος, η εικόνα είναι αντίστροφη. Ενώ τον Απρίλιο οι εισπράξεις ΦΠΑ από Πάρο, Ρόδο, Ζάκυνθο, Λευκάδα ήταν 39% χαμηλότερες, αυξημένες σε σχέση με τους στόχους ήταν οι εισπράξεις:
- κατά 16,1% στην Β΄ΔΟΥ Περιστερίου
- κατά 10,8% στη ΦΑΕ Αθηνών
- κατά 8,6% στην Α΄Αθηνών
- κατά 23% στην ΔΟΥ Λειβαδιάς
- κατά 8,7% στη ΔΟΥ Μοσχάτου
- κατά 35% στον Πύργο
- κατά 13,5% στην Πάτρα
Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων ετοιμάζεται να εφαμόσει άμεσα σχέδιο εκτάκτου ανάγκης, με μέτρα όπως:
- Μεταφορά ελεγκτών στα νησιά
- Επιβολή διοικητικών ποινών («λουκέτα» τριάντα ημερών) σε όποιους συλλαμβάνονται για δεύτερη φορά να μην κόβουν απόδειξη
- Κατάρτιση «μαύρης λίστας» με τις επιχειρήσεις που δηλώνουν πολύ λιγότερα από όσα διαπιστώθηκαν τις ημέρες του ελέγχου.
Με τις τεχνικές και τις συγκρίσεις αυτές που τώρα εςνεργοποιούνται, οι εφορίες θα μπορούν να υπολογίσουν τεκμαρτά το μέγεθος της φοροαπόκρυψης , ώστε να ζητούν εξηγήσεις από τις επιχειρήσεις ή να επιβάλουν φόρους κατά βούληση.
Επιπλέον δίνουν αγώνα δρόμου για να προλάβουν μέσα στην τουριστική περίοδο να επιβληθεί η υποχρεώση για ηλεκτρονικές πληρωμές μέσω τραπέζης, αντί μετρητών. Στόχος είναι να ξεκινήσει το μέτρο από τη Μύκονο, ώστε να καταγράφεται άμεσα και να αποδίδεται απευθείας από τις τράπεζες το ποσό ΦΠΑ που οφείλει -βάσει των εσόδων της- κάθε επιχείρηση, στα τουριστικά νησιά και άλλα κοσμικά θέρετρα της χώρας.
protothema.gr