Εκτός από τα έθιμα των Χριστουγέννων που είναι κοινά σε όλο τον κόσμο, όπως το στόλισμα του δέντρου, τα δώρα, ο Άγιος Βασίλης… κάθε χώρα έχει τα δικά της ξεχωριστά έθιμα.

Παρακάτω θα τις πιο χαρακτηριστικές και περίεργες παραδόσεις κάθε χώρας ξεκινώντας από τα πατίνια στους δρόμους της Βενεζουέλας και τους 13 Άγιους Βασίληδες της Ισλανδίας φτάνοντας μέχρι τα KFC στην Ιαπωνία και το δείπνο με τους νεκρούς στην Πορτογαλία.

Πατίνια στους δρόμους- Βενεζουέλα

Στο Caracas της Βενεζουέλας οι εορτασμοί των Χριστουγέννων διαρκούν κάθε χρόνο από τις 16 του Δεκέμβρη μέχρι την παραμονή. Τα πρωινά εκείνων των ημερών, πραγματοποιούνται εκκλησιαστικές λειτουργίες μεγάλης κλίμακας στις οποίες οι άνθρωποι συνηθίζουν να πηγαίνουν με roller. Η κυκλοφορία των αυτοκινήτων απαγορεύεται μέχρι τις 20:00 για να μπορούν χρησιμοποιούν τα πατίνια τους ελεύθερα όλες τις μέρες.

Κάλαντα παρέα με ένα νεκρό άλογο- Ουαλία

Από τα Χριστούγεννα μέχρι και τις αρχές Ιανουαρίου, κάποιος ντύνεται άλογο, χρησιμοποιώντας αληθινό σκελετό αλόγου, και μαζί με μια ομάδα ανθρώπων, πηγαίνουν από πόρτα σε πόρτα και τραγουδούν με την ελπίδα ότι ο οικοδεσπότης θα τους προσφέρει φαγητό ή ποτό.

Κράμπους- Αυστρία, Γερμανία, Ουγγαρία

Το έθιμο του Κράμπους έχει τις ρίζες του στην Γερμανική παράδοση. Ο Κράμπους είναι ένα τέρας που εμφανίζεται για να τιμωρήσει όσους δεν έχουν συμπεριφερθεί σωστά. Οι νέοι συνηθίζουν να μασκαρεύονται ως Κράμπους και βγαίνουν στους δρόμους της Αυστρίας, της Ρουμανίας, της Βαυαρίας και άλλων Βαλκανικών χωρών και τρομάζουν τα μικρά παιδιά.

Η νύχτα με τα ραπανάκια-Μεξικό

Κάθε 23 Δεκεμβρίου, η πόλη Οαχάκα στο Μεξικό, παρουσιάζει μία εντυπωσιακή έκθεση από γλυπτά λαχανικά με τα ραπανάκια να κλέβουν την παράσταση. Στην έκθεση αποτυπώνονται παραδοσιακές στιγμές και το φεστιβάλ διαρκεί τρεις μέρες.

Φεστιβάλ Άγιων Βασίληδων- Σε μεγάλες πρωτεύουσες

Ξεκίνησε στο Σαν Φρανσίσκο ως μία μικρή συγκέντρωση αλλά πλέον έχει γίνει ένα έθιμο παγκοσμίου φήμης. Ποιες προϋποθέσεις χρειάζεται να πληροί κανείς για να συμμετέχει; Μόνο να είναι ντυμένος Άγιος Βασίλης, να μην ξεχάσει το σκούφο του και να αποκαλεί ο ένας τον άλλον «Άγιο Βασίλη».

Ομαδικό κολύμπι-Ισπανία

Την ημέρα των Χριστουγέννων οι Ισπανοί βουτούν στα παγωμένα νερά της Βαρκελώνης.

13 Άγιοι Βασίληδες- Ισλανδία

Όχι έναν, όχι δύο, ούτε τρεις αλλά 13 Άγιους Βασίληδες έχει η παράδοση της Ισλανδίας. Η… ομάδα τους ονομάζεται Yule Lads και η παράδοση τους θέλει να μοιάζουν με κοντά, άσχημα αλλά τρισχαριτωμένα τρολ. Σύμφωνα με το μύθο, ξεκινούν τις «επισκέψεις» τους από τις 12 Δεκεμβρίου και για τον υπόλοιπο μήνα βγαίνει στα σπίτια κάθε μέρα και ένα διαφορετικό από αυτά. Ο στόχος τους; Να σκορπίζουν έναν ευχάριστο πανικό με τις σκανδαλιές τους, καθώς μπαίνουν στα σπίτια από το τζάκι και σκορπίζοντας γύρω τους αστρόσκονη, κάνουν συνεχώς μικρές φάρσες στους κατοίκους τους.

Λουτσία- Σουηδία

Στη Σουηδία, έχουν το έθιμο της «Λουτσία» – σύμβολο δηλαδή του φωτός. Στις 13 Δεκεμβρίου, το πρωί, το μεγαλύτερο κορίτσι της οικογένειας, ντυμένο στα λευκά πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι και μοιράζει ζεστό καφέ με κουλουράκια. Στο κεφάλι φορά στεφάνι με αναμμένα κεριά ενώ τραγουδά κάλαντα, βασισμένα στον ρυθμό του ναπολιτάνικου τραγουδιού «Σάντα Λουτσία».

Adventskranz- Γερμανία

Οι Γερμανοί δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο στόλισμα του σπιτιού με πολύχρωμα φωτάκια και χριστουγεννιάτικες φιγούρες, ενώ συνηθίζουν να στολίζουν στο εξωτερικό του σπιτιού φυσικό έλατο. Ένα από τα κύρια έθιμά τους, είναι το λεγόμενο “Adventskranz”. Σύμφωνα με το έθιμο αυτό τοποθετούν ένα κηροπήγιο με τέσσερις θέσεις, που συμβολίζουν τις τέσσερις τελευταίες εβδομάδες του έτους. Και κάθε Κυριακή που τελειώνει η εβδομάδα, ανάβουν και το αντίστοιχο κερί. Έτσι υπολογίζουν αντίστροφα τις μέρες που απομένουν για τον ερχομό του νέου έτους. Επίσης,  αντί για τις κάλτσες τους, βγάζουν έξω τα παπούτσια τους περιμένοντας τον ο Άι Βασίλη να τους τα γεμίσει με γλυκά. Από τις αρχές του Δεκέμβρη, τα παιδιά αφήνουν τα παπούτσια τους έξω και αν δεν ήταν καλά παιδιά τη χρονιά που πέρασε, αντί για γλυκά θα βρουν κλαδιά μέσα.

Οι σκούπες – Νορβηγία

Ένας νορβηγικός θρύλος λέει ότι την παραμονή των Χριστουγέννων μάγισσες και κακά πνεύματα εμφανίζονται ψάχνοντας να βρουν σκούπες, για να τις καβαλήσουν και να τρομοκρατήσουν τον κόσμο.  Για να μην συμβεί αυτό, οι Νορβηγοί κρύβουν όλες τις σκούπες του σπιτιού, ενώ οι άντρες βγαίνουν έξω και πυροβολούν στον αέρα για να διώξουν τα κακά πνεύματα.

Επιπλέον αφήνουν μια γαβάθα χυλό, το λεγόμενο “nisse” στη σιταποθήκη για να φάει ο καλικάντζαρος που προστατεύει το κτήμα τους, ενώ αφού στολίσουν το χριστουγεννιάτικο δέντρο πιάνονται όλοι χέρι-χέρι γύρω από αυτό και τραγουδούν τρία χριστουγεννιάτικα τραγούδια.

Ο καλοκαιρινός Αι-Βασίλης- Αυστραλία

Στην Αυστραλία το παραδοσιακό μέσω μεταφορά του Άγιου Βασίλη δεν είναι το έλκηθρο αλλά το …τζετ σκι καθώς στο νότιο ημισφαίριο έχουν Καλοκαίρι τη περίοδο των Χριστουγέννων.

Τα δώρα-Λετονία

Τα δώρα δεν έρχονται στις 25 ή στις 31 του μηνός, αλλά… κάθε μέρα. 12 μέρες διαρκούν οι γιορτές και όλοι κάνουν δώρα σε όλους κάθε μία από αυτές!

Χριστουγεννιάτικος κορμός- Καταλονία

Το έθιμο έχει τις ρίζες του σε έναν παλιό μύθο της Καταλονίας. Κάθε 8 Δεκεμβρίου τα σπίτια γεμίζουν με κορμούς δέντρων που έχουν πόδια, κόκκινη μύτη και καπέλο και οι Ισπανοί του αφήνουν φαγητό κάθε βράδυ, καθώς και κουβέρτα μη τυχόν και κρυώσουν. Όταν τα παιδιά δεν κοιτάνε, οι γονείς κρύβουν τα δώρα κάτω από την κουβέρτα, αφού σύμφωνα με το έθιμο, το δέντρο είναι ιερό και έχει μέσα δώρα.

Ιστός αράχνης για καλή τύχη- Ουκρανία

Η ουκρανική παράδοση προστάζει την προσθήκη ιστού αράχνης στο χριστουγεννιάτικο δέντρο. Σύμφωνα με το μύθο μία φτωχή χήρα έμενα με τα παιδιά της σε μία κρύα καλύβα και τα παιδιά είχαν βάλει στο μάτι ένα όμορφο έλατο που μεγάλωνε έξω από το σπίτι τους αλλά δεν είχαν με τίποτα να το διακοσμήσουν. Η μητέρα στεναχωρήθηκε πολύ και κοιμήθηκε κλαμένη, αλλά οι αράχνες του σπιτιού, το κατάλαβαν και στόλισαν το δέντρο με τον ιστό τους. Το πρωί, μόλις ο ήλιος έπεσε πάνω στο δέντρο, φάνηκαν οι χρυσαφένιες και ασημένιες κλωστές από τις αράχνες και η μητέρα δεν ξαναζήτησε ποτέ τίποτα άλλο.

Ο «Μαύρος Πιτ»-Ολλανδία

Ο Zwarte Piet ή αλλιώς Μαύρος Πέτρος είναι η δημοφιλής γιορτινή φιγούρα της Ολλανδίας. Το μικρόσωμο αυτό τρολ, που περνά το χρόνο του σκάβοντας στα ανθρακωρυχεία (εξού και το μαύρο χρώμα του), ανεβοκατεβαίνει με άνεση τις καμινάδες των σπιτιών, αφού ο καπνός και τα κάρβουνα πλέον δεν τον ενοχλούν. Σύμφωνα με την παράδοση, το χόμπι του είναι να παρακολουθεί τα παιδιά, δίνοντας στη συνέχεια αναφορά στον Άγιο Βασίλη για το ποια ήταν καλά και ποια όχι, αλλά και να τον συνοδεύει στο μοίρασμα των δώρων. Τα κακά παιδιά, αντί για δώρα βρίσκουν από τον Μάυρο Πέτρο μια κάλτσα γεμάτη με… κάρβουνα.

Τσεχία-Το πέταγμα του παπουτσιού

Το Χριστουγεννιάτικο έθιμο στην Τσεχία έχει να κάνει με το γάμο και αφορά στις ανύπαντρες κοπέλες. Την παραμονή των Χριστουγέννων οι ανύπαντρες για να μάθουν τι τους επιφυλάσσει η νέα χρονιά, στέκονται με την πλάτη στην εξώπορτα του σπιτιού τους και πετούν το ένα τους παπούτσι πίσω από τον ώμο τους.  Αν το παπούτσι προσγειωθεί με τη μύτη στραμμένη προς την πόρτα, σημαίνει ότι η κοπέλα θα παντρευτεί μέσα στην ερχόμενη χρονιά. Επίσης, τα εορταστικά στολίδια του δέντρου είναι τσόφλια αυγών βαμμένα με διάφορα χρώματα και μοτίβα.

«H0H 0H0»- Καναδάς

Το καναδέζικο ταχυδρομείο έχει δημιουργήσει ειδικό ταχυδρομικό κώδικα (H0H 0H0), για να μπορούν τα παιδιά να στέλνουν τα γράμματά τους στον Άι Βασίλη αλλά και οι εργαζόμενοι, απαντούν στα γράμματά τους. Μέσα σε 27 χρόνια μάλιστα, έχουν απαντηθεί 15 εκατομμύρια γράμματα.

Το ράντισμα του τραπεζιού-Γιουγκοσλαβία

Οι Γιουγκοσλάβες γυναίκες τη μέρα του τραπεζώματος ραντίζουν τα τραπεζομάντηλά τους με κρασί για να μη ντραπούν οι φιλοξενούμενοί τους σε περίπτωση που λερώσουν κάποιο, αφού θεωρείται ντροπή για το σαβουάρ βιβρ τους να λερώσει κάποιος προσκεκλημένος το τραπεζομάντηλο της οικοδέσποινας.

«wind surf»-Χαβάη

Οι Χαβανέζοι, αφού φάνε χοιρινό, noodles και σολωμό, παίζοντας γιουκαλίλι τραγουδούν τα κάλαντα. Στη συνέχεια, τα παιδιά πηγαίνουν στην παραλία για να δοκιμάσουν το wind surf που συνήθως παίρνουν για δώρο.

Σάουνα- Εσθονία

Τα Χριστούγεννα είναι η καταλληλότερη περίοδος για ουσιαστικό χρόνο με την οικογένεια. Έτσι οι Εσθονοί, φροντίζουν να κάνουν σάουνα ανήμερα των Χριστουγέννων οικογενειακώς.

Μπάρμπεκιου- Κένυα

Στην Κένυα, λόγω του κλίματος τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά: το χριστουγεννιάτικο γεύμα θυμίζει καλοκαιρινή ημέρα χαλάρωσης αφού αντί να φάνε γαλοπούλα κάνουν μπάρμπεκιου στον κήπο. Μάλιστα, εκεί στολίζουν τις εκκλησίες με μπαλόνια, λουλούδια και κορδέλες.

Τα ξεχωριστά είδωλα της φάτνης-Καταλονία

Ένα έθιμο μοναδικό και ιδιαίτερο που δεν μοιάζει με κάποιο άλλο είναι αυτό που επικρατεί στην Καταλονία και πρόκειται για τα caganers. Αυτά, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μικρά είδωλα σε μορφή ανθρώπου, ο οποίος φορά παραδοσιακή στολή, έχει πάντα κατεβασμένο παντελόνι και στέκεται σε στάση… αφόδευσης. Οι Καταλανοί συνηθίζουν να το κρύβουν στη φάτνη και όποιος το βρει είναι αρκετά τυχερός, αφού συμβολίζει την καλή συγκομιδή και την καλή τύχη της επόμενης χρονιάς. Η φιγούρα αυτή απεικονίζει πολλές φορές δημόσια πρόσωπα, όπως τον Ομπάμα, την Μέριλιν Μονρόε αλλά και την Lady Gaga και Amy Winehouse.

Χριστουγεννιάτικο πρωινό με τους… νεκρούς – Πορτογαλία

Ονομάζεται “Consoda” και είναι ο τρόπος των Πορτογάλων να τιμούν όσους έχουν φύγει από τη ζωή. Συγκεκριμένα, το πρωί των Χριστουγέννων στήνουν μια μικρή γιορτή σε κάθε σπίτι και στο τραπέζι βάζουν επιπλέον σερβίτσια για τις ψυχές των νεκρών.

Το πέταγμα του φαγητού στο ταβάνι-Σλοβακία

Το έθιμο στη Σλοβακία απαιτεί ο πρεσβύτερος του σπιτιού να πάρει μια κουταλιά από το παραδοσιακό πιάτο Loksa (το οποίο φτιάχνεται από ψωμί, σπόρους παπαρούνας, γάλα, ζάχαρη ή μέλι και νερό) και να το εκτοξεύσει στο ταβάνι. Όσο περισσότερο φαγητό κολλήσει στο ταβάνι τόσο καλύτερη θα είναι η σοδειά μέσα στο χρόνο, λέει το έθιμο!

Η καλή μάγισσα Μπεφάνα -Ιταλία

Στην Ιταλία, η περίοδος των Χριστουγέννων διαρκεί από τις 8 Δεκεμβρίου έως τις 6 Ιανουαρίου που είναι και η μέρα των Θεοφανείων. Στις 25 Δεκεμβρίου μετά το παραδοσιακό γεύμα, τα παιδιά απαγγέλουν ποιήματα και ανταμείβονται χρηματικά. Κατά την Ιταλική παράδοση, παραμονή Θεοφανείων η καλή μάγισσα Μπεφάνα, πετάει πάνω από τα σπίτια με την μαγική της σκούπα και αφήνει χριστουγεννιάτικα δώρα στα «καλά» παιδιά, ενώ αντίθετα στα «άτακτα» αφήνει ένα σακί με κάρβουνο.

Τα αστέρια των Χριστουγέννων-Γαλλία

Στη Γαλλία, η παραμονή των Χριστουγέννων είναι εργάσιμη ημέρα. Ο Pere Noel, ο δικός τους δηλαδή Άγιος Βασίλης, δίνει τα δώρα του, το βράδυ της 24ης Δεκεμβρίου. Ιδιαίτερη βαρύτητα οι Γάλλοι, δίνουν στο εορταστικό τραπέζι τόσο των Χριστουγέννων όσο και της Πρωτοχρονιάς, το οποίο και γεμίζουν με διάφορα φαγητά και γλυκά. Τα αλεξανδρινά λουλούδια, τα αποκαλούν «αστέρια των Χριστουγέννων» και τα επιλέγουν τόσο για να στολίσουν το σπίτι τους, όσο και για δώρο σε αγαπημένα πρόσωπα.

Hoteiosho και τηγανιτό κοτόπουλο-Ιαπωνία

Κι όμως, στην Ιαπωνία γιορτάζουν τα Χριστούγεννα παρά το γεγονός ότι μόνο το 1% του πληθυσμού της είναι χριστιανοί. Τα Χριστούγεννα όμως αποτελούν περισσότερο ένα εμπορικό event. Οι Ιάπωνες τρώνε γαλοπούλα, στολίζουν χριστουγεννιάτικο δέντρο, ενώ τα δώρα τους τα φέρνει ο Hoteiosho, μια ιαπωνική θεότητα που έχει μάτια και στο πίσω μέρος του κεφαλιού για να βλέπει ποια παιδιά είναι ζωηρά.

Επιπλέον, τα τελευταία 40 χρόνια τα φαγητό στα KFC, την Παραμονή αποτελεί παράδοση. Η μόδα ξεκίνησε το 1974 στην περιοχή Aoyama..

Η Παναγία-Ρωσία

Στη Ρωσία, έχουν το χριστουγεννιάτικο έθιμο, να ντύνουν μία νεαρή κοπέλα στα λευκά για να παραστήσει την Παναγία. Στις 6 Ιανουαρίου, πολλές περιοχές της Ρωσίας με ορθόδοξους χριστιανούς, βασισμένοι στο Ιουλιανό ημερολόγιο, γιορτάζουν την παραμονή των Χριστουγέννων, γνωστή και ως «Σοτσέλνικ».

Πίκλες-ΗΠΑ

Πολλά χριστουγεννιάτικα δέντρα, έχουν στον στολισμό τους, και πίκλες. Η παράδοση λέει ότι κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, ο John C. Lower πεινούσε πολύ και ζήτησε από τον δεσμοφύλακά του φαγητό, μια πίκλα. Η πράξη αυτή συμβολίζει την ευσπλαχνία, και ξεκίνησε την παράδοση αυτή.

Το γκυ και ο Father Christmas- Αγγλία

Στη Μεγάλη Βρετανία, τα παιδιά γράφουν γράμμα στον “Father Christmas”, όπου του δίνουν ευχές και του ζητούν το δώρο τους. Ρίχνουν το γράμμα μέσα στο τζάκι, ώστε ο καπνός να το πάρει μαζί του και από την καμινάδα να το οδηγήσει στον Βόρειο Πόλο.

Επίσης, τα ζευγάρια δίνουν ένα φιλί κάτω από το γκυ, το οποίο θεωρείται σύμβολο της γονιμότητας, παράδοση από τον 18ο αιώνα που κρατά μέχρι σήμερα.

aftodioikisi.gr

Τα Χριστούγεννα ήρθαν και όπως κάθε χρόνο μαζί με τις ευχές για «χρόνια πολλά» αναβιώνουν ήθη και έθιμα των οποίων οι ρίζες χάνονται στα βάθη των αιώνων. Από τη Μακεδονία έως τη Κρήτη, παρακάτω θα δείτε κάποια από τα πιο γνωστά ελληνικά χριστουγεννιάτικα ήθη και έθιμα. Το στόλισμα του καραβιού, το τάισμα της βρύσης, η γουρουνοχαρά, το αναμμένο πουρνάρι είναι μόνο μερικά από αυτά.

Χριστουγεννιάτικο στεφάνι

Την παραμονή των Χριστουγέννων συνηθίζεται στα χωριά να κρεμούν έξω από την πόρτα των σπιτιών πλεξούδες από σκόρδα, πάνω στις οποίες καρφώνουν γαριφαλάκια για να διώξουν την κακογλωσσιά που «καρφώνει» την ευτυχία του σπιτιού τους.

Την εξώπορτα των σπιτιών κοσμεί, επίσης, ένα στεφάνι από έλατο, διακοσμημένο με χριστουγεννιάτικα στολίδια. Σύμφωνα με την παράδοση, το στεφάνι φέρνει τύχη στους ενοίκους του σπιτιού.

Το στόλισμα του καραβιού

Ένα έθιμο που τα τελευταία χρόνια τείνει να εξαφανιστεί και τη θέση του έχει πάρει το ξένο έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου.

Το καράβι συμβολίζει την καινούργια πλεύση του ανθρώπου στη ζωή, μετά τη γέννηση του Χριστού. Τα παιδιά των ναυτικών που έμεναν πίσω κατασκεύαζαν μόνα τους τα παιχνίδια τους τα οποία συνήθως ήταν καραβάκια. Το καραβάκι συμβόλιζε την προσμονή των παιδιών για αντάμωση με τους συγγενείς τους, αλλά και την αγάπη τους  για τη θάλασσα. Σιγά-σιγά καθιερώθηκε και το έθιμο του στολισμού του όμως λόγω του ότι ήταν συνδεδεμένο με δυσάρεστες αναμνήσεις δεν μπόρεσε να εδραιωθεί ως γιορτινό σύμβολο.

Το τάισμα της βρύσης

Οι κοπέλες στη Θεσσαλία, τα χαράματα των Χριστουγέννων, αλλού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση “για να κλέψουν το άκραντο νερό” (άκραντο, δηλαδή αμίλητο, γιατί δε βγάζουν λέξη σ’ όλη τη διαδρομή). Αλείφουν τις βρύσες του χωριού με βούτυρο και μέλι, με την ευχή όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο και γλυκιά να είναι και η ζωή τους. Για να έχουν καλή σοδειά, όταν φτάνουν εκεί, την “ταΐζουν”, με διάφορες λιχουδιές, όπως βούτυρο, ψωμί, τυρί, όσπρια ή κλαδί ελιάς. Όποια θα πήγαινε πρώτη στη βρύση, αυτή θα ήταν και η πιο τυχερή ολόκληρο το χρόνο. Έπειτα ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, “κλέβουν νερό” και γυρίζουν στα σπίτια τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το άκραντο νερό. Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο σπίτι και τα τρία χαλίκια.

Γουρουνοχαρά

Ένα από τα σημαντικότερα χριστουγεννιάτικα έθιμα της Θεσσαλίας είναι το σφάξιμο του γουρουνιού.

Η προετοιμασία για το σφάξιμο του γουρουνιού γινόταν με εξαιρετική φροντίδα, ενώ επακολουθούσε γλέντι μέχρι τα ξημερώματα, για να επαναληφθεί η ίδια διαδικασία την επόμενη και τη μεθεπόμενη μέρα. Τρεις-τέσσερις συγγενικές οικογένειες καθόριζαν με τη σειρά ποια ημέρα θα έσφαζε το γουρούνι της. Για κάθε σφαγή μεγάλου γουρουνιού απαιτούνταν 5-6 άνδρες, εκτός των παιδιών, που είχαν ηλικία πολλές φορές 20-25 ετών. Επειδή όμως η όλη εργασία είχε ως επακόλουθο το γλέντι και τη χαρά, γι’ αυτό και η ημέρα αυτή καθιερώθηκε ως “γουρουνοχαρά ή γρουνουχαρά”.

Μετά το γδάρσιμο, αρχίζει το κόψιμο του λίπους και στην συνέχεια το κόψιμο του κρέατος σε μικρά κομμάτια. Το λίπος λιώνεται και αποθηκεύεται σε μεγάλα δοχεία λαδιού για να χρησιμοποιηθεί αφού παγώσει από τις νοικοκυρές στα φαγητά τους κατά την διάρκεια της χρονιάς. Στις περισσότερες περιοχές της Θεσσαλίας, τα γουρούνια σφάζονται την ημέρα του Αγίου Στεφάνου στις 27 Δεκεμβρίου, γι’ αυτό και η γιορτή αυτή ονομάζεται Γρουνοστέφανος.

Χριστόκλουρα

Στη Θράκη, οι Σαρακατσάνες εξακολουθούν να ζυμώνουν την “Χριστόκλουρα”. Στρογγυλή κουλούρα με διάφορα σχέδια, που αναπαριστούν συνήθειες από το παρελθόν όπως στάνη, στρούγκα και άλλα. Της βάζουν μέλι και την τρώνε όλοι μαζί περιμένοντας την γέννηση του Χριστού.

Μπαμουσιαραίοι

Ένα ακόμα έθιμο της Θράκης είναι και οι “Μπαμουσιαραίοι”. Την δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων, δύο άντρες μεταμφιέζονται ο ένας σε Μπαμουσιαραίο και ο άλλος στην γυναίκα του. Ο Μπαμπουσιαραίος φορά μία νεροκολοκύθα στο πρόσωπο που της έχει ανοίξει τρύπες για μάτια και στόμα, προβιές προβάτων, και κρεμασμένα κουδούνια στην μέση. Οργανοπαίκτες με νταούλια, ζουρνάδες και γκάιντες τους συνοδεύουν και με την έντονη μουσική τους ξεσηκώνουν το χωριό.

Χριστόξυλο

Στην Μακεδονία, ο νοικοκύρης του σπιτιού διαλέγει από το χωράφι του το πιο γερό κλαδί ελιάς ή πεύκου και το τοποθετεί στο τζάκι του σπιτιού. Το ξύλο αυτό που ονομάζεται και “Χριστόξυλο” καίγεται για όλο το Δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων (από την μέρα δηλαδή των Χριστουγέννων μέχρι και τα Φώτα). Κατά την παράδοση το κάψιμο του Χριστόξυλου, βοηθά τον Χριστό να ζεσταίνεται στην φάτνη της Βηθλεέμ. Ο κάθε Μακεδόνας προσπαθεί να καίγεται το Χριστόξυλο του σπιτιού του μέχρι και τα Φώτα.

Μωμόγεροι

Ακόμα ένα έθιμο των Μακεδόνων, είναι οι “Μωμόγεροι”. Ένα είδος δηλαδή παραδοσιακού λαϊκού θεάτρου που αναβιώνει σε όλα τα χωριά όπου υπάρχουν πρόσφυγες από τον Πόντο. Οι πρωταγωνιστές αυτών των θεατρικών παραστάσεων κάνουν μιμητικές κινήσεις, ενώ τα πρόσωπά τους είναι μακιγιαρισμένα όπως το δέρμα των γερόντων. Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται καθ΄όλη την διάρκεια του δωδεκαημέρου των Χριστουγέννων.

Κολίντα Μπάμπω

Στην Πέλλα, αναβιώνει ακόμα και σήμερα το έθιμο της “Κόλιντα Μπάμπω”. Οι κάτοικοι της περιοχής το βράδυ της 23ης Δεκεμβρίου ανάβουν φωτιές, φωνάζοντας “Κόλιντα Μπάμπω” που σημαίνει “σφάζουν, γιαγιά”. Αυτό είναι ένα έθιμο που αναπαριστά την σφαγή των αρσενικών νηπίων από τον Ηρώδη. Έτσι η φωτιά ενημερώνει τους κατοίκους να προφυλαχθούν όχι μόνο από τον βασιλιά Ηρώδη, αλλά και από τα κακά που ίσως επιφυλάσσει η νέα χρονιά.

Αναμμένο πουρνάρι

Όταν γεννήθηκε ο Χριστός και πήγαν οι βοσκοί να προσκυνήσουν, ήταν νύχτα σκοτεινή. Βρήκαν κάπου ένα ξερό πουρνάρι κι έκοψαν τα κλαδιά του. Πήρε ο καθένας από ένα κλαδί στο χέρι, του έβαλε φωτιά και γέμισε το σκοτεινό βουνό χαρούμενες φωτιές και τριξίματα και κρότους. Από τότε, λοιπόν, στα χωριά της Άρτας, όποιος πάει στο σπίτι του γείτονα, για να πει τα χρόνια πολλά, καθώς και όλα τα παιδιά τα παντρεμένα, που θα πάνε στο πατρικό τους, για να φιλήσουν το χέρι του πατέρα και της μάνας τους, να κρατούν ένα κλαρί πουρνάρι, ή ό,τι άλλο δεντρικό που καίει τρίζοντας. Στο δρόμο το ανάβουν και το πηγαίνουν έτσι αναμμένο στο πατρικό τους σπίτι και γεμίζουν χαρούμενες φωτιές και κρότους τα σκοτεινά δρομάκια του χωριού.

Ακόμη και στα Γιάννενα το ίδιο κάνουν. Μόνο που εκεί δεν κρατούν ολόκληρο το κλαρί το πουρνάρι αναμμένο στο χέρι τους αλλά κρατούν στη χούφτα τους μια χεριά δαφνόφυλλα και πουρναρόφυλλα, που τα πετούν στο τζάκι, μόλις μπούνε και καλημερίζουν. Κι όταν τα τα ξερά φύλλα πιάσουν φωτιά κι αρχίσουν να τρίζουν και να πετάνε σπίθες, εύχονται: «Αρνιά, κατσίκια, νύφες και γαμπρούς!»

Το σπάσιμο του ροδιού

Στην Πελοπόννησο, έχουν το σπάσιμο του ροδιού. Το πρωί της Πρωτοχρονιάς ο νοικοκύρης του σπιτιού πηγαίνει στην εκκλησία κρατώντας το ρόδι του για να το “λειτουργήσει”. Μετά πηγαίνοντας στο σπίτι του, χτυπάει την πόρτα της εισόδου και ανοίγοντας του σπάει με δύναμη το ρόδι για να σκορπιστούν οι ρώγες του παντού στο σπίτι. Παράλληλα με το σπάσιμο του ροδιού, δίνουν και την ευχή: “με υγεία, ευτυχία και χαρά το νέο έτος και όσες ρώγες έχει το ρόδι, τόσες λίρες να έχει η τσέπη μας όλη την χρονιά”.

Χριστουγεννιάτικο ψωμί

Στην Κρήτη, έχουν σαν χριστουγεννιάτικο έθιμο το ζύμωμα του χριστουγεννιάτικου ψωμιού. Θεωρείται ολόκληρη ιεροτελεστία, και χρησιμοποιούνται τα καλύτερα υλικά για την παρασκευή του. Οι νοικοκυρές σχηματίζουν με τη μισή ζύμη, μία μεγάλη κουλούρα ενώ με την υπόλοιπη έναν σταυρό για να τη στολίσουν. Διακοσμητικά γύρω γύρω στην κουλούρα αυτή του ψωμιού, χαράζουν με μαχαίρι διάφορα σχέδια όπως καρδιές, αστεράκια, λουλούδια κ.α. Συνηθίζεται το χριστουγεννιάτικο αυτό ψωμί να κόβει ο νοικοκύρης του σπιτιού την μέρα των Χριστουγέννων και να το μοιράζει σε όλους όσοι κάθονται στο γιορτινό τραπέζι.

Αγιοβασιλιάτικα καραβάκια

Στην Χίο, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς υπάρχει ένα έθιμο, τα αγιοβασιλιάτικα καραβάκια. Σύμφωνα με αυτό, οι ενορίες κατασκευάζουν πλοία, σε σμύκρινση. Αυτά συναγωνίζονται μεταξύ τους ως προς την ποιότητα κατασκευής και ως προς την ομοιότητα με τα πραγματικά πλοία, ενώ οι ομάδες, το πλήρωμα, του κάθε πλοίου τραγουδούν κάλαντα.

Οι παραδοσιακές φουφούδες

Με παραδοσιακές φουφούδες και την επίσκεψη του Καππαδόκη Αη Βασίλη γιορτάζονται τα Χριστούγεννα στην πόλη της Καβάλας.Το εμπορικό κέντρο της πόλης την παραμονή των Χριστουγέννων θυμίζει μια μεγάλη ψησταριά. Στους περισσότερους πεζόδρομους, αλλά και στα πεζοδρόμια, οι έμποροι στήνουν υπαίθριες ψησταριές, τις λεγόμενες φουφούδες και προσφέρουν σε όλους τους περαστικούς ψητά κρέατα και ντόπιο κόκκινο κρασί. Οι παραδοσιακές φουφούδες στήνονται ξανά την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, αυτή τη φορά σε μεγαλύτερη έκταση και από νωρίς το μεσημέρι στήνεται μεγάλη γιορτή με άφθονο κρασί ορχήστρες και υπαίθριες ψησταριές για την υποδοχή του νέου χρόνου πολύ πριν από τα μεσάνυχτα.Από την παραμονή των Χριστουγέννων ένα ακόμη έθιμο αναβιώνει στην πόλη και συγκεκριμένα στην περιοχή της Νέας Καρβάλης. Πρόκειται για την επίσκεψη του Καππαδόκη Άη Βασίλη που ολοκλήρωσε το μεγάλο του ταξίδι από την Καισάρεια φθάνοντας στο λαογραφικό χωριό «Ακόντισμα», όπου θα παραμείνει μέχρι την τελευταία μέρα του έτους.

Η σπηλιά του Αϊ Γιάννη στην Μαραθοκεφάλα Κισάμου

Στην σπηλιά του Αι-Γιάννη στην Μαραθοκεφάλα την παραμονή των Χριστουγέννων τελείται Αρχιερατική θεία λειτουργία. Η αναπαράσταση της φάτνης όπου γεννήθηκε ο Χρηστός με πρόβατα, βοσκούς φωτιές σήμαντρα και το αστέρι να λάμπει στην κορυφή της σπηλιάς δίνουν ιδιαίτερο χρώμα. Παλιότερα, από την παραμονή των Χριστουγέννων οι γεωργοί οι βοσκοί και οι ναυτικοί έλεγαν “πώς παλεύουν οι καιροί, και οι αέρηδες ποιος θα γεννηθεί και ποιος θα βαπτισθεί”. Όποιος γεννηθεί όποιος δηλαδή υπερισχύσει και βγει νικητής την ημέρα των Χριστουγέννων, αυτός θα υπερισχύσει μέχρι και τα Φώτα αλλά και ολόκληρο τον καινούργιο χρόνο. Πιο παλιά το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων έκοβαν κλαδιά και βλαστούς οι νοικοκυρές και τα πήγαιναν στο σπίτι. Τα έβαζαν σε ποτήρι με νερό και προσμονούσαν να ανθίσουν.

Στο πλαίσιο των Πολιτιστικών Εκδηλώσεων των Θερινών Ιπποκρατείων 2015, το Λύκειο Ελληνίδων παράρτημα Κω με την υποστήριξη του ΔΟΠΑΒΣ, αναβίωσε «το έθιμο του Φανού και του Κλήδονα», χτες βράδυ στις 20:30 στην κατάμεστη πλατεία Ελευθερίας.

Αρκετά χρόνια το έθιμο καλά κρατεί και συγκεντρώνει πάντα το ενδιαφέρον των ντόπιων αλλά και των επισκεπτών, αφού εκτός από την πόλη πραγματοποιείτε και στα χωριά με την συνεργασία των πολιτιστικών συλλόγων. Το Λύκειο Ελληνίδων πάντα συμμετέχει σε εκδηλώσεις και αναβιώνει αρκετά από τα ήθη και έθιμα του τόπου μας διδάσκοντας στα παιδιά εκτός από τους παραδοσιακούς χορούς στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας.

Από πολύ νωρίς έφτασαν στο σπίτι με τις φορεσιές του Λυκείου περισσότερα απο 100 παιδιά για να ξεκινήσουν οι προετοιμασίες με τα στεφάνια τις πέτρες και τις στάμνες που κρατούσαν οι νεαρές κοπέλες για την αναβίωση του εθίμου. Η πρόεδρος κα. Αργυρώ Κατσίλη παρουσίασε το πρόγραμμα της εκδήλωσης και εξήγησε την διαδικασία της αναπαράστασης του εθίμου, ενώ ταυτόχρονα άναβε η φωτιά με τα δεκάδες στεφάνια που φτιάχτηκαν την πρωτομαγιά όπως συνηθίζεται.

Σημαντικό γεγονός η μετάφραση στην Αγγλική γλώσσα από τον κ. Σέργιο Χατζηνικολάου για τους ξένους επισκέπτες, ίσως θα πρέπει να καθιερωθεί σε όλες τις εκδηλώσεις των Ιπποκρατείων.
Δείτε στα βίντεο που ακολουθούν αποσπάσματα από την χθεσινή εκδήλωση.