Για πρώτη φορά παγκοσμίως, δόθηκε άδεια -από την αρμόδια εποπτική Αρχή Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ- να κυκλοφορήσει στην αγορά ένα φάρμακο σε μορφή χαπιού, το οποίο θα εκτυπώνεται σε τρισδιάστατο εκτυπωτή. Η κυκλοφορία του πρωτοποριακού χαπιού αναμένεται στο πρώτο τρίμηνο του 2016.

Το φάρμακο λέγεται Spritam, παράγεται από την εταιρεία Aprecia Pharmaceuticals και καταπολεμά την επιληψία. Η φαρμακοβιομηχανία, σύμφωνα με το BBC, ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να αναπτύξει και άλλα φάρμακα που θα εκτυπώνονται.

Η εκτύπωση των φαρμάκων επιτρέπει, σύμφωνα με την εταιρεία, να δημιουργούνται χάπια που περιέχουν πιο ακριβή δοσολογία των συστατικών τους. Το εκτυπωμένο χάπι ή ταμπλέτα διαλύεται στον οργανισμό όπως τα συμβατικά χάπια.

Τα εκτυπωμένα χάπια επίσης μπορούν να προσαρμοσθούν καλύτερα στις ανάγκες των ασθενών. Στην πραγματικότητα, με την κατάλληλη ρύθμιση του λογισμικού που ελέγχει τον τρισδιάστατο εκτυπωτή, το χάπι θα μπορεί να περιέχει δοσολογίες δραστικών ουσιών προσαρμοσμένες ακόμη και στις ανάγκες μεμονωμένων ασθενών. Έως τώρα, μια τέτοια εξατομικευμένη προσέγγιση ήταν υπερβολικά ακριβή, όμως οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές ανοίγουν και στην φαρμακευτική -όπως και σε άλλους τομείς- νέες δυνατότητες.

Οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο στην ιατρική, π.χ. για τη δημιουργία εκτυπωμένων εμφυτευμάτων και προσθετικών τεχνητών άκρων.

Περιορισμούς στη συνταγόγραφηση των φαρμάκων υψηλού κόστους καθώς και επέκταση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων σε ακόμη 10 παθήσεις, ενεργοποιεί το υπουργείο Υγείας. Στόχος του υπουργείου Υγείας είναι να σταματήσει την κατευθυνόμενη συνταγογράφηση και την αντικατάσταση φθηνών φαρμάκων από νέα ακριβότερα.

της Μαρίας Τσιλιμιγκάκη

Μάλιστα ετοιμάζετι σχεδιο σύμφωνα μ το οποίο για να αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ ένα φάρμακο υψηλού κόστους θα πρέπει να έχει προηγηθεί ένταξή του σε θεραπευτικό πρωτόκολλο ή να διέπεται από συγκεκριμένες οδηγίες. Παράλληλα, στο «μικροσκόπιο» του υπουργείου Υγείας μπαίνουν τα πρώτα 20 σε κατανάλωση φάρμακα, τα οποία θα συνταγογραφούνται στο εξής υπό προϋποθέσεις.

Με τον τρόπο αυτό, εκτιμάται ότι θα ελεγχθεί η φαρμακευτική δαπάνη η οποία καταγράφει ήδη υπέρβαση 158 εκατ. ευρώ το πρώτο πεντάμηνο του έτους.

Τα νέα μέτρα ελέγχου της συνταγογράφησης αποφασίστηκαν σε σύσκεψη της Εθνικής Επιτροπής Παρακολούθησης της φαρμακευτικής δαπάνης και της εφαρμογής των θεραπευτικών πρωτοκόλλων συνταγογράφησης, με επικεφαλής τον γενικό γραμματέα Δημόσιας Υγείας, Γιάννη Μπασκόζο.

Αποφασίστηκαν:

• Τέσσερα νέα θεραπευτικά πρωτόκολλα αφορούν σε νευρολογικές παθήσεις (άνοια, Πάρκινσον, επιληψία), δύο σε χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και ένα βρογχίτιδας, δύο για την ψωρίαση και ένα για θρομβοεμβολική νόσο. Σημειώνεται ότι ήδη στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης «τρέχουν» πέντε θεραπευτικά πρωτόκολλα για την οστεοπόρωση, ένα για δυσλιπιδαιμία, οκτώ για ρευματολογικά (ρευματοειδή αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα κ.ά.), τέσσερα για τον σακχαρώδη διαβήτη και ένα για την αρτηριακή υπέρταση.

• Τα 20 πρώτα σε κατανάλωση φάρμακα θα ενταχθούν σε Συνταγογραφικό Πρωτόκολλο. Πρόκειται για τα φάρμακα που προκαλούν τη μεγαλύτερη δαπάνη στον ΕΟΠΥΥ.

• Η εφαρμογή των θεραπευτικών πρωτοκόλλων από τους γιατρούς θα είναι δεσμευτική.

Αρχίζει η παρασκευή του πρώτου εμβολίου στον κόσμο κατά της ελονοσίας, μετά το «πράσινο φως» που έλαβε από την Ευρωπαϊκή Ρυθμιστική Αρχή Φαρμάκων, με τη σύσταση να χρησιμοποιηθεί για βρέφη στην Αφρική, τα οποία κινδυνεύουν από τη νόσο που προκαλείται από το τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού.

Το εμβόλιο RTS,S ή Mosquirix, που θα παρασκευάζει η βρετανική φαρμακοβιομηχανία GlaxoSmithKline σε συνεργασία με το πρόγραμμα Malaria Vaccine Initiative της διεθνούς ΜΚΟ PATH, θα είναι το πρώτο εμβόλιο κατά της ελονοσίας το οποίο θα λάβει άδεια κυκλοφορίας στην αγορά και αναμένεται να βοηθήσει στην πρόληψη εκατομμυρίων κρουσμάτων της νόσου στις χώρες που θα το χρησιμοποιήσουν.

Οι συστάσεις για την άδεια κυκλοφορίας φαρμάκου από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) υιοθετούνται συνήθως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσα σε διάστημα περίπου δύο μηνών.

Το Mosquirix, το οποίο εν μέρει θα χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates, θα περάσει από αξιολόγηση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος έχει δεσμευτεί να δώσει τη σύστασή του για το πότε και σε ποιες αγορές θα κυκλοφορήσει το εμβόλιο μέχρι το τέλος του χρόνου.

Ο Άντριου Γουίτι, ο επικεφαλής της GSK, δήλωσε ότι η θετική σύσταση από πλευράς του EMA είναι ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της διάθεσης του πρώτου εμβολίου κατά της ελονοσίας για τα μικρά παιδιά.

«Παρότι το RTS,S από μόνο του δεν αποτελεί ολοκληρωμένη απάντηση στην ελονοσία, η χρήση του μαζί με τις παρεμβάσεις αυτές που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας, όπως κουνουπιέρες και εντομοκτόνα, μπορούν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στο να ελεγχθούν οι συνέπειες της ελονοσίας στα παιδιά στις αφρικανικές αυτές κοινότητες που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.

Η σύσταση του EMA προβλέπει ότι τα εμβόλια θα λάβουν άδεια για να χρησιμοποιούνται σε βρέφη που ηλικιακά βρίσκονται σε όλο το φάσμα που καλύφθηκε στις δοκιμές, δηλαδή από έξι εβδομάδων ως 17 μηνών.

Κάποιοι ειδικοί στην ελονοσία έχουν εκφράσει ανησυχία ότι οι πολυπλοκότητες και τα πιθανά κόστη χρήσης αυτού του πρώτου εμβολίου, που μάλιστα παρέχει μερική προστασία, το καθιστούν λιγότερο ελκυστικό και περισσότερο επικίνδυνο.

Ωστόσο, ο Τζο Κόεν, επιστήμονας στην GSK, ο οποίος ηγήθηκε της παρασκευής του Mosquirix από το 1987, δήλωσε ότι δεν αμφιβάλλει πως το εμβόλιο θα μειώνει σημαντικά τον αριθμό των κρουσμάτων και των θανάτων από τη νόσο μεταξύ των παιδιών στην Αφρική.

Η ελονοσία στοίχισε τη ζωή σε περίπου 584.000 ανθρώπους το 2013 – η μεγάλη πλειονότητα των οποίων ήταν στην υποσαχάρια Αφρική. Ποσοστό που ξεπερνά το 80% των θανάτων από ελονοσία αφορά παιδιά κάτω από πέντε ετών.

Οι ειδικοί στον τομέα της παγκόσμιας υγείας ήλπιζαν εδώ και χρόνια ότι οι επιστήμονες θα μπορέσουν να παρασκευάσουν ένα αποτελεσματικό εμβόλιο κατά της ελονοσίας και οι ερευνητές στην GSK εργάζονταν για την παρασκευή του RTS,S επί 30 χρόνια.

Οι ελπίδες ότι αυτό το εμβόλιο θα είναι η οριστική απάντηση στην εξάλειψη της ελονοσίας διαψεύστηκαν όταν τα αποτελέσματα από τις δοκιμές που δόθηκαν στη δημοσιότητα το 2011 και το 2012 έδειξαν ότι η χορήγησή του απλώς μείωσε τα κρούσματα της νόσου σε βρέφη 6 ως 12 εβδομάδων κατά 27% και κατά περίπου 46% στα νήπια από 5 ως 17 μηνών.

Πηγές: Reuters, ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δύο προβληματικά φάρμακα για τη θεραπεία του διαβήτη, τα οποία σχετίζονται με ανησυχητικές παρενέργειες, ενδέχεται να μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Πάρκινσον στους ασθενείς, ανακοίνωσαν Βρετανοί ερευνητές.

Από την έρευνα που έγινε σε περισσότερους από 160.000 Βρετανούς διαβητικούς διαπιστώθηκε ότι αυτοί που λάμβαναν ροσιγλιταζόνη ή πιογλιταζόνη είχαν κατά 28% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν τη νόσο του Πάρκινσον, σε σύγκριση με άλλους ασθενείς που λάμβαναν διαφορετικά φάρμακα για τον διαβήτη.

Τα δύο αυτά φάρμακα, των οποίων έχει πλέον λήξει η πατέντα, αναπτύχθηκαν από τις εταιρείες GlaxoSmithKline και Takeda αντίστοιχα και πωλούνταν με τις ονομασίες Avandia και Actos.

Η χρήση της ροσιγλιταζόνης περιορίστηκε γιατί διατυπώθηκαν ανησυχίες ότι προκαλεί βλάβες στην καρδιά - αν και αργότερα ήρθη ο περιορισμός - ενώ η πιογλιταζόνη θεωρήθηκε ότι σχετίζεται με τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης.

Οι επιστήμονες, που δημοσιεύουν τα συμπεράσματά τους στην ιατρική επιθεώρηση PLOS Medicine, δεν συνιστούν τα φάρμακα αυτά για τη θεραπεία του Πάρκινσον, όμως τονίζουν ότι θα πρέπει να ερευνηθεί σε μελλοντικές μελέτες ο τρόπος με τον οποίο δρουν.

"Συχνά ακούμε για τις παρενέργειες που σχετίζονται με τα φάρμακα όμως μερικές φορές μπορεί να παρατηρηθούν και ακούσιες θετικές συνέπειες", σχολίασε ο ερευνητής Ίαν Ντάγκλας της Σχολής Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου. "Τα ευρήματά μας παρέχουν αποδείξεις που ελπίζουμε ότι θα οδηγήσουν σε περαιτέρω μελέτες για μια πιθανή θεραπεία για το Πάρκινσον", πρόσθεσε.

Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα για την Έρευνα του Πάρκινσον Μάικλ Τζ. Φοξ. Περιελάμβανε μόνο ασθενείς που έπασχαν από διαβήτη αλλά δεν είχαν διαγνωστεί με Πάρκινσον και κατά συνέπεια θα μπορούσε να δείξει αν η λήψη των φαρμάκων αυτών θα μπορούσε να επιβραδύνει ή να εμποδίσει την εμφάνιση της ασθένειας αυτής.