Μετά τη λήξη του προγράμματος, η Ελλάδα μπαίνει σε αχαρτογράφητα ύδατα, υποστηρίζουν ορισμένοι ειδικοί, ενώ σε πρόσφατο άρθρο του το περιοδικό Economist εκτίμησε ότι θα ήταν ωραία να νομίζει κανείς ότι οι περιπέτειες της Ελλάδας θα έχουν παρόμοια κατάληξη με αυτή του Οδυσσέα, επικαλούμενο τις δηλώσεις του πρώην πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου, από το Καστελόριζο, το 2010.

Την ίδια ώρα, ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί, χαρακτήρισε «ιστορική μέρα» το τέλος του μνημονίου τόσο για την Ελλάδα όσο και για την υπόλοιπη Ευρώπη.

«Η Ελλάδα ξαναβρίσκει τη θέση της στην Ευρωζώνη και μεγαλύτερη αυτονομία στη χάραξη της οικονομικής πολιτικής», αναφέρει, επισημαίνοντας πως «αυτό δεν σημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εγκαταλείπει την Ελλάδα», επεσήμανε.

Την αισιοδοξία του για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας εξέφρασε και ο πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, αναφέροντας ότι η Ελλάδα εισέρχεται σε μία νέα φάση, κατά την οποία η κυβέρνηση «θα έχει μεγαλύτερο περιθώριο να προσαρμόζει τις πολιτικές της στις προτιμήσεις του ελληνικού λαού», δίνοντας παράλληλα την ευκαιρία στη χώρα «να επικεντρωθεί πολύ περισσότερο σε άλλα ζητήματα πολιτικής».

Ωστόσο, επέστησε την προσοχή στην αποφυγή λαθών του παρελθόντος.

«Πρόκειται για μια νέα φάση, στην οποία θα είναι σημαντικό να αποφευχθεί η επανάληψη λαθών του παρελθόντος και να αξιολογούνται διεξοδικά όλες οι εναλλακτικές λύσεις πριν από την εφαρμογή τους», δήλωσε.

Η Ελλάδα μέχρι το 2022 εισέρχεται σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, η οποία είναι σχεδιασμένη να διευκολύνει την εξομάλυνση και να στηρίζει την ολοκλήρωση, την υλοποίηση και τη συνέχεια των μεταρρυθμίσεων που οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευτεί να εφαρμόσουν βάσει του τρέχοντος προγράμματος στήριξης της σταθερότητας.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, επιτρέπει, επίσης, τη στενή παρακολούθηση της οικονομικής κατάστασης και της εξέλιξης της οικονομίας της Ελλάδας μετά τη λήξη του προγράμματος.

Τέλος, θα καταστήσει ευκολότερο τον εντοπισμό των κινδύνων όταν προκύπτουν και θα διευκολύνει τη λήψη των κατάλληλων μέτρων παρακολούθησης για την ολοκλήρωση, τη συνέχεια και την υλοποίηση της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς πολιτικής που καλύπτονται από το πρόγραμμα του ESM.

Το χρονικό των μνημονίων
Ήταν Οκτώβριος του 2009 όταν ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου ταξίδεψε στο Λουξεμβούργο για να συμμετάσχει στην πρώτη του συνεδρίαση Eurogroup, μόλις λίγες ημέρες μετά τις βουλευτικές εκλογές στις οποίες αναδείχθηκε πρώτο κόμμα το ΠΑΣΟΚ. Εκεί ενημέρωσε τους ομολόγους του ότι το έλλειμμα της Ελλάδας το 2009 δε θα είναι 6% του ΑΕΠ αλλά 12,5%. «Το παιχνίδι τελείωσε, χρειαζόμαστε σοβαρά στατιστικά στοιχεία» ήταν η φράση του προέδρου -τότε- του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, η οποία σηματοδότησε σχεδόν εννιάχρόνια ελληνοευρωπαϊκού δράματος.

Στο διάστημα αυτό, η Ελλάδα άλλαξε πέντε πρωθυπουργούς, απασχόλησε τα πρωτοσέλιδα εφημερίδων από όλον τον κόσμο, έγινε η αφορμή να πέσουνευρωπαϊκες κυβερνήσεις, πρωταγωνίστησε σε εκατοντάδες συνεδριάσεις Eurogroup και ΣυνόδουςΚορυφής.

Τώρα που γράφεται το «φινάλε» του εν λόγω δράματος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει τη δική της αναδρομή στις ημερομηνίες- σταθμούς της ελληνικής κρίσης:

- 19 Οκτωβρίου 2009: Ο υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας ενημερώνει το Eurogroup ότι το2009 το έλλειμμα θα φτάσει το 12,5% του ΑΕΠ

- 2 Μαΐου 2010: Το Eurogroup συμφωνεί, σε συνέχεια αιτήματος από τις ελληνικές αρχές, ναπαράσχει διμερή δάνεια ύψους μέχρι και 80 δισ. μέσω της Δανειακής Διευκόλυνσης για τηνΕλλάδα (Greek loan facility) προκειμένου να βοηθήσει την Ελλάδα να εκπληρώσει τιςχρηματοδοτικές της ανάγκες. Η ευρωπαϊκή χρηματοδοτική βοήθεια αποτελεί μέρος ενός κοινούπακέτου στήριξης με το ΔΝΤ, το οποίο συμβάλλει με επιπλέον 30 δισ.

- 26 Οκτωβρίου 2011: Στη Σύνοδο Κορυφής των χωρών της Ευρωζώνης οι ηγέτες συνάπτουνσυμφωνία με την οποία ιδιώτες επενδυτές που διακρατούν ελληνικό χρέος καλούνται να προχωρήσουνσε μια εθελοντική ανταλλαγή ομολόγων με ονομαστικό κούρεμα 50%

- 31 Οκτωβρίου 2011: Ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου προτείνει δημοψήφισμα για το νέοπρόγραμμα χρηματοδοτικής βοήθειας, το οποίο μετέπειτα ακυρώθηκε

- 11 Νοεμβρίου 2011: Ο Λουκάς Παπαδήμος ορκίζεται πρωθυπουργός της Ελλάδας σε συνέχεια της παραίτησης του Γιώργου Παπανδρέου

- 14 Μαρτίου 2012: Το Eurogroup συμφωνεί, σε συνέχεια σχετικού αιτήματος από τιςελληνικές αρχές, ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας θα παράσχει έναεπιπλέον δάνειο 130 δισ. ευρώ προκειμένου να βοηθήσει την Ελλάδα να εκπληρώσει τιςχρηματοδοτικές της ανάγκες. Το ΔΝΤ δεσμεύεται να συμβάλει με 19,8 δισ. ευρώ

- 17 Μαΐου 2012: Ο Παναγιώτης Πικραμένος ορκίζεται υπηρεσιακός πρωθυπουργός της Ελλάδαςκαι οδηγεί τη χώρα σε νέες εκλογές

- 12 Ιουνίου 2012: Ο Αντώνης Σαμαράς ορκίζεται πρωθυπουργός της Ελλάδας μετά τις νέες βουλευτικές εκλογές

- 1 Νοεμβρίου 2014: Σε συνέχεια των ευρωεκλογών του 2014, η Επιτροπή Γιούνκερ αναλαμβάνει καθήκοντα

- 26 Ιανουαρίου 2015: Ο Αλέξης Τσίπρας ορκίζεται πρωθυπουργός της Ελλάδας σε συνέχεια των βουλευτικών εκλογών

- 24 Φεβρουαρίου 2015: Το Eurogroup συμφωνεί σε παράταση του δεύτερου ελληνικούπρογράμματος για τέσσερις μήνες, σε συνέχεια σχετικού αιτήματος των ελληνικών αρχών

- 28 Ιουνίου 2015: Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοινώνει την επιβολή ελέγχων κεφαλαίου στις ελληνικές τράπεζες με περιθώριο ανάληψης 60 ευρώ ημερησίως

- 30 Ιουνίου 2015: Λήγει το δεύτερο ελληνικό πρόγραμμα

- 5 Ιουλίου 2015: Πραγματοποιείται δημοψήφισμα στην Ελλάδα για την αποδοχή ή μη, τωνπροτάσεων μεταρρυθμίσεων στις οποίες κατέληξε το Eurogroup. 61% των συμμετεχόντων ψηφίζεικατά

- 8 Ιουλίου 2015: Οι ελληνικές αρχές ζητούν πρόγραμμα στήριξης από τον Ευρωπαϊκό ΜηχανισμόΣταθερότητας

- 12/13 Ιουλίου 2015: Σε μια μαραθώνια Σύνοδο Κορυφής, οι ηγέτες των χωρών της Ευρωζώνης καταλήγουν σε συμφωνία επί της αρχής για ένα νέο πρόγραμμα στήριξης για την Ελλάδα

- 17 Ιουλίου 2015: Το Συμβούλιο της ΕΕ χορηγεί στην Ελλάδα βραχυπρόθεσμη χρηματοδοτικήβοήθεια (δάνειο-γέφυρα) ύψους 7,16 δισ. στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού ΜηχανισμούΧρηματοπιστωτικής Σταθερότητας

- 20 Αυγούστου 2015: Η Επιτροπή υπογράφει Μνημόνιο Συνεργασίας, εκ μέρους του ΕυρωπαϊκούΜηχανισμού Σταθερότητας, με την Ελλάδα για ένα νέο πρόγραμμα στήριξης και δημοσιεύει αξιολόγηση του κοινωνικού αντίκτυπου του προγράμματος. Εγκρίνεται η πρώτη εκταμίευση

- 23 Σεπτεμβρίου 2015: Ο Αλέξης Τσίπρας ορκίζεται πρωθυπουργός της Ελλάδας σε συνέχεια των βουλευτικών εκλογών

- Οκτώβριος και Δεκέμβριος 2015: Το πρώτο και το δεύτερο πακέτο προαπαιτούμενων ολοκληρώνεται, επιτρέποντας νέες εκταμιεύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος

- 24 Μαΐου 2016: Το Eurogroup χαιρετίζει την εφαρμογή των αναγκαίων προαπαιτούμενων γιατην ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και συμφωνεί σε ένα πακέτο βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικούχρέους

- 16 Ιουνίου 2016: Η πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος στήριξης ολοκληρώνεται μετά τηνεκπλήρωση όλων των σχετικών προαιπτούμενων

- 7 Ιουλίου 2017: Η δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος στήριξης ολοκληρώνεται μετά τηνεκπλήρωση όλων των σχετικών προαπαιτούμενων

- 12 Ιουλίου 2017: Η Επιτροπή προτείνει το κλείσιμο της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματοςγια την Ελλάδα. Το Συμβούλιο μετέπειτα επικυρώνει την πρόταση της Επιτροπής

- 20 Ιουλίου 2017: Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ εγκρίνει επί της αρχής ένα νέο πρόγραμμα με την Ελλάδα

- 20 Αυγούστου 2018: Ολοκληρώνεται το ελληνικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού ΜηχανισμούΣταθερότητας

Τα χαρακτηριστικά της νέας τετραετίας σκληρής λιτότητας που συμφώνησε η κυβέρνηση με τους δανειστές - Το Υπερταμείο θα πρέπει να λειτουργεί και τον επόμενο αιώνα - Δανειστήκαμε 279 δισ. ευρώ από Ευρωπαίους και ΔΝΤ μέσα σε 8 χρόνια

Σοβαρές αμφιβολίες για το «γύρισμα σελίδας» που ετοιμάζεται να πανηγυρίσει η κυβέρνηση την προσεχή Δευτέρα 20 Αυγούστου αποτυπώνονται τόσο από την πλευρά των αγορών όσο και από το διεθνή Τύπο λίγα εικοσιτετράωρα πριν από το σημαντικό ορόσημο.

Παρότι εκπνέει το τρίτο μνημόνιο και η Ελλάδα περνάει για τέσσερα χρόνια στην Ενισχυμένη Επιτήρηση μέχρι το 2022 οι αντιδράσεις δεν μεταδίδουν την ίδια αισιοδοξία που εκπέμπει η Ελληνική κυβέρνηση.

H απόδοση των 10ετών κρατικών ομολόγων παρέμεινε χθες πάνω από το 4,3%, σε επίπεδα που αποτρέπουν κάθε σκέψη για επαφή με τις αγορές. Τα ελληνικά ομόλογα χρειάζονται ακόμη 5 ως 6 αναβαθμίσεις ανάλογα με τον οίκο αξιολόγησης για την έξοδο από την κατηγορία junk στο επίπεδο της επενδυσιμότητας (investment grade).

Μετά τους Γερμανούς και τους Financial Times χθες ήταν η σειρά του Economist να αναφερθεί στην Ελλάδα. Το βρετανικό περιοδικό συμπεραίνει ότι η Οδύσσεια συνεχίζεται καθώς η Ελλάδα «η οποία έχει απομείνει με πολύ υψηλούς φορολογικούς συντελεστές, αδύναμα θεσμικά όργανα και άθλια δημογραφικά στοιχεία, θα πρέπει να πετυχαίνει μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα για τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες».

Η βασική αλλαγή ανάμεσα στη Δευτέρα 20 Αυγούστου που ολοκληρώνεται τρίτο μνημόνιο και στην Τρίτη 21 Αυγούστου που περνάμε για 4 χρόνια στην Ενισχυμένη Επιτήρηση είναι ότι σταματούν τα δάνεια από την Ευρωπαϊκή πλευρά (από το ΔΝΤ έχουν σταματήσει από το 2014).

Όλα τα υπόλοιπα παραμένουν ίδια ή παρόμοια με όσα γνωρίζαμε ως τώρα:

-Η χώρα, όπως και στα μνημόνια, έχει υπογράψει δεσμεύσεις οι οποίες θα ελέγχονται από την τρόικα (νυν Θεσμοί) με τριμηνιαίες εκθέσεις. Το ΔΝΤ να συμμετέχει κανονικά στη διαδικασία.
-Η τρόικα θα μπορεί να ζητάει νέα μέτρα μέσω του Eurogroup
-Θα υπάρχουν δόσεις αλλά όχι δανειακής βοήθειας καθώς θα αφορούν ποσά 600 εκατ. ευρώ κάθε 6μηνο (ANFAs και SMPs) στο πλαίσιο της ελάφρυνσης του χρέους. Όμως η τρόικα θα μπορεί και πάλι να τις μπλοκάρει αν η Ελλάδα δεν τηρεί τα συμφωνηθέντα.
-Βασική δέσμευση της νέας τετραετίας σκληρής λιτότητας που συμφώνησε η κυβέρνηση με τους δανειστές είναι η διατήρηση πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ από το 2019 ως το 2022. Στη συνέχεια ακολουθούν πλεονάσματα 2,2% από το 2023 ως το 2060 ενώ το Υπερταμείο θα πρέπει να λειτουργεί και τον επόμενο αιώνα (τον 22ο), ως το 2115.

Το επίσημο κείμενο της Απόφασης της Κομισιόν για την Ενισχυμένη Επιτήρηση είναι σαφές. Πέρα από τις τριμηνιαίες εκθέσεις των Θεσμών (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ, ESM) και την υποχρέωση για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ως το 2022 αναφέρεται ότι «σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, η Ελλάδα χρειάζεται να συνεχίσει να υιοθετεί μέτρα για να αντιμετωπίζει τα αίτια ή τα πιθανά αίτια δυσκολιών και να εφαρμόζει διαρθρωτικές αλλαγές».

Η Ελλάδα συμφώνησε επίσης σε ρήτρα μη αντιστρεψιμότητας των μεταρρυθμίσεων του τρίτου μνημονίου γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολη τη διαπραγμάτευση που σκοπεύει να κάνει η κυβέρνηση για τη μη εφαρμογή των μέτρων για συντάξεις και αφορολόγητο. Πιο συγκεκριμένα τα μέτρα αφορούν τη μείωση των συντάξεων ως 18% για τους υφιστάμενους συνταξιούχους (2019) και τη μείωση του αφορολόγητου ορίου από τα 8.700 στα 5.700 ευρώ για τον άγαμο (2020).

Πόσα δανειστήκαμε

Από το Μάιο του 2010 και το πρώτο μνημόνιο μέχρι σήμερα η Ελλάδα έχει δανειστεί ένα ποσό που προσεγγίζει τα 280 δισ. ευρώ. Από τους Ευρωπαίους ο συνολικός δανεισμός από 3 μνημόνια είναι 245 δισ. ευρώ ενώ ο δανεισμός από ΔΝΤ από τα 2 πρώτα μνημόνια έφτασε τα 34 δισ. ευρώ.

Το ποσό 245 δισ. ευρώ από τα τρία μνημόνια και τα δάνεια από τα κράτη-μέλη και της Ευρωζώνης, τον EFSF και τον ESM «σπάει» ως εξής:

-Στο πλαίσιο του πρώτου μνημονίου (Μάιος 2010) η Ελλάδα δανείστηκε με διμερή δάνεια από τις χώρες του Eurogroup συνολικά 52,9 δισ. Ευρώ.
-Aπό τη δανειακή σύμβαση του δεύτερου μνημονίου (2012) πήραμε 130,9 δισ. ευρώ (δάνεια του EFSF)
-Aπό το τρίτο μνημόνιο (2015-2018), μετά την εκταμίευση και της τελευταίας δόσης θα έχουμε λάβει συνολικά 61,9 δισ. ευρώ (δάνεια ESM)

Από την μία η τραγωδία στο Μάτι και τα απόνερα αυτής, σε πολιτικό επίπεδα και από την άλλη ο νέος γύρος φόβου στην οικονομία, λόγου Τουρκίας αυτή την φορά, μάλλον δεν είναι το περιβάλλον που θα επιθυμούσε η κυβέρνηση για την ημερομηνία σταθμό για την Ελλάδα.

Το Μέγαρο Μαξίμου περίμενε πως και πως την προσεχή Δευτέρα προκειμένου να στήσει χορούς και πανηγύρια για την έξοδο της Ελλάδος από τα Μνημόνια, γεγονός που συντελούνταν επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.

Ωστόσο σε καθαρά οικονομικό επίπεδα τα πράγματα μάλλον δεν πάνε ιδιαίτερα καλά. Στην αγορά ομολόγων οι αποδόσεις επιστρέφουν στα υψηλά έτους και μπορεί να μην συμβαίνει αυτό με άμεση υπαιτιότητα της Ελλάδος, ωστόσο αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές παραμένουν να έχουν την χώρα στην λίστα με τις υπό αμφισβήτηση οικονομίες.

Η απόδοση στο 10ετές εκτινάχθηκε στο 4,237%. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις τελευταίες 15 ημέρες το ομόλογο αυξήθηκε κατά 10,9%. Ανάλογη είναι η εικόνα και στο Χρηματιστήριο που ποτέ δεν μπόρεσε να σηκώσει … κεφάλι.

Fitch

Αξίζει να σημειωθεί ότι η διπλή αναβάθμιση από την Fitch αποτελεί ναι μεν μία ευχάριστη είδηση για την ελληνική οικονομία, ωστόσο ήρθε μάλλον σε αρνητική συγκυρία και δεν πολλαπλασιάζει τα οφέλη, όπως θα ήθελε η κυβέρνηση. Ο ξένος τύπος υποδέχθηκε την είδηση με το κλασικό σκεπτικό: πάτε άλλα αλλά θα κρίνεστε καθημερινά από τις αγορές και γιατί μην κάνετε βήμα πίσω από αυτά που έχουν συμφωνηθεί.

Χαρακτηριστικό το δημοσίευμα των Financial Times. Οι FT αναφέρονται στην αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο Fitch κατά δύο βαθμίδες από Β σε ΒΒ- με σταθερή προοπτική, λόγω των βελτιωμένων δημοσιονομικών και των σχέσεων με τους Ευρωπαίους πιστωτές. Οι αναλυτές επισήμαναν ότι μετά την επιτυχή τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος, ο δρόμος για μία επιτυχημένη έξοδο από το πρόγραμμα είναι πλέον ανοιχτός. Προβάλλονται οι επισημάνσεις του Οίκου για βελτιωμένη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και για σημαντικές βελτιώσεις στα κρατικά δημοσιονομικά.
Οι FT υπογραμμίζουν την αναφορά του Fitch για πιο σταθερό εσωτερικό πολιτικό πλαίσιο αλλά για σημαντικά βελτιωμένες σχέσεις συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαίων πιστωτών, στοιχεία που μειώνουν τον κίνδυνο για μελλοντική αναστροφή των μέτρων που έχουν υιοθετηθεί σύμφωνα με το πρόγραμμα.

newsit.gr

Ο χριστιανοδημοκράτης Έκχαρντ Ρέμπεργκ θεωρείται έμπιστος της καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ. Και οι δύο κατάγονται από τη βορειοανατολική Γερμανία, οι εκλογικές τους περιφέρειες είναι η μια δίπλα στην άλλη. Εκτός αυτού, ο Ε. Ρέμπεργκ είναι ο επικεφαλής των βουλευτών της κοινοβουλευτικής ομάδας των δύο χριστιανικών κομμάτων (CDU/CSU) στην επιτροπή Προϋπολογισμού της βουλής.

Συνήθως, πρόκειται για πολιτικούς που αντιμετωπίζουν την Ελλάδα με κριτική ματιά. Ο ρόλος του Έκχαρντ Ρέμπεργκ τα περασμένα χρόνια ήταν να φροντίζει, ώστε η δυσφορία των χριστιανοδημοκρατών βουλευτών έναντι των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων να μην παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Μια από τις μεθόδους που χρησιμοποιούσε για να εκτονώνει την κατάσταση ήταν να ασκεί δημοσίως έντονη κριτική στην Αθήνα. Επί της ουσίας όμως πάντα στήριζε την πολιτική της Μέρκελ.

«Με τεχνάσματα δεν πας μπροστά»

Μετά από χρόνια ενασχόλησης με το ελληνικό πρόβλημα ο Έκχαρντ Ρέμπεργκ εκφράζεται στη Deutsche Welle με ανακούφιση για το ότι η Ελλάδα βγαίνει από τα μνημόνια: «Η Ελλάδα έχει εφαρμόσει με επιτυχία τα μέτρα του 3ου Προγράμματος. Όσον αφορά το πρωτογενές πλεόνασμα, την οικονομική ανάπτυξη και την ανεργία, τα μακροοικονομικά στοιχεία είναι οπωσδήποτε θετικά. Για αυτό το λόγο είμαστε πεπεισμένοι πως η Ελλάδα μπορεί να μεταβεί στη μεταμνημονιακή φάση. Άλλωστε αυτή η διαδικασία ακολουθήθηκε και στην περίπτωση της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Κύπρου. Όπως και σε αυτές, θα υπάρξει επιτήρηση αλλά και μαξιλάρι ασφαλείας. Στην Ελλάδα διατίθενται 15 δισ.ευρώ».

Ένα από τα σημαντικότερα μηνύματα της ευρωκρίσης είναι σύμφωνα με τον Ε. Ρέμπεργκ ότι η συνεργασία στην Ευρωζώνη «θα πρέπει να βασίζεται σε κανόνες». Αναφερόμενος στον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη επισημαίνει πως «με παιχνιδάκια και τεχνάσματα δεν πας μπροστά». Γρήγορα, όμως, «η κυβέρνηση Τσίπρα κατάλαβε ότι είναι πιο συνετό να συνεργάζεσαι σε πνεύμα εμπιστοσύνης και με σοβαρότητα με την ΕΕ και τους θεσμούς». Ένα δεύτερο μήνυμα της κρίσης είναι ότι «κανείς δεν θα πρέπει να ζει πέραν των δυνατοτήτων του». Αναφορικά με τις προοπτικές της Ελλάδας, ο κ. Ρέμπεργκ δηλώνει «πεπεισμένος ότι από τη στιγμή που η Ελλάδα πράγματι συνεργαστεί σε πνεύμα εμπιστοσύνης με τους θεσμούς, συνεχίσει να επενδύει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της και τηρεί και υλοποιεί τα συμπεφωνημένα μέτρα, θα πετύχει την αναχρηματοδότησή της στις κεφαλαιαγορές».

«Η Ελλάδα θα σωθεί από τους Έλληνες»

Με ανακούφιση αντιμετωπίζει την έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια και ο επικεφαλής των σοσιαλδημοκρατών βουλευτών στην επιτροπή Προϋπολογισμού της βουλής Γιοχάνες Καρς: « Όλοι μας ενδιαφερόμαστε να μην ασχοληθούμε ξανά με αυτά τα ζητήματα - ούτε στη Γερμανία και ούτε στην Ευρώπη. Αλλά και οι Έλληνες που είναι ένας υπερήφανος λαός, έχουν κάθε συμφέρον τα πράγματα να λειτουργούν στη χώρα τους όπως αυτοί τα θέλουν.» Παρ' ότι εκπρόσωπος της δεξιάς πτέρυγας του SPD ο κ. Καρς τα περασμένα χρόνια ήταν ένας από τους σφοδρότερους επικριτές του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Αυτό που τον ενοχλούσε ιδιαίτερα ήταν ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπιζε την Ελλάδα, προπαντός ο τιμωρητικός του λόγος. Παράλληλα, όμως, ο Γ. Καρς είχε αρκετές φορές στο παρελθόν επισημάνει ότι το πρόβλημα της ελληνικής κρίσης βρίσκεται στην ίδια τη χώρα: «Η ρίζα του προβλήματος είναι ότι για δεκαετίες στην Ελλάδα δεν λειτουργούσαν θεσμοί και δομές.

Οι άνθρωποι στην Ελλάδα θα πρέπει να κατανοήσουν πως «η Ελλάδα δεν πρόκειται να σωθεί από την ΕΕ ή από τη Γερμανία ή κάποιον άλλο. Την Ελλάδα μπορούν να τη σώσουν μόνο οι Έλληνες. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα - κτηματολόγιο, αποτελεσματική δημοσιονομική διοίκηση και εφορία - είναι υπόθεση των Ελλήνων. Εμείς μπορούμε να δώσουμε μια πίστωση χρόνου, να διαθέσουμε χρήματα για να καλυτερεύσουν οι συνθήκες. Στο τέλος της ημέρας θα πρέπει όμως ο Έλληνας εργαζόμενος, ο Έλληνας φορολογούμενος και το δημόσιο να κάνουν αυτό που πρέπει για να επικρατήσουν στην Ελλάδα λογικές καταστάσεις». Από τις επισκέψεις του στην Ελλάδα ο Γιοχάνες Καρς έχει αποκομίσει την εντύπωση ότι όλο και περισσότεροι Έλληνες σκέφτονται ανάλογα, προπαντός οι νέοι.

dikaiologitika.gr

Παρά την εντύπωση που δημιουργήθηκε μετά την επίσκεψη του Επιτρόπου Πιερ Μοσκοβισί στην Αθήνα ότι το θέμα των συντάξεων θα κριθεί όταν η Ελλάδα θα υποβάλει το προσχέδιο του Προϋπολογισμού τον Οκτώβριο στην Κομισιόν -και ότι δεν θα υπάρξει άλλο κείμενο που θα δεσμεύει τη χώρα μετά τη λήξη του τρίτου μνημονίου στις 20 Αυγούστου- τα πράγματα φαίνεται ότι είναι διαφορετικά.

Σύμφωνα με πληροφορίες από ευρωπαϊκές πηγές, υπάρχει πλέον η πιθανότητα στο περιθώριο του Eurogroup της 12ης Ιουλίου να παρουσιαστεί ένα κείμενο με τις αναλυτικές δεσμεύσεις της Ελλάδας μετά τις 20 Αυγούστου το οποίο θα ρίχνει φως σε όλα τα κρίσιμα θέματα: συντάξεις, αφορολόγητο, ιδιωτικοποιήσεις, αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ κλπ.

Το θέμα είναι εκτός της επίσημης ατζέντας του Eurogroup αλλά πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι θα απασχολήσει την παράλληλη συνεδρίαση του συμβουλίου των Διοικητών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) που αναμένεται να εγκρίνει το Συμπληρωματικό Μνημόνιο του ελληνικού προγράμματος.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι το κείμενο αυτό ετοιμάζεται από το κουαρτέτο (πρώην τρόικα) με πρωταγωνιστή αυτή τη φορά την Κομισιόν και στηρίζεται στο «συμπυκνωμένο» παράρτημα των δύο σελίδων που συνόδευε την απόφαση του Eurogroup της 21ης Ιουνίου για το χρέος και ουδείς φάνηκε να του δίνει ιδιαίτερη σημασία.

Κάπως έτσι, αν επιβεβαιωθούν αυτές οι πληροφορίες, η λεγόμενη «καθαρή έξοδος» δεν θα ισοδυναμεί με επιστροφή στην κανονικότητα όπως την περιέγραψε ο Επίτροπος Μοσκοβισί, καθώς πέρα από την απλή κατάθεση του Προϋπολογισμού το Φθινόπωρο στην Κομισιόν, η κυβέρνηση ενδέχεται να κληθεί να συνομολογήσει ένα άτυπο «μνημόνιο» δεσμεύσεων και στόχων σε λίγες μέρες από σήμερα.

Επίσης, παρά τις δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών ότι στην απόφαση του Ιουνίου δεν αναφέρεται πουθενά η περικοπή των συντάξεων ο σπόρος της ανησυχίας υπάρχει στο παράρτημα. Διότι σε αυτό το μικρό κείμενο μνημονεύονται τα «δημοσιονομικά μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα» (fiscal structural measures) τα οποία στη γλώσσα των Θεσμών παραπέμπουν ακριβώς στα προνομοθετημένα μέτρα της μείωσης των συντάξεων και το αφορολόγητου.

Υπενθυμίζεται ότι οι περικοπές στις συντάξεις έχουν ήδη ψηφιστεί δύο φορές, τη μια το καλοκαίρι του 2017 και άλλη μια φέτος στο πλαίσιο του Μεσοπρόθεσμου. Την Πέμπτη στη Βουλή ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην περικοπούν λέγοντας προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη: «Τελικά επιθυμείτε διακαώς την περικοπή των συντάξεων και τρέμετε μήπως τελικά αυτό δεν συμβεί». Ωστόσο μετά την κατάθεση τροπολογιών από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ για να μην κοπούν οι συντάξεις ο κύριος Τσίπρας αρνήθηκε να τις αποδεχτεί.

Αν τελικά η κυβέρνηση δεν ματαιώσει ή δεν αναβάλλει τις περικοπές το σοκ για τους συνταξιούχους θα είναι μεγάλο. Και ακόμη μεγαλύτερο αν συμπεριλάβει κανείς και τα άλλα μέτρα του άτυπου «μνημονίου» της λεγόμενης «καθαρής εξόδου» η εφαρμογή των οποίων θα ελέγχεται με τριμηνιαίες εκθέσεις από την τρόικα συμπεριλαμβανομένου του ΔΝΤ.

Οι περικοπές στις συντάξεις φτάνουν το 18% σε κύριες και επικουρικές και οι μειώσεις θα αφορούν συνταξιούχους που παίρνουν ακόμη και κάτω από 1000 ευρώ. Το μετρό έχει ψηφιστεί για να εφαρμοστεί από τον Ιανουάριο του 2019.

Τι περιμένει τους συνταξιούχους

Από τις «πρόβες» των μειώσεων που έχουν γίνει εδώ και μήνες προκύπτει το εξής παράδειγμα:

- Ένας συνταξιούχος που λαμβάνει σήμερα 1.018 ευρώ καθαρά θα δει τη σύνταξή του να μειώνεται σε μόλις 875 ευρώ στο χέρι. Η μείωση στο καθαρό ποσό φτάνει σε αυτή την περίπτωση τα 143 ευρώ μόνο για την κύρια σύνταξη, άρα 1.716 ευρώ καθαρή απώλεια το χρόνο.

Επιπλέον με το μέτρο της μείωσης του αφορολόγητου από 8.636 ευρώ στα 5.681 ευρώ ένας συνταξιούχος των 600 ευρώ το μήνα θα κληθεί να πληρώσει φόρο 300 ευρώ ενώ μέχρι σήμερα δεν θα πλήρωνε τίποτα.

Στο παράδειγμά μας, ο συνταξιούχος που θα παίρνει πλέον 875 ευρώ, το 2020 θα πληρώσει φόρο 1.060 ευρώ για εισόδημα 10.500, ενώ μέχρι φέτος πλήρωνε 768 ευρώ φόρο για εισόδημα 12.216 ευρώ (με την σύνταξη των 1.018 ευρώ το μήνα). Χάνει δηλαδή άλλα 292 ευρώ από φόρους, παρότι θα παίρνει 14% χαμηλότερη σύνταξη –και θα είναι και από τους "τυχερούς" που δεν θα χάσουν 18%!

Οι απώλειες έτσι για τον συνταξιούχο των 1.018 φτάνουν συνολικά στα 2.008 ευρώ, δηλαδή χάνει δύο συντάξεις το χρόνο...

protothema.gr