enikos.gr
Άμεση απελευθέρωση της πώλησης όλων των κόκκινων δανείων, με προστασία έως 1η Ιανουαρίου 2018 μόνο εκείνων που αφορούν στην κύρια κατοικία των δανειοληπτών ή είναι συνδεδεμένα με αυτήν
Την άμεση απελευθέρωση της πώλησης όλων των κόκκινων δανείων, με προστασία έως 1η Ιανουαρίου 2018 μόνο εκείνων που αφορούν στην κύρια κατοικία των δανειοληπτών ή είναι συνδεδεμένα με αυτήν, προβλέπει, μεταξύ άλλων, το προσχέδιο του Μνημονίου.
Όμως, σύμφωνα με τα «Νέα», και στην περίπτωση των δανείων που αφορούν στην κύρια κατοικία, η προστασία θα αφορά μόνο εκείνα για τα οποία η αντικειμενική αξία των ακινήτων δεν ξεπερνά τις 140.000 ευρώ. Για όλα τα άλλα δάνεια, η απελευθέρωση θα είναι άμεση.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στο προσχέδιο προβλέπεται ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει σε τροποποίηση του νόμου Σταθάκη για τα κόκκινα δάνεια ώστε να επιτραπεί στο μέλλον η πώληση κόκκινων και μη δανείων και σε νομικά πρόσωπα που έχουν συσταθεί σε κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ και σε τρίτες χώρες εκτός ΕΕ, και όχι μόνο σε εταιρείες funds που έχουν έδρα τους την Ελλάδα.
Στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων της φορολογικής πολιτικής, η νομοθεσία περί φορολογίας εισοδήματος θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να εξασφαλιστεί ότι για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα οι διαγραφές χρεών που θα προκύψουν από τις συμφωνίες αναδιάρθρωσης κόκκινων δανείων να μην θεωρούνται ως φορολογητέο εισόδημα.
Τέλος, προβλέπεται πως η φορολογική μεταχείριση των funds θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τους κανόνες της ΕΕ και τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, με βάση όσα ορίζει ο νόμος τιτλοποίησης απαιτήσεων του 2003. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται και η δημιουργία συμβουλευτικής επιτροπής από την κυβέρνηση, ώστε να καταστήσει πλήρως λειτουργικό το πλαίσιο αδειοδότησης τω εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων.
Το ζητούμενο είναι η σωστή ενημέρωση και κυρίως να θεσμοθετηθεί υψηλότερο επίπεδο προστασίας για τους καταναλωτές που συνάπτουν δανειακές συμβάσεις τόσο για αγορά κατοικίας όσο και για δάνεια με υποθήκες σε ακίνητα.
Μάλιστα, σύμφωνα με την Κοινοτική Οδηγία θα πρέπει τα πιστωτικά ιδρύματα να εξαντλούν όλες τις δυνατότητες για εξεύρεση λύσης προτού προχωρήσουν σε έκδοση διαταγών πληρωμής και κινήσουν τις διαδικασίες κατάσχεσης του ακινήτου, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τον Κώδικα Δεοντολογίας. Στη δε περίπτωση που προχωρήσει η διαδικασία πλειστηριασμού και παραμένει ανεξόφλητο χρέος, η τράπεζα διευκολύνει την αποπληρωμή του λαμβάνοντας υπόψη τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης αλλά και την ύπαρξη τυχόν άλλων περιουσιακών στοιχείων.
Υποχρεώσεις
Ειδικότερα, με το σχέδιο νόμου που βρίσκεται ήδη στο στάδιο της διαβούλευσης (μέχρι το τέλος Μαΐου) λαμβάνεται μέριμνα για τη σωστή αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του δανειολήπτη και παράλληλα ορίζονται συγκεκριμένες υποχρεώσεις για τις τράπεζες που σχετίζονται με την ενημέρωση αλλά και την εκπαίδευση των καταναλωτών σε ό,τι αφορά τον υπεύθυνο δανεισμό και τη διαχείριση χρέους.
Παράλληλα λαμβάνεται μέριμνα για τις συμβάσεις που έχουν συναφθεί σε ξένο νόμισμα. Σύμφωνα με την Οδηγία, η τράπεζα θα πρέπει να ειδοποιεί αμέσως τον καταναλωτή όταν η διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας είναι μεγαλύτερη από 20% με αποτέλεσμα να αυξάνεται τόσο το συνολικό οφειλόμενο ποσό όσο και οι τρέχουσες δόσεις (όπως για παράδειγμα έγινε με τα στεγαστικά δάνεια που εκταμιεύθηκαν σε ελβετικό φράγκο, όταν η ισοτιμία ευρώ-ελβετικού φράγκου ήταν στο 1,5 και στη συνέχεια έφτασε στο 1 προς 1, για να μπει πλαφόν στο 1,2). Και υπάρχει πρόβλεψη ότι το νόμισμα της σύμβασης (π.χ. ελβετικό φράγκο) μπορεί να μετατραπεί όταν η διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας υπερβαίνει το 20%, διαφορετικά θα πρέπει η σύμβαση να συνοδεύεται από χρηματοπιστωτικό μέσο αντιστάθμισης του συναλλαγματικού κινδύνου.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του δανειολήπτη. Οι τράπεζες θα πρέπει πριν από την υπογραφή της δανειακής σύμβασης να προσφέρουν πλήρη και αναλυτική ενημέρωση στον πελάτη για το προϊόν που θα λάβει και παράλληλα να ελέγχουν διεξοδικώς τα οικονομικά του στοιχεία (εισόδημα, άλλα ακίνητα, αποταμιεύσεις, έξοδα διαβίωσης κ.λπ.).
Αφού ο δανειολήπτης υπογράψει τη σύμβαση δανείου, ο πιστωτικός φορέας δεν μπορεί να καταγγείλει ή να τροποποιήσει σε βάρος του δανειολήπτη τη σύμβαση αυτή, με το αιτιολογικό ότι η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας δεν διενεργήθηκε σωστά.
Ωστόσο, μετά την υπογραφή της δανειακής σύμβασης, αν ο πελάτης ζητήσει αύξηση του ποσού δανείου, τότε ο πιστωτικός φορέας θα πρέπει να επαναξιολογήσει την πιστοληπτική ικανότητά του και να ζητήσει από τον δανειολήπτη να προσκομίσει επικαιροποιημένα οικονομικά στοιχεία.
Επίσης το πιστωτικό ίδρυμα δεν μπορεί να καταγγείλει τη δανειακή σύμβαση με το αιτιολογικό ότι ο καταναλωτής προσκόμισε ελλιπή στοιχεία και πληροφορίες πριν από την υπογραφή της σύμβασης. Ωστόσο μπορεί να το πράξει στην περίπτωση που αποδειχθεί ότι ο καταναλωτής εσκεμμένα απέκρυψε ή παραποίησε πληροφορίες και οικονομικά στοιχεία.
ethnos.gr
Τσουνάμι από ειδοποιητήρια αναμένεται μέσα στις επόμενες ημέρες από τις τράπεζες σε 400.000 ιδιοκτήτες ακινήτων που πήραν σπίτι με δάνειο και έχουν δυσκολίες στην αποπληρωμή του.
Ουσιαστικά οι τράπεζες θα δώσουν με το ειδοποιητήριο που θα στείλουν μια τελευταία ευκαιρία για ρύθμιση του δανείου τους σε δανειολήπτες που καθυστερούν να πληρώσουν από έναν μήνα ως και τρεις μήνες.
Ουσιαστικά πρόκειται για ιδιοκτήτες που ήδη έχουν λάβει μια πρώτη επιστολή. Μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες θα λάβουν και δεύτερη η οποία θα τους καλεί να διευθετήσουν τις οφειλές τους.
Σε διαφορετική περίπτωση οι δανειολήπτες θα έρθουν αντιμέτωποι με νομική απαίτηση του χρέους η οποία φυσικά φτάνει μέχρι και τον πλειστηριασμό του ακινήτου.
Οι τράπεζες ζητούν και αναλυτικό κατάλογο οικογενειακής, εισοδηματικής και περιουσιακής κατάστασης. Στη συνέχεια προχωρά σε διασταύρωση στοιχείων και τέλος προτείνει το είδος της ρύθμισης στην οποία κρίνει ότι μπορεί να ανταποκριθεί ο δανειολήπτης.
Τους επόμενους μήνες «τα σπουδαία» με ανατροπές στο χώρο των «κόκκινων» δανείων με τη δημιουργία μιας νέας, δευτερογενούς, αγοράς και ριζικές ανακατατάξεις στον επιχειρηματικό χάρτη
Μια από τις προτάσεις που έπεσε στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους Θεσμούς είναι και η ελεύθερη πώληση όλων των δανείων, όχι μόνο των «κόκκινων», αλλά και όσων εξυπηρετούνται κανονικά, των «πράσινων», πρόταση που φέρεται να απορρίφθηκε από την ελληνική πλευρά.
Στο σκεπτικό των Θεσμών είναι ορισμένα «πράσινα» δάνεια, επιχειρηματικά και όχι στεγαστικά ή καταναλωτικά, να μπουν σε ένα «πακέτο» με άλλα «κόκκινα» δάνεια, ώστε να γίνουν πιο ελκυστικά προς πώληση σε ξένα funds.
Οπως τονίζεται σε δημοσίευμα της Ημερησίας, αυτό θα μπορούσε να γίνει μόνο για επιχειρηματικά δάνεια, αλλά υπάρχουν πολλές δυσκολίες στο εγχείρημα.
Σύμφωνα με την εφημερίδα, το αίτημα των Θεσμών ετέθη σε πρόσφατη επίσκεψή τους στην Αθήνα με το υπουργείο Οικονομικών να απαντά αρνητικά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Οπως εξηγούν στελέχη της αγοράς που έχουν γνώση της διεθνούς πρακτικής: «Γιατί μια τράπεζα να θέλει να πουλήσει δάνεια που εξυπηρετούνται κανονικά. Θα προτιμήσει να ξεφορτωθεί όσα δεν έχουν υψηλές εξασφαλίσεις».
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η ελληνική πλευρά αποκλείει μεν το σενάριο της πώλησης των λεγόμενων «πράσινων» δανείων, αλλά δεν αποκλείει την εκχώρηση των λεγόμενων NPE, δηλαδή των «non permforming exposures». Πρόκειται για δάνεια τα οποία δεν είναι «κόκκινα», εξυπηρετούνται κανονικά δηλαδή, όμως, είναι «κόκκινος» ο δανειολήπτης, εν προκειμένω μια επιχείρηση.
Στο εξωτερικό η κατηγορία των NPE είναι διαδεδομένη καθώς οι τράπεζες τα έχουν κατηγοριοποιήσει με αυτό τον τρόπο. Π.χ. αν ένα δάνειο πληρώνεται κανονικά αλλά ο δανειολήπτης είναι άνεργος θεωρείται ότι είτε έχει «στοκάρει» χρήματα, είτε έχει περιουσία. Πρόκειται δηλαδή για «πράσινα» δάνεια ενός δυνητικά «κόκκινου» δανειολήπτη.
Εφόσον ένα δάνειο καθυστερήσει για διάφορους λόγους από 1 έως 90 ημέρες θεωρείται... «πορτοκαλί» ή NPE.
Η πλευρά των δανειστών φέρεται να ζητά την πώληση των NPE τα οποία θα μπορούσαν να είναι και στεγαστικά - καταναλωτικά αλλά και επιχειρηματικά, πρόταση που απέρριψε (προς το παρόν) η κυβέρνηση. Βεβαίως υπάρχει και η πιο σκληρή πρόταση της πλήρους απελευθέρωσης της πώλησης όλων των δανείων, που φέρεται να έχει κάνει το ΔΝΤ.
Το ΥΠΟΙΚ έχει κατατεθεί συγκεκριμένα πρότασηώστε να υπάρξει προσέγγιση. «Θα μπορούσαμε να τα βρούμε κάπου στη μέση. Δηλαδή σταδιακή απελευθέρωση, κατηγοριοποίηση των δανείων και απελευθέρωση κάθε έξι μήνες με εξαιρέσεις φυσικά όσα συνδέονται με την πρώτη κατοικία αδύναμων κοινωνικών ομάδων», τονίζει αρμόδια κυβερνητική πηγή.
Διαφορετικές διαδικασίες
Ειδικά για τα επιχειρηματικά δάνεια, μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων, αναμένεται να ακολουθηθούν διαφορετικές διαδικασίες που περιγράφονται και στον Κώδικα Δεοντολογίας της ΤτΕ.
Ενα από τα σενάρια, σύμφωνα με την εφημερίδα, είναι και η μετοχοποίηση του χρέους των εταιρειών, δηλαδή είσοδος των τραπεζών στο μετοχικό κεφάλαιο έναντι μέρους του δανείου, είτε αυτό εξυπηρετείται είτε όχι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για τα υπόλοιπα δάνεια η κυβέρνηση έχει προτείνει:
Οριζόντια απαγόρευση της πώλησης όλων των δανείων που έχουν ως υποθήκη ή προσημείωση την πρώτη κατοικία των δανειοληπτών.
Απαγόρευση πώλησης δανείων έως 500.000 ευρώ που έχουν λάβει μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Απαγόρευση της πώλησης δανείων ελεύθερων επαγγελματιών για δάνεια έως 250.000 ευρώ.
Απαγόρευση της πώλησης καταναλωτικών δανείων έως 20.000 ευρώ.
Οι δανειστές είναι σφόδρα αντίθετοι στο σενάριο αυτό φοβούμενοι ότι θα δημιουργηθεί νέα γενιά ληξιπρόθεσμων δανείων και ζητούν την πλήρη απελευθέρωση της πώλησής τους.
Οροι και προϋποθέσεις λειτουργίας των εταιρειών
Το πρόγραμμα επιχειρηματικής δραστηριότητας των εταιρειών διαχείρισης θα περιλαμβάνει: Την πλήρη και λεπτομερή καταγραφή όλων των εργασιών διαχείρισης «κόκκινων» δανείων, περιγραφή τυχόν άλλων δραστηριοτήτων της εταιρείας, αλλά και στοιχεία για τη δομή του ομίλου (ασφαλιστικός, όμιλος επενδυτικών υπηρεσιών, χρηματοοικονομικός κ.λπ.), στον οποίο η εταιρεία πιθανόν να συμμετέχει.
Εκτός από το επιχειρηματικό τους πλάνο, οι εταιρείες θα πρέπει να λάβουν έγκριση για τις μεθόδους διαχείρισης, τα κριτήρια ιεράρχησης και κατηγοριοποίησης του χαρτοφυλακίου που αναλαμβάνουν, των διαδικασιών χειρισμού των δανειοληπτών με κοινούς πιστωτές, τα κριτήρια αξιολόγησης της ικανότητας αποπληρωμής του φυσικού ή του νομικού προσώπου και την πολιτική επικοινωνίας με τους πελάτες.
Μεταξύ των στοιχείων που θα ελέγχει η εποπτική αρχή είναι η μετοχική σύνθεση της κάθε εταιρείας διαχείρισης, οι πηγές χρηματοδότησής της, η προέλευση των διαθεσίμων κεφαλαίων για την απόκτηση τυχόν συμμετοχής, καθώς και ο σκοπός της, δηλαδή εάν πρόκειται για στρατηγική επένδυση ή επενδυτικό χαρτοφυλάκιο.
Το ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο που απαιτείται ανέρχεται σε 100.000 ευρώ, προκειμένου μία τέτοια εταιρεία να πραγματοποιεί διαχείριση και αγορά δανείων. Ενώ προκειμένου να προβαίνει και σε επαναχρηματοδοτήσεις το κεφάλαιο ανέρχεται σε αυτό που κάθε φορά ισχύει για την ίδρυση εταιρείας πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων.
Το ενδεχόμενο να αλλάξουν χέρια μεγάλες επιχειρήσεις είναι η αιτία για την οποία οι εταιρείες διαχείρισης «κόκκινων» δανείων, οι μέτοχοί τους και το επιχειρηματικό τους πλάνο τίθενται υπό την αυστηρή εποπτεία της ΤτΕ, η οποία πριν από τη χορήγηση άδειας θα προχωρεί σε εξονυχιστικό έλεγχο των φυσικών ή νομικών προσώπων που συμμετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο και στη διοίκηση αυτών των εταιρειών.
Υπό εξαντλητικό έλεγχο θα περνούν και τα φυσικά πρόσωπα, μέτοχοι των εταιρειών, ελέγχοντας εισοδηματικά και περιουσιακά στοιχεία, τυχόν επαγγελματικές ή συγγενικές σχέσεις με πρόσωπα που κατέχουν πολιτικά αξιώματα, συνεργασίες που τυχόν υπήρξαν με πιστωτικά ιδρύματα κ.λπ. Από την άλλη πλευρά θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε πλήρη λειτουργία βρίσκονται οι μονάδες διαχείρισης των NPL’s των ίδιων των τραπεζών, οι οποίες κινούνται υπό τη στενή παρακολούθηση των θεσμών και στις περισσότερες περιπτώσεις με εξαιρετικά ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Για την αναχρηματοδότηση ενός δανείου απαιτείται η γνωστοποίηση στην ΤτΕ. Αν το χρηματοδοτικό άνοιγμα υπερβεί το 15% σε σχέση με την καθαρή θέση της εταιρείας γνωστοποιείται εντός 15 ημερών. Ομοίως αν το σύνολο των ανοιγμάτων υπερβεί το 7πλάσιο της καθαρής θέσης της εταιρείας. Επίσης οι εταιρείες διαχείρισης που αδειοδοτούνται θα πληρώνουν 3.000 ευρώ στην ΤτΕ ως τέλος για την κάλυψη των δαπανών εποπτείας.
Εταιρείες διαχείρισης θα χορηγούν δάνεια έναντι... μετοχικού κεφαλαίου
Νέο τοπίο δημιουργείται στον τραπεζικό κλάδο με την ίδρυση και λειτουργία εταιρειών διαχείρισης δανείων. Θα πρόκειται για εταιρείες ειδικού σκοπού που θα ανοίξουν το «παιχνίδι» δημιουργώντας μια δευτερογενή αγορά στην οποία θα μπορούν να χορηγήσουν και οι ίδιες δάνεια σε προβληματικές επιχειρήσεις ενισχύοντας τη ρευστότητά τους, και συμμετέχοντας στο μετοχικό τους κεφάλαιο.
Η αναδιάρθρωση μπορεί να πραγματοποιείται είτε με εξαγορά του δανείου από την εταιρεία διαχείρισης, είτε μέσω απλής αναδιάρθρωσης, οπότε το δάνειο παραμένει στην κατοχή της τράπεζας που συναινεί στη χορήγηση νέου δανείου με ανάληψη ποσοστού του μετοχικού κεφαλαίου από την ίδια την εταιρεία διαχείρισης εν είδει εγγύησης.
Οι πλατφόρμες ενεργητικής διαχείρισης σε συνεργασία με εταιρείες επιχειρηματικών συμμετοχών (private equity funds) μπορούν να στηρίξουν την επιχειρηματική αναδιάρθρωση μιας εταιρείας ή και ενός κλάδου συνολικά παρέχοντας το απαιτούμενο κεφάλαιο ή μέρος αυτού για την υλοποίηση του σχεδίου επαναφοράς στην κερδοφορία μιας βιώσιμης επιχείρησης της οποίας η διοίκηση έχει εκχωρηθεί στο νέο διαχειριστή.
Τη δυνατότητα της ρύθμισης εταιρικών δανείων, χωρίς να απαιτείται η πώλησή τους από τις τράπεζες θεσμοθετεί η ΤτΕ με Πράξη που θα ρυθμίζει και το συνολικό καθεστώς αδειοδότησης σε εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, ακόμη και τη μεταβίβαση της διοίκησης των υπό εξυγίανση επιχειρήσεων στις τελευταίες σε περιπτώσεις που δεν είναι συνεργάσιμος ο επιχειρηματίας.
Χορήγηση ρευστότητας
Η εταιρεία διαχείρισης και οι πιστώτριες τράπεζες μπορούν να συμφωνήσουν ότι μια υπερχρεωμένη επιχείρηση είναι βιώσιμη, αλλά χρειάζεται χορήγηση ρευστότητας και αναδιάρθρωση σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα του υφιστάμενου δανεισμού της, για να τρέξει ένα νέο business plan.
Πρόκειται για δέλεαρ προς τις ενδιαφερόμενες εξειδικευμένες πλατφόρμες και τα private equity funds που δραστηριοποιούνται διεθνώς στη διαχείριση προβληματικών επιχειρηματικών δανείων, καθώς στις προμήθειες διαχείρισης και στην αμοιβή επιτυχίας προστίθεται η δυνατότητα αποδόσεων ως δανειστής από την ολική επαναφορά της εταιρείας.
Ήδη ένα κοινοπρακτικό σχήμα που δραστηριοποιείται στη συγκεκριμένη αγορά και απαρτίζεται από τις PWC, τη σουηδική τράπεζα Hoist και την ελληνικών συμφερόντων Qualco ανέλαβαν το ρόλο του εκκαθαριστή των δώδεκα bad banks, που έκλεισαν στις προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις και οδήγησαν στην συγκέντρωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος σε 4 τράπεζες.
Εκτιμάται ότι όταν ολοκληρωθεί η διαβούλευση πάνω στην Πράξη του διοικητή της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα, θα αρχίσει να εκδηλώνεται το ενδιαφέρον από εταιρείες που θα θελήσουν να διαχειριστούν τα «κόκκινα» δάνεια σε συνεργασία με τις τράπεζες.
Ολο το σχέδιο για τα ληξιπρόθεσμα δάνεια άνω των 108 δισ. ευρώ θα «κουμπώσει» μόλις συσταθεί και η ειδική Γραμματεία του υπουργείου Οικονομίας η οποία ωστόσο θα εποπτεύεται από 4 υπουργούς. Συγκεκριμένα τους κ. Γ. Σταθάκη, τον υπουργό Εργασίας, Γ. Κατρούγκαλο, τον υπουργός Δικαιοσύνης, Ν. Παρασκευόπουλο και τον υπουργό Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτο.