Σημαντική προσωπικότητα της Χριστιανοσύνης, κυπριακής καταγωγής, ιδιαίτερα συνδεδεμένος με την πόλη και το νησί της Κέρκυρας, της οποίας είναι προστάτης Άγιος. Είναι, επίσης, πολιούχος Άγιος του Πειραιά. Η μνήμη του εορτάζεται στις 12 Δεκεμβρίου από την Ορθόδοξη Εκκλησία και στις 14 Δεκεμβρίου από την Καθολική.

Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, ο Άγιος Σπυρίδων γεννήθηκε περί το 270 στην Άσκια, τη σημερινή Άσσια Αμμοχώστου, που βρίσκεται στα Κατεχόμενα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Καταγόταν από ταπεινή οικογένεια και ήταν μάλλον εύπορος για τα μέτρα της εποχής, αφού είχε στην κατοχή του αγροτική γη και κοπάδια προβάτων. Με την προτροπή των γονέων του παντρεύτηκε μια ενάρετη συγχωριανή του, με την οποία απέκτησε μία κόρη, ονόματι Ειρήνη. Οι γραμματικές του γνώσεις ήταν περιορισμένες, αλλά χάρη στην αρετή του και τον άρτιο χριστιανικό του βίο εξελέγη επίσκοπος Τριμυθούντος (σημερινή Τρεμετουσιά Λάρνακας).

Ο Σπυρίδων ως επίσκοπος Τριμυθούντος μετείχε στην Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νικαίας (325), η οποία διαμόρφωσε το χριστιανικό δόγμα, και διακρίθηκε ως δεινός επικριτής του Αρείου. Μάλιστα θαυματούργησε, προσπαθώντας να αντικρούσει τον αιρεσιάρχη Άρειο, ο οποίος διέδιδε ότι ο Χριστός δεν είναι Υιός του Θεού, αλλά δημιούργημα του Θεού, αμφισβητώντας το θεμελιώδες για τον Χριστιανισμό δόγμα της Αγίας Τριάδας. Για να αποδείξει το αβάσιμο των δοξασιών του Αρείου, έβαλε το αριστερό χέρι στην τσέπη του κι έβγαλε ένα κεραμίδι. Δείχνοντάς το στους παρισταμένους στη Σύνοδο, με το δεξί του χέρι έκανε το σημείο του σταυρού και είπε:

- «Εις το όνομα του Πατρός». Οι πατέρες που παρακολουθούν τη σκηνή, συγκλονίζονται κυριολεκτικά. Γιατί με τις λέξεις του Σπυρίδωνα, η φωτιά με την οποία ψήθηκε το κεραμίδι ανέβηκε προς τα πάνω.

- «Και του Υιού», πρόσθεσε. Τότε το νερό με το οποίο ζυμώθηκε το κεραμίδι, έτρεξε προς τα κάτω.

- «Και του Αγίου Πνεύματος» συμπλήρωσε και το χώμα έμεινε στο χέρι του.

Και αμέσως μετά απευθυνόμενος στους παρισταμένους συνοδικούς είπε:

- Αδελφοί και πατέρες μου, όπως το κεραμίδι αποτελεί ένα πράγμα μιας ουσίας και μιας φύσεως, αλλά είναι τρισύνθετο - φωτιά, νερό, χώμα - έτσι κι ο Άγιος Θεός. Αν και δεν πρέπει να παρομοιάσουμε την Άκτιστο και Υπερούσια αυτή Φύση με κτιστό και φθαρτό δημιούργημα, εν τούτοις για να κάνουμε τα ακατάληπτα καταληπτά, - ας μας συγχωρήσει το άπειρο έλεός Του - λέμε και τονίζουμε: Ο Θεός είναι ένας κατά την ουσία και τη φύση. Αλλά κατά τα πρόσωπα ή τις υποστάσεις είναι Τριαδικός: Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα. Είναι το λεγόμενο «Θαύμα της Κεράμου», το οποίο αποδίδεται στον Άγιο Σπυρίδωνα.

Ο Σπυρίδων εκοιμήθη εν ειρήνη το 348 και λόγω του ενάρετου βίου και των θαυμάτων που ετέλεσε κατατάχθηκε μεταξύ των Αγίων. Το λείψανό του κατά τον έβδομο αιώνα μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη για να προφυλαχθεί από τις επιδρομές των αλλοθρήσκων Αράβων στην Κύπρο. Μετά την άλωση της Πόλης το 1453 μεταφέρθηκε για ασφάλεια στην ενετοκρατούμενη Κέρκυρα, η οποία από τότε συνδέεται στενά με τον Άγιο και οι κάτοικοί της επικαλούνται το όνομά του σε κάθε δύσκολη περίσταση.

Σε ανάμνηση των θαυμάτων του Αγίου σε καθοριστικές στιγμές της ιστορίας της Κέρκυρας, έχουν καθιερωθεί τέσσερεις λιτανείες του σκηνώματός του κάθε έτος, οι οποίες διεξάγονται με ιδιαίτερη λαμπρότητα και την πάροδο του χρόνου έχουν αποκτήσει και τουριστικό χαρακτήρα:

Την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου, για την απαλλαγή του νησιού από πανώλη. Καθιερώθηκε το 1673.
Την Κυριακή των Βαΐων, για την απαλλαγή του νησιού από πανώλη. Καθιερώθηκε το 1630.
Το Μεγάλο Σάββατο για την απαλλαγή του νησιού από λιμό, λόγω σιτοδείας. Είναι πιο παλαιά λιτανεία και χρονολογείται από το 1553.
Την 11η Αυγούστου για τη διάσωση του νησιού από τους Τούρκους το 1716.
Ο Άγιος Σπυρίδων είναι προστάτης των αγγειοπλαστών και της διάσημης ρωσικής οικογένειας των Τολστόι.

Απολυτίκιο Αγίου Σπυρίδωνα

Της συνόδου της πρώτης ανεδείχθεις
υπέρμαχος και θαυματουργός
Θεοφόρε Σπυρίδων, πατήρ ημών,
διό νεκρά συ εν τάφω προσφωνείς
και όφιν εις χρυσούν μετέβαλες,
και εν τω μέλπειν τας αγίας σου ευχάς
αγγέλους έσχες συλλειτουργούντας σοι, Ιερώτατε.
Δόξα τω σε δοξάσαντι, δόξα τω σε στεφανώσαντι,
Δόξα τω ενεργούντι δια σου πάσιν ίασιν.

sansimera.gr

Από τους δημοφιλέστερους αγίους του χριστιανικού κόσμου. Η μνήμη του εορτάζεται σε Ανατολή και Δύση στις 6 Δεκεμβρίου.

Ο Νικόλαος γεννήθηκε στις 15 Μαρτίου του 270 στα Πάταρα της Λυκίας (σημερινό Γκελεμίς Τουρκίας) από γονείς ευσεβείς και πλούσιους και έτυχε επιμελημένης μόρφωσης. Αφού μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς, χειροτονήθηκε ιερέας και αγωνίστηκε για τη διάδοση της χριστιανικής πίστης, προστατεύοντας συγχρόνως κάθε αδύνατο, πάσχοντα ή αδικούμενο. Η άνοδός του στον αρχιεπισκοπικό θρόνο των Μύρων της Λυκίας (σημερινό Ντεμρέ Τουρκίας), προκάλεσε την οργή των ειδωλολατρών, οι οποίοι των συνέλαβαν και τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια.

Αποφυλακίστηκε μετά την επικράτηση του Μεγάλου Κωνσταντίνου και αφοσιώθηκε στο ποιμαντικό του έργο. Έλαβε μέρος στην Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας (325), όπου διαμορφώθηκε εν πολλοίς το χριστιανικό δόγμα, με την καταδίκη της αίρεσης του Αρείου. Εκοιμήθη εν ειρήνη στις 6 Δεκεμβρίου του 343. Μετά την κοίμησή του ονομάστηκε «μυροβλύτης», επειδή τα λείψανά του άρχισαν να αναβλύζουν άγιο μύρο. Στον Άγιο Νικόλαο αποδίδονται και πολλά θαύματα.

Το μεγαλύτερο μέρος των λειψάνων του βρίσκονται σήμερα στη Βασιλική του Αγίου Νικολάου στο Μπάρι της Ιταλίας κι ένα μέρος τους στον ναό του Αγίου Νικολάου στο νησάκι Λίντο της Βενετίας. Η μεταφορά τους στην Ιταλία έγινε επί βυζαντινού αυτοκράτορος Αλεξίου Β' Κομνηνού (1180-1183), όταν τα Μύρα κατακτήθηκαν από τους Σελτζούκους Τούρκους και υπήρχε κίνδυνος να τα καταστρέψουν.

Στην ελληνική λαϊκή παράδοση η εορτή του Αγίου Νικολάου αποτελεί το τέλος του εορταστικού τριημέρου που ονομάζεται «Νικολοβάρβαρα» και είναι ταυτισμένα με το δυνατό κρύο και τις άσχημες καιρικές συνθήκες. Σχετικές οι παροιμίες: «άε Βαρβάρα φύσα, άε Σάββα βρέξον, αε Νικόλα σόντσον (χιόνισε)» (ποντιακή), «Τα Αγιονικολοβάρβαρα ή βρέχει ή χιονίζει» και «Βαρβαρίτσες, Νικολίτσες, όπου να’σαι μέσα να’σαι».

Ο Άγιος Νικόλαος τιμάται ιδιαίτερα σε όλο τον ελληνικό χώρο από τους ανθρώπους της θάλασσας. Είναι προστάτης των ναυτικών, του Πολεμικού και του Εμπορικού Ναυτικού. Είναι ο πολιούχος Άγιος της Αλεξανδρούπολης, του Βόλου, του Γαλαξειδίου, της Κοζάνης, του Πολύγυρου, της Σητείας και της Σύρου.

Στον Ρωμαιοκαθολικό Κόσμο ο Άγιος Νικόλαος, εκτός από τους ναυτικούς, είναι προστάτης των παιδιών, των απασχολουμένων στα ηλεκτρονικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, των ενεχυροδανειστών, των φαρμακοποιών, των μεταμελημένων κλεπτών, των βαρελοποιών, των εμπόρων και των αδίκως κατηγορηθέντων. Στη δυτική παράδοση ο Άγιος Νικόλαος (Santa Claus) είθισται να φέρνει τα χριστουγεννιάτικα δώρα στα παιδιά, όπως, στη δική μας παράδοση, ο Άγιος Βασίλης.

Κανόνα πίστεως και εικόνα πραότητος
εγκρατείας διδάσκαλον ανέδειξέ σε
τη ποίμνη σου η των πραγμάτων αλήθεια
δια τούτω εκτήσω τη ταπεινώσει τα υψηλά
τη πτωχεία τα πλούσια.
Πάτερ ιεράρχα Νικόλαε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ
σωθήναι τας ψυχάς ημών.

sansimera.gr

ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ-ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ 4 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Η Αγία Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα είναι η προστάτις των παρθένων, των ψυχορραγούντων και των πυροβολητών

Ο βίος και το μαρτύριο της Αγίας

Η Αγία έζησε κατά τα χρόνια που αυτοκράτορας ήταν ο διώκτης των χριστιανών Διοκλητιανός (284-305). Γεννήθηκε στην Ηλιούπολη (σημερινό Μπάαλμπεκ) του Λιβάνου και ήταν θυγατέρα του ειδωλολάτρη και τοπάρχη Διόσκορου.

Ο Διόσκορος ήθελε να την κρατήσει ανύπαντρη, απομακρυσμένη από τις βιωτικές μέριμνες και τις ανθρώπινες συντυχίες. Γι’αυτόν τον λόγο έχτισε πύργο και την απομόνωσε εκεί. Στην μόνωση του πύργου καλλιεργούσε το πνεύμα της με προσευχή, μελέτη των Γραφών και εξάσκηση.
Όταν ο πατέρας της αντιλήφθηκε την πίστη της έκανε απόπειρα να την σκοτώσει. Κατάφερε να διαφύγει στο βουνό και εκεί την ανακάλυψε ο Ηγεμόνας Μαρκιανός και την φυλάκισε για την πίστη της.

Διαβάστε επίσης: Αγιος γέροντας Πορφύριος: "Μην απογοητεύεστε, τα δυσάρεστα μπορούν να γίνουν..."
Μέσα στην φυλακή υπήρχε ακόμη μια νεαρή χριστιανή, η Ιουλιανή, η οποία προβληματίστηκε για τα βάσανα της Βαρβάρας και θέλησε να την ακολουθήσει στην επιλογή της να μαρτυρήσει για την αγάπη του Χριστού.

Τελικά την μεν Ιουλιανή την αποκεφάλισε δήμιος, την δε Βαρβάρα ο ίδιος ο πατέρας της.

Το όνομα της Αγίας αν και ήταν διαδεδομένο στην Δύση από την εποχή που εδραιώθηκε ο Χριστιανισμός, παρ’όλ’αυτά η ευλάβειά σ’αυτήν εξαπλώθηκε αρκετά από το 1298 με το περίφημο βιβλίο του Jacobo da Voragine «Χρυσοί Θρύλοι». Τότε και λίγο αργότερα, είναι που ενέπνευσε μεγάλους καλλιτέχνες όπως τον Μποτιτσέλι, τον Ραφαήλ κ.α. οι οποίοι εμπνευσμένοι από την μορφή της Αγίας δημιούργησαν αριστουργήματα. Στην Τέχνη της Δύσης η Αγία Βαρβάρα παριστάνεται ντυμένη με βασιλικά ενδύματα ή τέτοια που να μαρτυρούν την ευγενική καταγωγή της. Στην Βυζαντινή τέχνη η Αγία παριστάνεται συνήθως ντυμένη με ρούχα αρχοντικά, κρατώντας σταυρό και φοίνικα και φορώντας βασιλικό διάδημα.

Τα σύμβολα της Αγίας Βαρβάρας:
Τα σύμβολα της Αγίας στην εικονογραφία Ανατολής και Δύσεως είναι ο Σταυρός, το Ποτήριο, ο Πύργος, το λουτρό με τις τρεις θυρίδες, ο φοίνικας, το κανόνι, το ξίφος, ο κεραυνός, το στέμμα, η δάφνη, ο κρίνος

Η Αγία Βαρβάρα προστάτιδα και θαυματουργή
Οι Χριστιανοί ανά τον κόσμο εμπνεύστηκαν από την ζωή και το μαρτύριο της Αγίας Βαρβάρας και κατέφυγαν στα θαύματά της. Την θεωρούν προστάτιδα του πυροβολικού σώματος του Στρατού όλοι οι χριστιανοί και ιδιαιτέρως στην Ελλάδα όπου η εορτή της καθιερώθηκε ως επίσημη εορτή του συγκεκριμένου στρατιωτικού σώματος. Το έθιμο αυτό εισήλθε στην χώρα μας από την Δύση όπου θεωρήθηκε ότι οι τιμωρητικοί κεραυνοί που έκαψαν τον πατέρα της συμβολίζουν τα πυρά του πυροβολικού. Για πρώτη φορά το «Ελληνικό τάγμα πυροβολιστών» (ονομασία της παλαιάς εποχής) γιόρτασε την Αγία Βαρβάρα στις 4 Δεκεμβρίου 1829

Παλαιότερα επίσης «Αγία Βαρβάρα» ονόμαζαν οι ναυτικοί τις πυριτιδαποθήκες και τους χώρους πυρομαχικών των πολεμικών πλοίων και έτσι θεωρείται προστάτης των πυριτιδοποιών.

Κατά τα νεότερα χρόνια θεωρήθηκε προστάτις της Ελλάδος λόγω των γνωστών γεγονότων που προκάλεσαν οι αντάρτες στην μνήμη της Αγίας στις 4 Δεκεμβρίου 1944 στου Μακρυγιάννη στην Αθήνα.
Η Αγία επίσης συνδέθηκε με την θεραπεία λοιμωδών νοσημάτων και περισσότερο της ευλογιάς και θεωρείται ως προστάτης όσων υποφέρουν από τέτοια νοσήματα αλλά και των Νοσοκομείων που περιθάλπουν τέτοιους ασθενείς. Στην παλιά αθηναϊκή εικόνα της Αγίας Βαρβάρας στον Ι.Ν. Αγίας Τριάδος Κεραμεικού απεικονίζεται η Αγία Βαρβάρα ένθρονη έχοντας ως υποπόδιό της την ασθένεια της ευλογιάς με μορφή άσχημης γυναίκας.

Επίσης θεωρείται ότι θεραπεύει τις γαστρικές, ρευματικές και δερματικές παθήσεις.
Ακόμα η Αγία θεωρείται προστάτις των πυροσβεστών, των μεταλλορύχων, των αρχιτεκτόνων, των βιβλιοθηκαρίων, των λατόμων, των οικοδόμων, των στρατιωτικών μηχανικών, των μαθηματικών, των ναυτεργατών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τιμάται ως προστάτις των παρθένων, των ετοιμοθανάτων και όσων εργάζονται με κίνδυνο αιφνιδίου και βιαίου θανάτου. Υπάρχει ακόμη μοναστηριακή παράδοση που επιβάλλει να γίνεται προσευχή με κομποσχοίνι στην Αγία Βαρβάρα για την αποτροπή αιφνιδίου θανάτου.
Η Αγία Βαρβάρα είναι πολιούχος της Δράμας, της Αργυρούπολης και του Ρεθύμνου.

Ο Άγιος Ανδρέας, τη μνήμη του οποίου τιμά η Εκκλησία στις 30 Νοεμβρίου έκαστου έτους, ψαράς στο επάγγελμα και αδελφός του Αποστόλου Πέτρου, ήταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας και τον πατέρα του τον έλεγαν Ιωνά. Επειδή κλήθηκε από τον Κύριο πρώτος στην ομάδα των μαθητών, ονομάστηκε πρωτόκλητος.

Ο Ανδρέας (μαζί με τον Ιωάννη τον ευαγγελιστή) υπήρξαν στην αρχή μαθητές του Ιωάννου του Προδρόμου. Κάποια μέρα μάλιστα, που βρισκόντουσαν στις όχθες του Ιορδάνη κι ο Πρόδρομος τους έδειξε τον Ιησού και τους είπε «ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου», οι δύο απλοϊκοί εκείνοι ψαράδες συγκινήθηκαν τόσο πολύ, που χωρίς κανένα δισταγμό κι επιφύλαξη αφήκαν αμέσως τον δάσκαλο τους κι ακολούθησαν τον Ιησού.
Η ιστορία της ζωής του Ανδρέα μέχρι την Σταύρωση, την Ανάσταση και την Ανάληψη, υπήρξε σχεδόν ίδια με εκείνη των άλλων μαθητών. Μετά το σχηματισμό της πρώτης Εκκλησίας, ο Ανδρέας κήρυξε στη Βιθυνία, Εύξεινο Πόντο (μάλιστα ο Απόστολος, είναι ο ιδρυτής της Εκκλησίας του Βυζαντίου αφού εκεί εγκατέστησε πρώτο επίσκοπο, τον απόστολο Στάχυ (βλέπε 31 Οκτωβρίου) κι αυτού διάδοχος είναι ο Οικουμενικός Πατριάρχης), Θράκη, Μακεδονία και Ήπειρο. Τελικά, κατέληξε στην Αχαΐα.

Στην Αχαΐα, η διδασκαλία του καρποφόρησε και με τις προσευχές του θεράπευσε θαυματουργικά πολλούς ασθενείς. Έτσι, η χριστιανική αλήθεια είχε μεγάλες κατακτήσεις στο λαό της Πάτρας. Ακόμα και η Μαξιμίλλα, σύζυγος του ανθύπατου Αχαΐας Αιγεάτου, αφού τη θεράπευσε ο Απόστολος από τη βαρειά αρρώστια που είχε, πίστεψε στο Χριστό. Το γεγονός αυτό εκνεύρισε τον ανθύπατο και με την παρότρυνση ειδωλολατρών ιερέων συνέλαβε τον Ανδρέα και τον σταύρωσε σε σχήμα Χ. Έτσι, ο Απόστολος Ανδρέας παρέστησε τον εαυτό του στο Θεό «δόκιμον ἐργάτην» (Β΄ προς Τιμόθεον, 2: 15). Δηλαδή δοκιμασμένο και τέλειο εργάτη του Ευαγγελίου.

Οι χριστιανοί της Αχαΐας θρήνησαν βαθιά τον θάνατο του. Ο πόνος τους έγινε ακόμη πιο μεγάλος, όταν ο ανθύπατος Αιγεάτης αρνήθηκε να τους παραδώσει το άγιο λείψανο του, για να το θάψουν. Ο Θεός όμως οικονόμησε τα πράγματα. Την ίδια μέρα, που πέθανε ο άγιος, ο Αιγεάτης τρελάθηκε κι αυτοκτόνησε. Οι χριστιανοί τότε με τον επίσκοπο τους τον Στρατοκλή, πρώτο επίσκοπο των Πατρών, παρέλαβαν το σεπτό λείψανο και το ‘θαψαν με μεγάλες τιμές.

Αργότερα, όταν στον θρόνο του Βυζαντίου ανέβηκε ο Κωνστάντιος, που ήταν γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου, μέρος του ιερού λειψάνου μεταφέρθηκε από την πόλη των Πατρών στην Κωνσταντινούπολη και κατατέθηκε στον ναό των αγίων Αποστόλων «ένδον της Αγίας Τραπέζης». Η αγία Κάρα του Πρωτοκλήτου φαίνεται πως απέμεινε στην Πάτρα.

Όταν όμως οι Τούρκοι επρόκειτο να καταλάβουν την πόλη το 1460 μ.Χ., τότε ο Θωμάς Παλαιολόγος, αδελφός του τελευταίου αυτοκράτορας Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου και τελευταίος Δεσπότης του Μοριά, πήρε το πολύτιμο κειμήλιο και το μετέφερε στην Ιταλία. Εκεί, αφού το παρέλαβε ο Πάπας Πίος ο Β, το πολύτιμο κειμήλιο εναποτέθηκε στον ναό του αγίου Πέτρου της Ρώμης.

Τον Νοέμβριο του 1847 μ.Χ. ένας Ρώσος Πρίγκηπας, ο Ανδρέας Μουράβιεφ δώρησε στην πόλη της Πάτρας ένα τεμάχιο δακτύλου του χεριού του Αγίου. Ο Μουράβιεφ είχε λάβει το παραπάνω ιερό Λείψανο από τον Καλλίνικο, πρώην Επίσκοπο Μοσχονησίων, ο οποίος μόναζε τότε στο Άγιο Όρος.

Στην πόλη της Πάτρας, επανακομίσθηκαν και φυλάσσονται από την 26η Σεπτεμβρίου 1964 μ.Χ. η τιμία Κάρα του Αγίου και από την 19ην Ιανουαρίου 1980 μ.Χ. λείψανα του Σταυρού, του μαρτυρίου του. Η αγία Κάρα του Πρωτοκλήτου ύστερα από ενέργειες της Αρχιεπισκοπής Κύπρου μεταφέρθηκε και στην Κύπρο το 1967 μ.Χ. για μερικές μέρες κι εξετέθηκε σε ευλαβικό προσκύνημα.

Πηγή: dogma.gr