Μια νέα εκδοχή «Grexit» φαίνεται πως απειλεί πλέον την Ελλάδα, όπως φαίνεται από τα προειδοποιητικά μηνύματα που έρχονται από το εξωτερικό και κάνουν λόγο για πιθανή έξοδο της χώρας μας από τη ζώνη Σένγκεν, εάν η κυβέρνηση δεν καταφέρει να ελέγξει την κατάσταση στα σύνορα με την Τουρκία.

Κατά τη συνεδρίαση του Κολεγίου των Επιτρόπων που εξέτασε το σχέδιο έκθεσης αξιολόγησης Σένγκεν για την Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε ουσιαστικά τελεσίγραφο τριών μηνών στην Ελλάδα για να διορθώσει τα σημαντικά προβλήματα και τις παραλείψεις στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., δηλαδή στα ελληνο – τουρκικά σύνορα.

Εάν δεν συμμορφωθεί με τις συστάσεις των Ευρωπαίων, η Ελλάδα θα βρεθεί ξανά αντιμέτωπη με την απειλή αποπομπής από μια ευρωπαϊκή δομή, αυτή τη φορά από τον κοινό ευρωπαϊκό χώρο ελεύθερης διακίνησης προσώπων και προϊόντων. 

Τι σημαίνει όμως πρακτικά για τη χώρα μας μια ενδεχόμενη έξοδος από το χώρο Σένγκεν; Τι εξασφαλίζει η Συμφωνία Σένγκεν στις χώρες που την έχουν υπογράψει και τι κινδυνεύει να χάσει ένα κράτος εάν αποπεμφθεί από αυτή;

Τι είναι ο χώρος Σένγκεν

Η Συνθήκη Σένγκεν υπεγράφη το 1985, όταν πέντε κράτη μέλη της ΕΕ, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Γαλλία, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία, αποφάσισαν να καταργήσουν τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, δημιουργώντας τον λεγόμενο χώρο Σένγκεν.

Σήμερα ο χώρος Σένγκεν αποτελείται από 26 ευρωπαϊκές χώρες, 22 από τις οποίες είναι κράτη μέλη της ΕΕ. Κάθε χώρα που ανήκει στον χώρο Σένγκεν αξιολογείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι εφαρμόζει στο ακέραιο τους κανόνες που έχουν συμφωνηθεί από όλους.

Τι προσφέρει η Συνθήκη Σένγκεν στα κράτη που την έχουν υπογράψει;

Εντός του εδάφους του χώρου Σένγκεν είναι εξασφαλισμένη η ελεύθερη κυκλοφορία όχι μόνο προσώπων, αλλά και εμπορευμάτων, υπηρεσιών και κεφαλαίων. Κι αυτό γιατί τα εσωτερικά σύνορα μεταξύ των χωρών που έχουν υπογράψει τη Συνθήκη, έχουν ουσιαστικά καταργηθεί και αντικατασταθεί με ενιαία εξωτερικά σύνορα. 

Στα κράτη του χώρου Σένγκεν ισχύουν κοινοί κανόνες όσον αφορά τις θεωρήσεις για διαμονές σύντομης διάρκειας, τις αιτήσεις ασύλου και τους ελέγχους στα σύνορα, οι οποίοι πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα.

Πρακτικά, τα πλεονεκτήματα που εξασφαλίζει η Συνθήκη στους πολίτες των χωρών που την έχουν υπογράψει είναι πολλά. Οι εν λόγω πολίτες που κινούνται μέσα στον συγκεκριμένο χώρο δεν υποβάλλονται σε συνοριακούς ελέγχους, ούτε προβλέπεται για αυτούς αναμονή σε αεροδρόμια ή σε θαλάσσια και χερσαία σύνορα. 

Η διενέργεια αστυνομικών έλεγχων επιτρέπεται μόνο αν η αστυνομία έχει πληροφορίες για πιθανή απειλή στη δημόσια ασφάλεια. Στα λιμάνια και τα αεροδρόμια,  οι μοναδικοί έλεγχοι που επιτρέπονται αφορούν στην επαλήθευση της ταυτότητας του νόμιμου κατόχου του εισιτηρίου.

Αναφορικά δε με την ύπαρξη κοινών εξωτερικών συνόρων, τα πλεονεκτήματα που εξασφαλίζει η Σένγκεν είναι η βελτιωμένη  συνεργασία και ο συντονισμός μεταξύ των αστυνομικών υπηρεσιών και των δικαστικών αρχών των διαφόρων χωρών που εγγυώνται την ασφάλεια εντός του χώρου Σένγκεν. 

Επιπλέον, συνοριοφύλακες μιας χώρας μπορούν να αποσπώνται σε άλλη χώρα στο πλαίσιο κοινών επιχειρήσεων ή να παρέχουν στήριξη σε κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες πιέσεις.

Η παραπάνω παράμετρος είναι ιδιαίτερη σημαντική για τη χώρα μας που αντιμετωπίζει πρωτόγνωρη πίεση στα σύνορά της λόγω της προσφυγικής κρίσης. Επίσης, σε περίπτωση εξόδου από τη Σένγκεν, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τα πλεονεκτήματα της συνεργασίας ανάμεσα στα κράτη του ενιαίου χώρου, σε μια περίοδο που η απειλή της τρομοκρατίας είναι μεγαλύτερη από ποτέ. 

Τα κράτη που ανήκουν στη Σένγκεν ανταλλάσσουν πληροφορίες για την καταπολέμηση του οργανωμένου διασυνοριακού εγκλήματος και της τρομοκρατίας. Η ενισχυμένη αστυνομική συνεργασία καθιστά δυνατή την καταδίωξη εγκληματιών πέραν των συνόρων, τη διασυνοριακή παρακολούθηση, τη σύσταση κοινών αστυνομικών κέντρων και ομάδων, καθώς και τη χρήση του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν (SIS), το οποίο βοηθά στη διατήρηση της εσωτερικής ασφάλειας εντός των κρατών του χώρου Σένγκεν.

Το SIS είναι ένα τεράστιο σύστημα πληροφοριών που παρέχει στην αστυνομία και τις αρμόδιες αρχές της Ελλάδας (και των άλλων κρατών της Σένγκεν) πρόσβαση σε καταχωρίσεις για εξαφανισθέντα πρόσωπα, για πρόσωπα ή αντικείμενα που συνδέονται με ποινικά αδικήματα και για υπηκόους τρίτων χωρών που δεν επιτρέπεται να εισέλθουν ή να παραμείνουν στον χώρο Σένγκεν. 

Πλήγμα στον τουρισμό

Όλα τα παραπάνω (ή κάποια από αυτά) μπορεί να χαθούν αν η χώρα μας αποπεμφθεί από τον κοινό ευρωπαϊκό χώρο που ορίζει η Συνθήκη. Επιπλέον ως «παράπλευρη» (αλλά όχι και αμελητέα) απώλεια μπορούν να λογιστούν και οι οικονομικές επιπτώσεις από την μειωμένη τουριστική κίνηση από χώρες της κεντρικής Ευρώπης, που θα έρθει ως φυσικό επακόλουθο της εξόδου της Ελλάδας από τη Σένγκεν. 

Σε μια εποχή που η μόνη παραγωγική δύναμη στη χώρα που αποδίδει στην οικονομία είναι ο τουρισμός, η έξοδος της Ελλάδας από τη ζώνη Σένγκεν είναι σίγουρο πως θα στρέψει πολλούς τουρίστες σε άλλες ανταγωνιστικές χώρες με τα όποια οικονομικά επακόλουθα. 

protothema.gr
  

Στην υπογραφή συμφωνιών για την επέκταση της διμερούς συνεργασίας με το Ισραήλ σε μια σειρά τομέων, όπως τη μεταφορά ενέργειας, τη μεταφορά τεχνογνωσίας μεταξύ ελληνικών και ισραηλινών εταιριών, αλλά και την παροχή κινήτρων για επενδύσεις ισραηλινών εταιρειών στην Ελλάδα προχώρησαν ο Αλέξης Τσίπρας και ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου.

Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για χρήσιμη και εποικοδομητική συνάντηση και διαβεβαίωσε για την αμοιβαία βούληση προκειμένου να προωθηθούν δράσεις συνεργασίας Ελλάδας και Ισραήλ. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στην υπογραφή κειμένων για την προώθηση της συνεργασίας στους τομείς του τουρισμού, του περιβάλλοντος, της ενέργειας, της διαχείρισης των υδάτων και της καινοτομίας.

Επίσης, ο κ. Τσίπρας επισήμανε την ανάγκη να αναπτυχθούν κοινά προγράμματα στον τομέα της οικονομίας, ενώ η Ελλάδα δεσμεύθηκε –όπως είπε- να προωθηθούν ισραηλινές επενδύσεις στην Ελλάδα δίνοντας έμφαση στο υψηλό επίπεδο του ελληνικού εργατικού δυναμικού.
Ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα κάνει μια πολύ σοβαρή προσπάθεια να παίξει ρόλο καταλύτη στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και υπογράμμισε ότι είναι ένας σταθερός και αξιόπιστος φίλος του Ισραήλ που ταυτόχρονα έχει σχέσεις φιλίας με την Παλαιστίνη και θέλει να υπάρξει μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στο παλαιστινιακό ζήτημα.

Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός του Ισραήλ τόνισε ότι η Ελλάδα και το Ισραήλ είναι δύο Δημοκρατίες που επιθυμούν την πρόοδο, την ειρήνη και την ασφάλεια, σημειώνοντας πως "είμαστε πολύ πιο δυνατοί όταν αντιμετωπίζουμε αυτές τις προκλήσεις μαζί".
Ο κ. Νετανιάχου είπε ότι οι δύο χώρες έχουν ενισχύσει το τελευταίο διάστημα τη συνεργασία τους και σημείωσε πως η συμφωνία περιλαμβάνει διευρυμένες συνομιλίες για το φυσικό αέριο, τις μεταφορές, τον τουρισμό, για θέματα υδάτινων πόρων αλλά και την δημόσια ασφάλεια.
Τέλος, με αφορμή το γεγονός ότι η επίσκεψη του κ. Τσίπρα συμπίπτει με την διεθνή επέτειο της Μνήμης του Ολοκαυτώματος, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου τόνισε ότι "θα πρέπέι να είμαστε δυνατοί για να αποτρέψουμε οποιαδήποτε άλλη γενοκτονία ή φόνους που θα βλάψουν τους λαούς μας".

enikos.gr

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κρίνει ότι η Ελλάδα "αμέλησε σοβαρά" τα καθήκοντά της όσον αφορά την εφαρμογή των κανόνων της Ζώνης Σένγκεν και δίνει στην Αθήνα διορία τριών μηνών προκειμένου να ελέγχει τα σύνορά της, προειδοποιώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση οι άλλες χώρες της ζώνης ελεύθερης μετακίνησης θα κλείσουν τα σύνορά τους με την Ελλάδα.

"Το σχέδιο έκθεσης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα παραμέλησε σοβαρά τις υποχρεώσεις της και ότι υπάρχουν σοβαρές παραλείψεις στους ελέγχους των εξωτερικών συνόρων που πρέπει να αντιμετωπιστούν (...) από τις ελληνικές αρχές", είπε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόφσκις.

Ελλείψεις και κενά στους ελέγχους στα ελληνικά σύνορα (χερσαία και θαλάσσια), επισημαίνει το σχέδιο έκθεσης για την Ελλάδα που βασίζεται σε πορίσματα του Νοεμβρίου και το οποίο υιοθετήθηκε σήμερα από το κολέγιο των επιτρόπων που συνεδρίασε στις Βρυξέλλες, όπως ανέφερε ο κ. Ντομπρόβσκις, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε λίγο μετά τη λήξη των εργασιών του κολεγίου των επιτρόπων.

 «Αναγνωρίζουμε ότι οι ελληνικές αρχές βρίσκονται υπό μεγάλη πίεση αλλά υπάρχουν προβλήματα σε ό,τι αφορά την καταγραφή και τη δακτυλοσκόπηση των προσφύγων, τον έλεγχο των ταξιδιωτικών εγγράφων που δεν αντιπαραβάλλονται με τη βάση δεδομένων Σένγκεν (SIS) και αυτήν της Europol. Επιπλέον, υπάρχουν σοβαρές αμέλειες εκ μέρους της Ελλάδας που οδηγούν σε χάσματα και κενά, τα οποία θα πρέπει να καλυφθούν», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής. Ο ίδιος ανέφερε ότι το σχέδιο της έκθεσης βασίζεται στα πορίσματα της αποστολής αξιολόγησης που έλαβε χώρα στην Ελλάδα τον περασμένο Νοέμβριο. «Αναγνωρίζουμε ότι οι ελληνικές Αρχές έχουν λάβει κάποια μέτρα από το Νοέμβριο και μετά, αλλά πρέπει να γίνουν ακόμα περισσότερα», δήλωσε ο ίδιος.

Σχετικά με τα επόμενα βήματα, ο Βλ. Ντομπρόβσκις ανέφερε ότι αν εγκριθεί αυτό το σχέδιο έκθεσης από τη λεγόμενη Επιτροπή Αξιολόγησης Σένγκεν και στη συνέχεια από τα κράτη-μέλη της ΕΕ (με ειδική πλειοψηφία), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προετοιμάσει συστάσεις προς την Ελλάδα για να επιλυθούν τα προβλήματα που εντοπίστηκαν. Σε αυτήν την περίπτωση, η Ελλάδα θα έχει τρεις μήνες στη διάθεσή της για να εφαρμόσει τα μέτρα που θα ζητήσει η Επιτροπή, καθώς και άλλα διορθωτικά μέτρα που ενδεχομένως προκύψουν περαιτέρω μετά από νέες αποστολές αξιολόγησης. Σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν ανταποκριθεί στις συστάσεις  της Επιτροπής, εντός τριών μηνών, τότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κινήσει τη διαδικασία του Άρθρου 26 του Κώδικα Σένγκεν, δίνοντας ουσιαστικά τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη της ΕΕ να κλείσουν προσωρινά τα σύνορά τους για χρονική περίοδο από έξι μήνες έως δυο χρόνια. Αυτή η σύσταση από την ΕΕ θα πρέπει να εγκριθεί με ειδική πλειοψηφία από το Συμβούλιο.

 Ερωτηθείς, τέλος για την πρόταση της Σλοβενίας σχετικά με την ενίσχυση των συνόρων της ΠΓΔΜ με την Ελλάδα, μέσω της Frontex, o αντιπρόεδρος της Επιτροπής υπενθύμισε ότι η Frontex δεν μπορεί να επεμβαίνει σε χώρα εκτός της ΕΕ, αλλά τη δυνατότητα αυτή δίνει η πρόταση για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής. Ο ίδιος τόνισε, ωστόσο, ότι για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης «χρειάζεται συντονισμένη δράση με τις χώρες των Βαλκανίων» και στο πλαίσιο αυτό υπάρχει συνεργασία και με την ΠΓΔΜ.