Είναι δύσκολο να αναγνωρίσει κάποιος τα σημάδια μιας εξάρτησης. Κυρίως, επειδή η συνειδητοποίηση έρχεται, όταν αυτή καταστεί γεγονός τετελεσμένο. Αλλά η επίγνωση της κατάστασης και των συνεπειών της είναι η αφετηρία και η προυπόθεση για αλλαγή.
Γράφει ο Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου
 
Η πορεία είναι προδιαγεγραμμένη:
-Ο εγκέφαλος χρειάζεται ολοένα και μεγαλύτερη έκθεση στα ερεθίσματα, που την προκαλούν, για να αντλήσει ικανοποίηση, ενώ αποκτά ανοσία στις μικρές δόσεις τους
-Το εξαρτημένο πρόσωπο αρχίζει να περιστρέφει αντανακλαστικά τη ζωή του, να συντονίζει τις σκέψεις και να οργανώνει τη δράση του με τέτοιο τρόπο, ώστε να έχει διαρκώς πρόσβαση στην πηγή της ευχαρίστησης
-Το άγχος αυξάνεται και τα σημάδια της στέρησης γίνονται εντονότερα, όταν υπάρχουν εμπόδια στην επίτευξη του σκοπού.
-Ο εξαρτημένος μπορεί να υποβάλλει τον εαυτό του σε μεγάλες περιπέτειες, για να σιγουρευτεί ότι όλα θα κυλίσουν ομαλά.
-Παρατηρείται ποιοτική και ποσοτική έκπτωση στις διαπροσωπικές σχέσεις και στις κοινωνικές συνδιαλλαγές, ως απόρροια της αυξανόμενης ενασχόλησης με τα εξαρτησιογόνα ερεθίσματα
- Η ικανοποίηση της παρόρμησης δεν παίρνει αναβολή και προέχει όλων των υπολοίπων αναγκών
 
Το Facebook, δεν θα μπορούσε να διαφέρει. Μάλιστα η ενασχόληση με αυτό δημιουργεί αυτό που ονομάστηκε παράλληλη ζωή, αλληλεπίδραση σε πολλά επίπεδα, σε βαθμό πολύ μεγαλύτερο από αυτόν των sms παλιότερα. Ο εγκέφαλος δεν ήταν προσαρμοσμένος για κάτι τέτοιο.
 
Μήπως έχετε συλλάβει τον εαυτό σας να αφήνει την εφαρμογή ενεργή στο παρασκήνιο του υπολογιστή ή αυτόματα να πατά τα πλήκτρα του έξυπνου κινητού, ώστε :
    Να ελέγχετε διαρκώς την κατάστασή σας στο Facebook, για να δείτε εάν υπάρχουν απαντήσεις στις αναρτήσεις σας, like στις φωτογραφίες, τα μηνύματα ή τις προσκλήσεις. Πολύ χειρότερα, να αγχώνεστε, όταν αυτά καθυστερούν.
 
    Να ανεβάζετε κάθε στιγμιότυπο της ζωής σας, ακόμα και το πιο αδιάφορο, περιμένοντας τις αντιδράσεις των γνωστών σας.
    Να σκέφτεστε πολύ τι θα γράψετε και τι αντίκτυπο θα έχει η δημοσίευσή σας
    Επηρεάζεστε από το περιεχόμενο των απαντήσεων, ακόμα κι αν προέρχονται από άτομα άγνωστα σε σας
    Συγκρίνετε τις φωτογραφίες σας με εκείνες των γνωστών σας και αλλάζει η διάθεσή σας ανάλογα με τα αποτελέσματα των παρατηρήσεών σας.
    Παρουσιάζετε εξιδανικευμένες φωτογραφίες σας (photoshop),επιλέγετε να αναρτήσετε κάποιες από παλιότερες εποχές ή τις αποκρύπτετε τελείως, ενδόμυχα φοβούμενοι πως δεν θα σας κρίνουν θετικά
    Διατηρείτε πολλαπλά προφίλ και επιδίδεστε σε κυνήγι φίλων
    Νιώθετε πλήρεις όταν ασχολείστε με το Facebook και αρνείστε κοινωνικές δραστηριότητες, που θα σας εμποδίσουν από την απρόσκοπτη χρήση του.
    Πορώνεστε με τα παιχνίδια στο Facebook και ανταγωνίζεστε με άγνωστα άτομα γι αυτά
    Ποστάρετε κάθε συναισθηματική σας κατάσταση, η οποία μεταβάλλεται ανάλογα με τις αντιδράσεις των γνωστών σας. Και ακόμη χειρότερα: Η συναισθηματική σας κατάσταση δημιουργείται από γεγονότα μέσα στο Fb.
    Δαπανάτε περισσότερη ώρα στο κοινωνικό αυτό δίκτυο από όση υπολογίζατε
    Δεν μπορείτε να μελετήσετε κάτι, που δεν ακολουθεί τις φόρμες και τα περιεχόμενα του Fb
    Η ζωή στο Fb σας έχει κάνει εσωστρεφείς και αυτό έχει παρατηρηθεί από συγγενείς και φίλους. Μερικοί θεωρούν ότι αναπτύξατε ψυχαναγκασμούς ή κατάθλιψη
    Επιλέγετε συστηματικά μέρη, στα οποία παρέχετε πρόσβαση μέσω wi-fi και αποφεύγετε τα υπόλοιπα
    Η εργασιακή ή σχολική επίδοση έχει επιδεινωθεί, εξαιτίας της πολύωρης χρήσης
    Έχετε προβλήματα εστίασης προσοχής, πονοκεφάλους και δυσθυμία
    Επιχειρήσατε να μειώσετε τις ώρες που δαπανάτε στο Facebook ανεπιτυχώς
    Έχετε ενοποιήσει όλες τις online δραστηριότητες στο Facebook- ενημέρωση, διασκέδαση, πληροφορίες για τη δουλειά ή τα μαθήματα
    Αισθάνεστε μοναξιά, παρά τις διαδικτυακές φιλίες σας
    Ξυπνάτε ελέγχοντας τι έχει μεσολαβήσει στο Facebook κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το ίδιο κάνετε πριν κοιμηθείτε.
    Ανταγωνίζεστε με τους γνωστούς ή τους συμμαθητές για το ποιος έχει περισσότερους φίλους και likes
    Δεν θυμάστε αν κάποιον τον γνωρίσατε στο fb ή στην πραγματική ζωή. Δεν διακρίνετε αν κάτι το έχετε διαβάσει στο διαδίκτυο ή εκτός αυτού.
    Η ερωτική σας ζωή καθορίζεται από τη δραστηριότητά σας στο Facebook
 
Η εξάρτηση από το Facebook είναι ψυχοφθόρα και απαιτεί τεράστια θέληση και προσπάθεια, για να αναιρεθεί. Η προσφυγή σε ειδικό είναι επιβεβλημένη, εφόσον πρόκειται για παιδιά ή ενηλίκους με εξασθενημένες άμυνες.
Συνοδεύει τους ανθρώπους από τον Κήπο της Εδέμ, ως απόρροια της αμαρτίας, και προϋποθέτει τη γνώση του καλού και του κακού.
Γράφει ο Επίκουρος καθηγητής Ε. Παπάνης
 
Ξεκινά από τη στιγμή που το παιδί θα αναγνωρίσει τον εαυτό του στον καθρέφτη και εδραιώνεται στην ηλικία 3-5 ετών ως αντίβαρο στη χαρά του παιχνιδιού, της προσωπικής έκφρασης και της αυθόρμητης πρωτοβουλίας. 

Συνεπικουρεί ή καταρρακώνει την αγάπη, τον έρωτα, την κοινωνική δράση, την ηθική. Προκαλεί κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση, άγχος, αλλά συνέχει τα μέλη μιας κοινότητας και αποτρέπει τις παρεκκλίσεις. 

Αδελφή του πόθου, του φόβου, του διλήμματος, της νεύρωσης, της τραγικότητας. Νέμεσις με τη μορφή Ερινύας, χαρακτηριστικό ανθρώπων με πάθη και ορμή. Αριστουργήματα λογοτεχνικά γράφτηκαν, για να την εξυφάνουν, περιγράψουν, ερμηνεύσουν και σίγουρα ο καθείς κουβαλά μια Αντιγόνη μέσα του, που αναρωτιέται αν θα υπακούσει στον Θείο ή ανθρώπινο νόμο. 

Η απουσία της δημιουργεί αναλγησία, αμοραλισμό, αντικοινωνικές προσωπικότητες, δολοφόνους κατά συρροή, ευδαιμονισμό, ηδονισμό. Όλοι οι μηχανισμοί άμυνας επιστρατεύονται, για να την καταπνίξουν, θεωρίες ανακατασκευάζονται, δικαιολογίες και επιχειρήματα εφευρίσκονται. Κι όμως αυτή βλοσυρή, αδέκαστη και αμείλικτη συμπορεύεται, αναζητώντας εξιλαστήρια θύματα και ποινές χωρίς συγκατάβαση..

Διαφέρει πολιτισμικά. Στις δυτικές ατομοκεντρικές κοινωνίες ακούγεται ως εσωτερική φωνή και στην ανατολική φιλοσοφία ως κοινωνικός έλεγχος και απομάκρυνση από την ομάδα ή τους θεϊκούς στόχους. Συσχετίζεται με αξίες, νόρμες, παραδόσεις. Η ζωή χωρίς αυτήν θα ήταν απαλή, αν οι ανθρώπινες δράσεις δεν ήταν ανταγωνιστικές. Πρόκειται για ένα από τα ζοφερότερα συναισθήματα: Την ενοχή.

Κι αν, κατά την ψυχανάλυση, η πρώτη της εκδήλωση εδράζεται στον έρωτα προς το γονέα του αντιθέτου φύλου, κατά την ενήλικη ζωή επεκτείνεται σε κάθε έκφανση. Για όσα πράξαμε πληγώνοντας άλλους, για εκείνα που δεν κάναμε, για ενέργειες κάποιων, που δεν αποτρέψαμε, για σκέψεις άνομες και παρορμήσεις μη επιθυμητές. Οι τελειοθήρες πιστεύουν πως δεν έκαναν αρκετά, όσοι διαθέτουν ανελαστικό υπερεγώ, ότι κάθε τι είναι λάθος, όσοι ασπάζονται το σχετικισμό χάνονται μέσα στους κανόνες, που οι ίδιοι μεταβάλλουν, ανάλογα με την περίσταση..

Η σκιά της απειλεί όσους διασώθηκαν από ατυχήματα, εκείνους, που επεβίωσαν, ενώ άλλοι δεν τα κατάφεραν. Ο φόρος της βαρύς για τις μητέρες, που μόλις γέννησαν και δεν πλημμύρισαν από συναισθήματα ευφορίας για το βρέφος: Λογισμοί αποτροπιαστικοί, ενάντιοι στις προσδοκίες, που αργότερα θα μεταλλαχθούν σε υπερπροστατευτικότητα ή σε κατάθλιψη. Η γυναικεία φύση συνώνυμη της ενοχής ανά τους αιώνες, φορτώθηκε τα αιτήματα για αγνότητα, σεμνοτυφία, πορνεία, πανάκεια. Ακόμα και στην κακοποίηση, το μαζοχισμό, την ταπείνωση, το αδηφάγο πρόσωπό της παρίσταται αμετάκλητο: Αξίζω την τιμωρία, τον εξευτελισμό, τον πόνο.

Κατά τη γνωστική ψυχολογία η ενοχή προκαλείται από αυτόματες σκέψεις, που καταλογίζουν ευθύνες, ακόμα κι αν κάτι τέτοιο είναι παράλογο. Ανδρώνεται μέσα από φαύλους κύκλους συλλογιστικής. που χρεώνουν, προσωποποιούν, μεγεθύνουν το αρνητικό και ελαχιστοποιούν το θετικό. Αν εκπορεύεται από τον κρυφό εαυτό και συνδυάζεται με την αυτόνομη ηθική, εκλαμβάνει υπαρξιακές διαστάσεις. Αν όμως, αναμιχθεί με κοινωνικό έλεγχο, μετατρέπεται σε ντροπή, καταισχύνη, όνειδος, διαπόμπευση.

Όσοι ονειρεύονται έλεγχο των μαζών την έχουν αναγάγει σε όπλο προπαγάνδας, για να καταστείλουν, να ψέξουν, να καθηλώσουν, να υποτάξουν: ´Εσείς φταίτε για την κρίση. Η οικονομική δυσπραγία σας αξίζει. Μαζί τα φάγαμε ´ Εφόσον είσαι άνεργος, δεν έχεις δικαίωμα να λέγεσαι καλός πατέρας, αφού δεν φέρνεις πόρους στην οικογένεια
 
Το σχολείο και οι γονείς, το σύστημα εκπαιδεύουν σε αυτήν από νωρίς, για να αποφύγουν πρωτοβουλίες, καινοτομίες, ρίσκα και για να βεβαιωθούν πως οι σύννομες ή αποδεκτές συμπεριφορές θα ακολουθηθούν: ‘ Άλλη μια μπουκιά για το μπαμπά, τη μαμά, το Χριστούλη ´ Όλη τη μέρα ακούς μουσική.. Δεν θα περάσεις στο Πανεπιστήμιο, ενώ οι φίλοι σου θα είναι φοιτητές.

Η καταναλωτική μανία εισήγαγε μορφές ενοχής, που οδηγούν σε ψυχαναγκασμό: Παραβίασες τη δίαιτα, δεν ξοδεύεις αρκετά για τα παιδιά, δεν ακολούθησες τη μόδα ή τις τάσεις της εποχής.

Η λαίλαπά της κατακυρίευσε και τους κοινωνικούς ρόλους: Δεν είσαι καλός εραστής / ερωμένη επειδή δεν είχες ΄γενναία στύση’, δεν έφτασες σε οργασμό, δεν εντρύφησες στο Κάμα Σούτρα, το ταντρικό σεξ ή δεν έδωσες βάση στα λόγια των τηλεοπτικών σεξολόγων, καταδίκη επειδή είσαι ανεπαρκής σύζυγος, τύψεις για τη διάλυση μιας οικογένειας, μειονεξία γιατί παρέμεινες ψηφιακά αναλφάβητος, αρά, καθόσον δεν καταρτίστηκες αρκετά, μομφή που δεν έχεις κατάλληλες γνωριμίες, επίκριση γιατί δεν έμαθες δέκα ξένες γλώσσες. Όσο περισσότερες οι απαιτήσεις για να θεωρηθεί κάποιος ολοκληρωμένος, τόσο οι ενοχές για την ασυμβατότητα των στόχων και του προσωπικού δυναμικού θα πληθαίνουν.

Η ενοχή η συνοδοιπόρος του ανθρώπου από τη γένεσή του, τον συντροφεύει μέχρι το τέλος του βίου του. Επειδή οι ρίζες της βρίσκονται στη θνητότητα, που σε αναγκάζει να αναπολείς το αιώνιο και να συμβιβάζεσαι με το εφήμερο και επιδερμικό.
 
Αν θέλετε να ευαισθητοποιηθείτε σχετικά με τα συναισθήματα της ενοχής, κάντε το τεστ, που βρίσκεται στον σύνδεσμο 
 

ferriesingreece2

kalimnos

sportpanic03

 

 

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot