Στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου Κλιμάκιο του ΚΕΕΛΠΝΟ

Η ανάγκη δημιουργίας δομών πρώτης υποδοχής και υγειονομικού ελέγχου προσφύγων και μεταναστών στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου που αποτελούν πύλες εισόδου των μεταναστευτικών ροών, αναδείχθηκε στην διάρκεια της συνάντησης που είχε σήμερα, Δευτέρα, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργος Χατζημάρκος με το κλιμάκιο του ΚΕΕΛΠΝΟ και στην σύσκεψη φορέων που ακολούθησε, στην αίθουσα του Περιφερειακού Συμβουλίου.

Το κλιμάκιο αποτελούν ο πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ κ. Θανάσης Γιαννόπουλος, ο γενικός διευθυντής κ. Θεόδωρος Παπαδημητρίου και ο γιατρός κ. Γιώργος Ρηγάκος οι οποίοι σήμερα επισκέπτονται την Ρόδο και την Τήλο και αύριο Τρίτη την Κω, προκειμένου να επισκεφθούν τις τοπικές Μονάδες Υγείας, τις περιφερειακές υπηρεσίες πρώτης υποδοχής, καθώς και τους χώρους φιλοξενίας των παράτυπων μεταναστών, ώστε να αποκομίσουν μια πρώτη εικόνα της κατάστασης, όπως αυτή διαμορφώνεται στο Νότιο Αιγαίο.

Η επίσκεψη του κλιμακίου συνέπεσε χρονικά με την νέα μεταναστευτική τραγωδία, αυτή τη φορά στον νησί της Ρόδου, στην περιοχή Ζέφυρος και πολύ κοντά στην ακτή, που είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 3 άνθρωποι, μεταξύ αυτών και ένα παιδί, όταν προσάραξε ιστιοφόρο σκάφος που μετέφερε 90 περίπου άτομα.

Στην συνάντηση ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου επαναβεβαίωσε την πολιτική βούληση της Περιφέρειας για την δημιουργία χώρων υποδοχής των μεταναστών για τις πρώτες 72 ώρες και τόνισε πως όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός αυτών που εισέρχονται στην χώρα, τόσο πιο επιτακτική γίνεται η ανάγκη για την εξεύρεση χώρων, όπου εκεί θα γίνεται και ο απαραίτητος υγειονομικός έλεγχος.

Από την πλευρά του ο κ. Θανάσης Γιαννόπουλος ανέφερε ότι έργο του ΚΕΕΛΠΝΟ είναι η θωράκιση της δημόσιας υγείας και η επαρκής υγειονομική κάλυψη των μεταναστών που φθάνουν κατά κύματα στα ακριτικά νησιά. Ο πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ μίλησε για κλιμάκωση του φαινομένου το επόμενο διάστημα, οπότε βελτιώνονται οι καιρικές συνθήκες, δεδομένου του ότι στα απέναντι τουρκικά παράλια περιμένουν 2.000.000 άνθρωποι για να περάσουν στην Ελλάδα μέσω των νησιών. Το ΚΚΕΛΠΝΟ, σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Γιαννόπουλος, είναι σε θέση να προσφέρει τις υπηρεσίες του κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, ακόμα και εκεί που δεν υπάρχουν δομές υποδοχής, είτε με κινητές μονάδες, είτε σε σκηνές του στρατού.

Ο Περιφερειάρχης ζήτησε να συγκροτηθούν τουλάχιστον 5 κλιμάκια, στην Ρόδο, την Κω, την Σύμη, την Τήλο και την Λέρο, όπου μεταφέρονται οι μετανάστες που αποβιβάζονται σε Αγαθονήσι και Φαρμακονήσι. Τα κλιμάκια αυτά να στελεχωθούν από ντόπιους ιδιώτες γιατρούς.

Ο κ. Γιαννόπουλος ανέφερε επίσης ότι το ΚΕΕΛΠΝΟ έχει εκπονήσει σχέδιο για την προστασία της δημόσιας υγείας, το οποίο έχει κατατεθεί προς έγκριση στα αρμόδια Υπουργεία Εσωτερικών και Προστασίας του Πολίτη. Το σχέδιο αυτό, για την εφαρμογή του οποίου ζήτησε την συνδρομή της Περιφέρειας, των Δήμων και των Ιατρικών Συλλόγων, μπορεί να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή, καθώς η χρηματοδότηση είναι εξασφαλισμένη και το ΚΕΕΛΠΝΟ δεν εντάσσεται στο δημόσιο λογιστικό. Ο προϋπολογισμός του σχεδίου δράσης ανέρχεται σε 5 εκατ. ευρώ, ενώ υπάρχουν αναξιοποίητα 90 εκατ. ευρώ για δράσεις γενικά στον τομέα της υγείας, όπως ανέφερε ο κ. Γιαννόπουλος.

Σύσκεψη φορέων
Στην διάρκεια της σύσκεψης που ακολούθησε στην Περιφέρεια, με την συμμετοχή των εκπροσώπων των Σωμάτων Ασφαλείας και των υγειονομικών φορέων της περιοχής, έγινε ενημέρωση του κλιμακίου του ΚΕΕΛΠΝΟ για τις σοβαρές ελλείψεις και τα προβλήματα που υπάρχουν σε τοπικό επίπεδο (κυρίως έλλειψη προσωπικού και πόρων). Ο Πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ είπε ότι διαπίστωσε ο ίδιος την αγωνία του Περιφερειάρχη αλλά και την εγκατάλειψη της περιοχής και δήλωσε πως υπάρχουν δυνατότητες παρέμβασης, αρκεί να υπάρχει και η βούληση συντονισμού και συνεργασίας.

Με την ολοκλήρωση της σύσκεψης φορέων ο Περιφερειάρχης κ. Γιώργος Χατζημάρκος δήλωσε:
«Από πέρυσι, αμέσως μετά την εκλογή μας και πριν αναλάβουμε καθήκοντα, είχαμε προτάξει ανάμεσα στα άλλα, το θέμα της υγειονομικής κάλυψης και της δημόσιας υγείας. Ευχαριστώ τον κ. Γιαννόπουλο για την παρουσία του εδώ. Όπως κάνουμε όλο αυτό το διάστημα ως Περιφερειακή Αρχή, υπερβαίνοντας κάθε όριο αρμοδιοτήτων και κάθε έννοια πολιτικού ή οικονομικού κόστους, δουλεύουμε πάρα πολύ σκληρά πάνω στο μεταναστευτικό και έχουμε άριστη συνεργασία με όλα τα στελέχη της κυβέρνησης. 

Περιμένουμε από το ΚΕΕΛΠΝΟ πέντε κλιμάκια ελέγχου για να καλυφθούν τα νησιά μας. Βλέποντας τον χρόνο αντίδρασης της νέας διοίκησης, είμαι αισιόδοξος αυτό θα γίνει “χθες”. Η χώρα χρειάζεται ένα σχέδιο διαχείρισης του μεταναστευτικού προβλήματος και εμείς στο Νότιο και το Βόρειο Αιγαίο, που ως πύλες εισόδου καλούμαστε καθημερινά να αντιμετωπίσουμε ακραίες καταστάσεις, χωρίς η συντεταγμένη πολιτεία να είναι όπως οφείλει στο πλευρό μας, θα συμμετέχουμε αυτόν τον διάλογο με πολύ συγκεκριμένες προτάσεις. Το φαινόμενο δεν είναι σημερινό. Δεν αδικούμε κανένα από τους σημερινούς κυβερνώντες και θέλω να ξέρουν πως σε οτιδήποτε μας χρειαστούν θα είμαστε δίπλα τους.
Η θωράκιση της δημόσιας υγείας περιλαμβάνει και τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών. Επιζητούμε τον έλεγχο και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε χωρίς κανενός είδους πολιτική ή κομματική εκμετάλλευση. Η λειτουργία μας όλο αυτό το διάστημα ως μοναδικός σύμμαχος, χρηματοδότης και πολιτικό ανάχωμα της σημερινής ηγεσίας του Υπουργείου που ασχολείται με το μεταναστευτικό, το αποδεικνύει πέραν πάσης αμφισβήτησης».

Καταλήγοντας ο κ. Χατζημάρκος ανέφερε:
«Θα συνεχίσω να χρησιμοποιώ τον όρο «υγειονομική βόμβα» μέχρι να θωρακιστούν τα νησιά μας, οι ίδιοι οι μετανάστες και ο πληθυσμός μας και μέχρι να υπάρξουν τα στοιχεία εκείνα που θα με διαψεύσουν».

Ο Περιφερειάρχης εξέφρασε τη λύπη του για το τραγικό συμβάν της Ρόδου και τόνισε ότι πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να είναι το τελευταίο. «Αυτή η θάλασσα που μας περιβάλλει, το Αιγαίο, η οποία είναι μήτρα πολιτισμού και ζωής, πρέπει να δουλέψουμε όλοι μαζί και με κάθε τρόπο για να μην γίνει ξανά τόπος τραγωδίας όπως η σημερινή» ανέφερε.

Στην σύσκεψη φορέων με το κλιμάκιο του ΚΕΕΛΠΝΟ που έγινε υπό την προεδρία του Περιφερειάρχη, συμμετείχαν οι Αντιπεριφερειάρχης Φιλήμων Ζαννετίδης, οι Εντεταλμένοι Περιφερειακοί Σύμβουλοι Νίκος Καραμαρίτης και Χαρούλα Γιασιράνη, ο Αντιπρόεδρος του ΠΙΣ και μέλος της διοίκησης του ΚΕΕΛΠΝΟ Κώστας Κουτσόπουλος, ο Πρόεδρος του ΙΣΡ Χρήστος Μαντάς, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ρόδου Βαγγέλης Μανδρακός, εκπρόσωποι των Σωμάτων Ασφαλείας και αρμόδιοι Υπηρεσιακοί Παράγοντες της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.

Το ολιγομελές προσωπικό στο Λιμεναρχείο Σύμης είχε ξεπεράσει τις 12 ώρες εργασίας την περασμένη Παρασκευή, αλλά δεν μπορούσε να σταματήσει.

Μετά τη διάσωση επιβατών τριών λέμβων σε μία ημέρα, έπρεπε να μεταγάγει 240 παράτυπους μετανάστες και πρόσφυγες στις εγκαταστάσεις τής εξίσου υποστελεχωμένης αστυνομίας του νησιού. «Εχουμε έναν γιατρό, 3.500 μόνιμους κατοίκους και μηδαμινές υποδομές για το πρωτοφανές μεταναστευτικό κύμα που δεχόμαστε» είπε στην «Κ» λιμενικός.

Οπως και σε άλλα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου, έτσι και στη Σύμη οι νεοεισερχόμενοι πρόσφυγες και μετανάστες φιλοξενούνται προσωρινά σε προαύλιους χώρους μέχρι την ταυτοποίησή τους από τις αρχές. Μόλις λάβουν εξάμηνη αναστολή απέλασης (οι πρόσφυγες) ή 30 ημερών (οι μετανάστες), επιβιβάζονται σε πλοία της γραμμής για τον Πειραιά. Την περασμένη Πέμπτη, διασώθηκαν 363 άνθρωποι στο Ανατολικό Αιγαίο σε δέκα περιστατικά. Στη Σύμη, οι λιμενικοί είχαν αντιμετωπίσει, το 2013, έξι περιστατικά, τα οποία πέρυσι σε όλη τη χρονιά αυξήθηκαν στα 60, ενώ μέχρι στιγμής φέτος ξεπερνούν τα 15.

Τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών αναλαμβάνουν υποστελεχωμένες υπηρεσίες. Σε αρκετά νησιά, αν και απαιτούνται τριπλά πληρώματα για να μοιράζονται στις περιπολίες των σκαφών, οι διαθέσιμοι υπάλληλοι συμπληρώνουν μόλις ένα πλήρωμα. «Τα Δωδεκάνησα σε πλήρη σύνθεση χρειάζονται 550 λιμενικούς και σήμερα υπηρετούν στην περιοχή λιγότεροι από 350» λέει ο πρόεδρος της Ενωσης Προσωπικού Λιμενικού Σώματος στα Δωδεκάνησα, Στάθης Σαμαράς.

Οι ελλείψεις στην υποδοχή προσφύγων και μεταναστών στα νησιά δεν είναι νέο φαινόμενο. Η αύξηση των ροών, όμως, τις φέρνει ξανά στο προσκήνιο. Στη Σύμη, όπως λένε στην «Κ» λιμενικοί του νησιού, εμποδίζεται η τουριστική κίνηση εξαιτίας των κατασχεμένων σκαφών διακινητών, που από παλιότερα έτη παραμένουν δεμένα στο λιμάνι ή σε παρακείμενους κόλπους. Συνολικά, φτάνουν τα 55, ανάμεσά τους και θαλαμηγοί αλλά και ιστιοπλοϊκά. «Είναι σε άθλια κατάσταση τα περισσότερα. Είτε μπάζουν νερά είτε δεν έχουν σχοινιά πρόσδεσης ή άγκυρες. Δεν υπάρχουν, όμως, οι υποδομές στο νησί και τα χρήματα για να ανελκυσθούν», αναφέρει λιμενικός.

Πλωτό κέντρο υποδοχής

Το σχέδιο της νέας κυβέρνησης για την υποδοχή μεταναστών, που περιλαμβάνει ναύλωση πλοίου για μεταφορά τους σε μεγάλα αστικά κέντρα από τα νησιά (το είχε παρουσιάσει η «Κ» στις 10/4/2015), δεν είναι καινούργιο. Πρώην στέλεχος του υπουργείου Εσωτερικών αναφέρει στην «Κ» ότι τον Σεπτέμβριο του 2014 είχε γίνει σχετική εισήγηση στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για ναύλωση δύο πλοίων. Το ένα, χωρητικότητας 600 θέσεων, θα παραλάμβανε τους νεοεισερχόμενους πρόσφυγες και μετανάστες από τα νησιά και θα τους μετέφερε στο δεύτερο πλοίο, χωρητικότητας 2.500 θέσεων, που θα ήταν μόνιμα δεμένο σε λιμάνι της Αττικής. Το μεγάλο πλοίο, σύμφωνα με εκείνη την εισήγηση, θα λειτουργούσε ως πλωτό κέντρο πρώτης υποδοχής.

Εκεί θα επιβιβάζονταν κυρίως οι Σύροι πρόσφυγες, θα ταυτοποιούνταν και θα κατέθεταν αιτήσεις ασύλου, εφόσον το επιθυμούσαν. Η διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων υπολογίζεται ότι δεν θα ξεπερνούσε τις 15 ημέρες. Είχε υπολογιστεί ότι απαιτούνταν προσωπικό 130 ατόμων για τη στελέχωσή του, ενώ εξεταζόταν και η απόσπαση δημοτικών αστυνομικών στην Υπηρεσία Ασύλου γι’ αυτόν τον σκοπό.

Η πρόταση για πλωτό κέντρο είχε επιλεχθεί, όπως λέει το πρώην στέλεχος του υπουργείου Εσωτερικών, για να ξεπεραστούν οι αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών «οι οποίες μπορεί να τινάξουν στον αέρα όλο το σύστημα». Ακόμη δεν υπήρχε διαθέσιμο τόσο μεγάλο κτίριο για να φιλοξενήσει προσωρινά, μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας, τόσο μεγάλο όγκο ανθρώπων. Η εισήγηση εξετάστηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση εκ νέου τον περασμένο Δεκέμβριο, όμως δεν υλοποιήθηκε, καθώς ακολούθησαν οι βουλευτικές εκλογές. Προς το παρόν, δεν διευκρινίζεται από τη νέα κυβέρνηση εάν η σκέψη της ναύλωσης πλοίου θα ακολουθήσει το ίδιο πνεύμα και σχεδιασμό.

Καθημερινή