Ο Ερντογάν βρίσκεται "στα σκοινιά". Ειναι η πρώτη φορά κατά την 16ετή του θητεία ως ηγέτης της Τουρκίας που αισθάνεται τόσο στριμωγμένος με την κατάσταση στην τουρκική οικονομία να μοιάζει μη αναστρέψιμη, καθώς η τουρκική λίρα υποχώρησε σε νέο ιστορικά χαμηλό επίπεδο.
Ένα δολάριο ανταλλασσόταν με 7,24 τουρκικές λίρες κατά την έναρξη των συναλλαγών στην περιοχή της Ασίας Ειρηνικού, με τους επενδυτές να ανησυχούν για την κατάσταση της οικονομίας και τις επιδεινούμενες σχέσεις με τις ΗΠΑ που έχουν συνέπειες στην πτώση του τουρκικού νομίσματος.
Η τουρκική λίρα έχει χάσει περίπου το 40% της αξίας της φέτος, κυρίως λόγω της ανησυχίας για την επιρροή του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην οικονομία, τις επανειλημμένες εκκλήσεις του για μείωση των επιτοκίων απέναντι σε έναν υψηλό πληθωρισμό και μια αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ.
Ο Ερντογάν κάλεσε τους συμπολίτες του να ανταλλάξουν τα ξένα νομίσματα που έχουν στην κατοχή τους για να στηρίξουν την τουρκική λίρα λέγοντας ότι πρόκειται για «εθνική μάχη» στον «οικονομικό πόλεμο», που έχει κηρυχθεί, όπως υποστήριξε, στην Τουρκία.
«Δεν θα χάσουμε τον οικονομικό πόλεμο», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος, «Με τη βοήθεια του Θεού, θα ξεπεράσουμε τις καταστροφές και, επιπλέον, θα διεξαγάγουμε με επιτυχία τον οικονομικό πόλεμο».
«Αν έχετε δολάρια, ευρώ ή χρυσό στο προσκέφαλό σας, πηγαίνετε στις τράπεζες για να τα ανταλλάξετε με τουρκικές λίρες. Είναι μια εθνική μάχη», είπε ο Ερντογάν σε ομιλία του που αναμεταδόθηκε από την τηλεόραση.
«Θα είναι η απάντηση του έθνους μου σε εκείνους που μας κήρυξαν οικονομικό πόλεμο» συνέχισε ο Ερντογάν δείχνοντας με το δάκτυλο ένα μυστηριώδες «λόμπι των επιτοκίων» το οποίο δεν προσδιόρισε.
Μιλώντας σε υποστηρικτές του στην Tραπεζούντα ο Ερντογάν ανέφερε:
«Μας ζητούν με απειλές να απελευθερώσουμε τον Μπράνσον», ενώ σε δεύτερη ομιλία του στην επαρχία Ορντού επιτέθηκε εκ νέου τις ΗΠΑ λέγοντας ότι «ανταλλάσσουν ένα στρατηγικό σύμμαχο με έναν πάστορα». «Απευθύνομαι για μία ακόμη φορά στις ΗΠΑ. Είναι ντροπή! Προτιμάτε έναν πάστορα από έναν στρατηγικό εταίρο σας στο ΝΑΤΟ», σημείωσε.
«Μας απειλούν. Δεν μπορούν να θέλουν να «σωφρονίσουν» την Τουρκία με τη γλώσσα των απειλών. Εμείς γονατίζουμε μόνο μπροστά στον Θεό. Θα είναι λάθος να προσπαθήσουν να τιμωρήσουν την Τουρκία για έναν ιερέα. Θα κάνουμε μόνο ό,τι απαιτεί η τουρκική Δικαιοσύνη», τόνισε.
«Αντί να σέβονται τις δικαστικές διαδικασίες, όπως προέτρεψα τον Πρόεδρο Τραμπ στις πολλές συναντήσεις και τους διαλόγους που είχαμε, οι ΗΠΑ προχωρούν σε αναίσχυντες απειλές εναντίον ενός φίλιου έθνους και έφτασαν να επιβάλουν κυρώσεις σε μέλη του υπουργικού συμβουλίου. Η απόφαση αυτή είναι απαράδεκτη , παράλογη και απολύτως επιβλαβή για την μακρά φιλία μας»
Ο κ. Ερντογάν επανέλαβε πως η Αγκυρα δεν θα υποκύψει σε απειλές αλλά θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να προασπίσει τα εθνικά της συμφέροντα, ενώ παράλληλα σημείωσε ότι «η Αγκυρα θα κοιτάξει τη δουλειά της, αν οι ΗΠΑ δεν θέλουν να ακούσουν, «όπως έκανε το 1970 όταν η τουρκική κυβέρνηση επενέβη για να σώσει από τους τουρκοκυπρίους που απειλούνταν με σφαγή από Ελληνοκυπρίους, παρά τις ενστάσεις της Ουάσινγκτον».
Πάρα από τις ομιλίες του, ο Τούρκος πρόεδρος, σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή στους New York Times, σημειώνει ότι παρά το γεγονός ότι τα τελευταία 60 χρόνια η Τουρκία και οι ΗΠΑ υπήρξαν στρατηγικοί σύμμαχοι και μέλη του ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ αδυνατούν επανειλημμένως και σταθερά να κατανοήσουν και να σεβαστούν τις ανησυχίες του τουρκικού λαού.
«Οι μονομερείς ενέργειες των ΗΠΑ εναντίον της Τουρκίας υπονομεύουν τα αμερικανικά συμφέροντα και την ασφάλειά τους, ενώ αναγκάζουν την Τουρκία να αναζητήσει άλλους συμμάχους», υπογραμμίζει ο Ερντογάν.
«Η συνεργασία μας δοκιμάζεται τα τελευταία χρόνια από διαφωνίες. Δυστυχώς, οι προσπάθειές μας να αναστρέψουμε αυτήν την επικίνδυνη τάση αποδείχθηκαν μάταιες», γράφει ο Τούρκος πρόεδρος και προσθέτει: «Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αρχίσουν να σέβονται την κυριαρχία της Τουρκίας και να κατανοούν τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το έθνος μας, η συνεργασία μας θα τεθεί σε κίνδυνο».
«Πριν είναι πολύ αργά, η Ουάσιγκτον πρέπει να εγκαταλείψει την λανθασμένη αντίληψη ότι η σχέση μας μπορεί να είναι ασύμμετρη και να συμβιβαστεί με το γεγονός ότι η Τουρκία έχει εναλλακτικές λύσεις. Η αποτυχία να αντιστραφεί αυτή η τάση και η έλλειψη σεβασμού θα μας οδηγήσει να αναζητήσουμε νέους φίλους και συμμάχους», κατέληξε.
Μόνο με στροφή 180 μοιρών μπορεί ο Ερντογάν να σταματήσει τον κατήφορο
Υπάρχει λοιπόν σωτηρία για την τουρκική οικονομία που βρίσκεται στην χειρότερη δυνατή κατάσταση της εδώ και τουλάχιστον 15 χρόνια;
"Ο μόνος τρόπος που θα βοηθήσει τον Ερντογάν να οδηγήσει τη χώρα μακριά από την οικονομική της κατάρρευση είναι γεμάτος από υποχωρήσεις και αλλαγές πορείας", υποστηρίζει σε εκτενές άρθρο-ανάλυση του το Bloomberg.
"Σχεδόν κάθε συνταγή διάσωσης της Τουρκίας από τη βαθιά ύφεση και της χρηματαγοράς της από τον γκρεμό περιέχει το ίδιο συστατικό: να δεχτεί ο Ερντογάν να κάνει πίσω, μια τακτική για την οποία πάντως δεν φημίζεται ο Τούρκος πρόεδρος. Ωστόσο, με τη λίρα σε ελεύθερη πτώση, όλα δείχνουν πως κάτι διαφορετικό μπορεί να συμβεί αυτή τη φορά", τονίζει το δημοσίευμα προσθέτοντας με την σειρά του πως από τις αρχές της χρονιάς η τουρκική λίρα έχει χάσει περίπου το 30% της αξίας της, πλήττοντας την οικονομία των 880 δισ. δολ., καθώς οι καταναλωτές είναι αντιμέτωποι με αυξανόμενες τιμές και οι εταιρείες αγωνίζονται να εξυπηρετήσουν τα δάνεια που έχουν λάβει σε δολάρια και σε ευρώ.
"Ο Ερντογάν επιμένει ότι η δικαιοσύνη της Αμερικής δεν παίρνει εντολές από τις ΗΠΑ. Παράλληλα, απορρίπτει τις ενδείξεις ότι η οικονομία της γείτονος έχει υπερθερμανθεί και χρειάζεται έναν βραδύτερο ρυθμό ανάπτυξης. Είναι επίσης κατηγορηματικά εναντίον της αύξησης επιτοκίων, την οποία θεωρούν πλέον απαραίτητη επενδυτικοί και συμβουλευτικοί οίκοι, ενώ υποστήριξε ένα κύμα δημοσιονομικής στήριξης στον δρόμο του προς την επανεκλογή του τον περασμένο Ιούνιο. Επίσης, υπερηφανεύεται ότι ελευθέρωσε την Τουρκία από τα δεσμά του ΔΝΤ, στο οποίο όμως κινδυνεύει να καταφύγει για ακόμα μια φορά, σύμφωνα με τα σενάρια που κυκλοφορούν τις τελευταίες ώρες", επισημαίνεται στο άρθρο.
Σύμφωνα με τον Tιμ Ας, ανώτερο στρατηγικό αναλυτή αναδυόμενων αγορών της BlueBay Asset Management LLC στο Λονδίνο, η επιλογή «περιμένουμε και βλέπουμε» είναι γεμάτη κινδύνους για την Τουρκία.
"Ενα ασθενέστερο νόμισμα θα μπορούσε να κάμψει τη ζήτηση για εισαγωγές, θα ενισχύσει τις εξαγωγές και θα διαβρλωσει το εξωτερικό έλλειμμα της Τουρκίας, αλλά οποιαδήποτε τέτοια βελτίωση είναι «πιθανότατα μήνες μακριά»", αναφέρει ο Aς.
Μέχρι τότε όμως, ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρεται η αγορά θα μπορούσε να είναι καταστροφικός για τη λίρα, υποστήριξε, προσθέτοντας πως, όσον αφορά στην οικονομική πολιτική, η στροφή που θα αναγκαστεί να κάνει ο Ερντογάν, μπορεί να είναι πιο σκληρή, καθώς ίσως αναγκαστεί να προβεί σε αύξηση επιτοκίων -κάτι που αποφεύγει εδώ και χρόνια... όπως ο διάολος το λιβάνι.
"Ωστόσο, αυτή τη φορά, μια αύξηση επιτοκίων από μόνη της δεν θα έσωζε την κατάσταση για την τουρκική οικονομία. Απαιτούνται κι άλλες κινήσεις όπως η διόρθωση των σχέσεων με τους παραδοσιακούς δυτικούς συμμάχους της σε βάρος ωστόσο των νεότερων δεσμών που έχει αναπτύξει με Ρωσία και Ιράν, καθώς και να μπουν στο υπουργικό συμβούλιο αξιόπιστα ονόματα που θα μπορούν να εμπιστευτούν οι αγορές", καταλήγει το άρθρο.
φωτο REUTERS