Με «μοντέλο ELA» προχωρά το ΕΣΠΑ. Αντί των 12 δισ. ευρώ που εμπροσθοβαρώς ανέμενε το 2015 η χώρα, η Κομισιόν αποφάσισε να παράσχει 2 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, την ανάπτυξη της οικονομίας και την ανεργία, σύμφωνα με δηλώσεις του πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

Μάλιστα, ο επικεφαλής της Κομισιόν σημείωσε ότι ήδη έχει συσταθεί ομάδα αξιωματούχων που θα βοηθήσουν την Ελλάδα να απορροφήσει τα χρήματα. Στελέχη της επιτροπής διευκρίνισαν ότι δεν πρόκειται για νέα χρήματα, αλλά για την προσπάθεια επιτάχυνσης τόσο του παλιού όσο και του νέου ΕΣΠΑ.

Σημειωτέον ότι η ανακοίνωση, η οποία χαρακτηρίστηκε από το Reuters ως «τυράκι» προκειμένου η Ελλάδα να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, έγινε μετά την ολοκλήρωση της «επταμερούς» συνάντησης που είχε με την ευρωπαϊκή ηγεσία ο πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας. Πρακτικά, όπως παρατηρούν πηγές κοντά στην υπόθεση, το ΕΣΠΑ έχει εισέλθει και επίσημα στην περίμετρο του Μνημονίου.

Ακόμη υπό εξέταση από τις κοινοτικές αρχές

«Το Βήμα» αποτάθηκε στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δηλαδή τη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής, η οποία ελέγχει τα διαρθρωτικά ταμεία και έθεσε μία σειρά από κρίσιμα ερωτήματα.

Στις απαντήσεις της η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι τα αιτήματα πληρωμών συγχρηματοδοτούμενων έργων που είχε καταθέσει η Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2014 βρίσκονται ακόμη υπό εξέταση από τις κοινοτικές αρχές και δεν έχουν εγκριθεί.

Παράλληλα, οι Βρυξέλλες καλούν τη χώρα να σπεύσει και να εκδώσει το δευτερογενές δίκαιο που απαιτείται για την εφαρμογή του νέου ΕΣΠΑ, προκειμένου να «τρέξει» το πρόγραμμα της περίοδου 2014-2020.

Επίσης, ζητά από την Ελλάδα να ανεβάσει ταχύτητες προκειμένου να επιταχυνθεί το υπόλοιπο ΕΣΠΑ της περιόδου 2007-2013 ως το τέλος του 2015, όταν και θα εκπνεύσει.

Έτσι, η Κομισιόν παραδέχεται -εμμέσως πλην σαφώς- ότι το παλιό ΕΣΠΑ έχει «κολλήσει» και ότι το νέο δεν έχει καν ξεκινήσει, όπως ακριβώς αποκάλυψε «Το Βήμα της Κυριακής».

«Δείχνουν» την Ελλάδα ως υπαίτια για τις καθυστερήσεις

Ειδικότερα, στην απορία για ποιον λόγο έχουν σταματήσει οι διαγωνισμοί για δημόσια έργα και οι προμήθειες υπηρεσιών που συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ στη χώρα μας, οι Βρυξέλλες απαντούν:

«Σύμφωνα με τους κανόνες και τις αρχές που διέπουν τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, η εφαρμογή και η εποπτεία των συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ πρότζεκτ όσο και οι διαγωνισμοί των δημοσίων έργων και υπηρεσιών, αλλά και η πληρωμή των μεμονωμένων σχεδίων αποτελεί αρμοδιότητα των εθνικών αρχών».

Ωστόσο, συνεχίζει η Κομισιόν, οι υπηρεσίες της Επιτροπής προς το παρόν εξετάζουν το τελευταίο «μπουκέτο» αιτημάτων πληρωμών που κατατέθηκαν από τις ελληνικές αρχές στο τέλος του 2014. Μάλιστα, χαρακτηρίζει αυτή τη διαδικασία ως τεκμήριο πραγματοποίησης των επενδυτικών σχεδίων και πρόθεσης εκταμίευσης των συγχρηματοδοτούμενων δαπανών.

Στο ερώτημα εάν ο εντοπισμός ασυμμετριών στο σύστημα του ΕΣΠΑ από την Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου έχει οδηγήσει τις Βρυξέλλες σε αναστολή πληρωμών της νέας προγραμματικής περιόδου 2014-2020 μέχρι νεωτέρας, η Επιτροπή απαντά ότι «δεν έχει ζητήσει από την Ελλάδα να ακυρώσει όλες τις διαδικασίες της νέας προγραμματικής περιόδου».

«Αντίθετα, η Κομισιόν καλεί τις ελληνικές αρχές να υιοθετήσουν άμεσα όλες τις απαιτούμενες δράσεις» που προβλέπονται από τον «νόμο Σκρέκα» για το ΕΣΠΑ, που ψηφίστηκε από τη Βουλή τον Δεκέμβριο.

«Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα ώστε το εθνικό σύστημα διοίκησης και ελέγχου να γίνει αποτελεσματικό και πλήρως λειτουργικό και να διασφαλίσει μία άριστη οικονομική διαχείριση» σημειώνει η Επιτροπή.

Στο ερώτημα εάν η Ελλάδα έχει καταθέσει φακέλους έργων για τη νέα προγραμματική περίοδο 2014 -2020, η Κομισιόν απαντά ότι για τα σημαντικά έργα (άνω των 50 εκατ. ευρώ) «η λίστα των μεγάλων σχεδίων που προγραμματίζεται να εφαρμοστούν περιλαμβάνονται στα επιχειρησιακά προγράμματα που εγκρίθηκαν από την Κομισιόν τον Δεκέμβριο».

Για τα δε μικρότερα (κάτω των 50 εκατ. ευρώ) τονίζει ότι η αρμοδιότητα ανήκει στα κράτη-μέλη, υπό την προϋπόθεση ότι η επιλογή τους συνάδει με τις αρχές των προγραμματικών κειμένων (Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης, Επιχειρησιακά Προγράμματα) που υιοθετήθηκαν από την Επιτροπή και υπό την δέσμευση ότι συνάδουν με την τρέχουσα νομοθεσία.

Στο ερώτημα ποια είναι η πρόοδος του ΕΣΠΑ 2007-2014, η Επιτροπή απαντά ότι η Ελλάδα παρουσιάζει υψηλά ποσοστά απορρόφησης με ποσοστό 90%, έναντι 79% που είναι ο μέσος όρος της ΕΕ, καταλαμβάνοντας έτσι την 5η θέση.

«Η Επιτροπή ενθαρρύνει τις ελληνικές αρχές να συνεχίσουν τις προσπάθειες προκειμένου να διασφαλίσουν ένα ομαλό και επιτυχημένο κλείσιμο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων στο τέλος του 2015», δηλαδή στη λήξη της προγραμματικής περιόδου 2007-2013.

Το ΒΗΜΑ

«Ενας κοινός στρατός της Ε.Ε. θα έδειχνε στον κόσμο ότι δεν πρόκειται ποτέ πια να ξεσπάσει πόλεμος ανάμεσα σε χώρες της Ε.Ε.».

«Ένας τέτοιος στρατός θα μας βοηθούσε, επίσης, να διαμορφώσουμε κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στην Ευρώπη να αναλάβει ευθύνες στον κόσμο». «Ένας κοινός ευρωπαϊκός στρατός θα έστελνε ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τη Ρωσία ότι είμαστε πολύ σοβαροί όσον αφορά την προάσπιση των ευρωπαϊκών μας αξιών (...) και θα δρούσε αξιόπιστα σε απειλές προς την ειρήνη σε μια χώρα-μέλος ή σε μια γειτονική χώρα».

Με αυτά τα τρία βασικά επιχειρήματα, όπως τα διατύπωσε στη συνέντευξή του στην κυριακάτικη γερμανική εφημερίδα Die Welt, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ επανέφερε στο τραπέζι μια πρόταση, η οποία είναι ουσιαστικά παλαιότερη ακόμη και από την... Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ιδρύθηκε το 1957, με τη Συνθήκη της Ρώμης), όμως ποτέ δεν κατόρθωσε να ευοδωθεί.

Η αιτία είναι απλή: Κάποιες χώρες-μέλη αντιτάχθηκαν σθεναρά στην υλοποίησή της -άλλες φορές η Γαλλία και άλλες η Βρετανία- ενώ και οι Ηνωμένες Πολιτείες φρόντισαν να... αποθαρρύνουν όσους την προωθούσαν, διαμηνύοντας ότι το ΝΑΤΟ είναι υπερ-αρκετό προκειμένου να διασφαλίσει την «άμυνα» της Ευρώπης απέναντι στους έξωθεν κινδύνους.

«Κίνδυνοι»
Πρόκειται για «κινδύνους» οι οποίοι την εποχή του Ψυχρού Πολέμου ταυτίζονταν με την ΕΣΣΔ και το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, ενώ μετά την Πτώση του Τείχους έχουν πάρει διαδοχικά τη μορφή του Μιλόσεβιτς, του Καντάφι, αλλά και των τζιχαντιστών. Εσχάτως δε, έχει επανέλθει στο προσκήνιο η Ρωσία του Πούτιν, η οποία έχει αποδείξει ότι σε στρατιωτικό επίπεδο, μπορεί να κάνει σχεδόν ό,τι θέλει στις γειτονικές της χώρες. Σημαίνουν, άραγε, όλα αυτά ότι ο πρόεδρος της Κομισιόν υπονοεί πως, έστω και στο απώτερο μέλλον, θα τολμούσε κάποιος ηγέτης ή θεσμός της Ε.Ε. να στείλει τον «κοινό ευρωπαϊκό στρατό» να πολεμήσει -για παράδειγμα- στο πλευρό των ουκρανικών κυβερνητικών δυνάμεων και κατά των αυτονομιστών και των Ρώσων υποστηρικτών τους; Ένα τέτοιο συμπέρασμα είναι, ασφαλώς, εξαιρετικά παρακινδυνευμένο και μάλλον κινείται στη σφαίρα της φαντασίας.

Παρ' όλα αυτά, αξίζει να σημειώσουμε ότι η πρόταση Γιούνκερ χαιρετίστηκε κυρίως από τους Γερμανούς -από στελέχη τόσο του CDU όσο και του SPD- ενώ το Λονδίνο, για μια ακόμη φορά, έσπευσε να διαμηνύσει ότι «η θέση της Βρετανας είναι ξεκάθαρη, η άμυνα είναι μια εθνική υπόθεση και δεν αφορά την Ε.Ε.».

[Μια παλιά ιστορία...]
• 1952: Ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα, απορρίπτεται όμως στη γαλλική Βουλή.
• 1954: Ιδρύεται η Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση (WEU).
• 1996: Απόφαση για μετεξέλιξη της WEU σε Ευρωπαϊκή Ταυτότητα Ασφαλείας και Άμυνας (ESDI) εντός του ΝΑΤΟ.
• 1999: Το προηγούμενο «μόρφωμα» εντάσσεται οργανικά στην Ε.Ε., διατηρώντας στενούς δεσμούς με το ΝΑΤΟ.
• 2003: Ψηφίζεται η Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ασφαλείας και ορίζεται ύπατος αρμοστής ο Χαβιέρ Σολάνα -η εισβολή ΗΠΑ-Βρετανίας στο Ιράκ, όμως, διχάζει την Ε.Ε. και δεν επιτρέπει αυταπάτες.
• 2004: Ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Αμυντική Υπηρεσία (EDA).
• 2009: Στη Συνθήκη της Λισαβόνας περιλαμβάνεται η Κοινή Πολιτική Ασφαλείας και Άμυνας (CSDP).

Τηλεφώνημα Τσίπρα σε Στουρνάρα - Να πράξει τα δέοντα ώστε η ΕΚΤ να εγκρίνει τη χρηματοδότηση των τραπεζών μέσω ELA ζήτησε ο πρωθυπουργός από τον διοικητή της ΤτΕ - Για τρόικα μιλά η Μέρκελ - Δεν ξέρει τίποτα για τρίτο πακέτο ο Γιούνκερ

Στην τελική φάση έχουν εισέλθει οι διαπραγματεύσεις κυβέρνησης- δανειστών με στόχο την υλοποίηση της συμφωνίας του Φεβρουαρίου και την αποφυγή του κινδύνου ασφυξίας της ελληνικής οικονομίας. Χθες ο Αλέξης Τσίπρας προήδρευσε πολύωρης σύσκεψης του οικονομικού επιτελείου στο Μέγαρο Μαξίμου ενώ έστειλε και μήνυμα στον Μάριο Ντράγκι μέσω του Γιάννη Στουρνάρα. Ο πρωθυπουργός επικοινώνησε με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και του ζήτησε να πράξει τα δέοντα ώστε η ΕΚΤ να εγκρίνει τη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών μέσω του ELA στο βαθμό που δικαιούται η χώρα μας.

Την ίδια ώρα, ο Γιάνης Βαρουφάκης διεμήνυσε στους εταίρους μας, που είχαν απορρίψει το πακέτο των έξι μέτρων που τους είχε αποστείλει πως η Ελλάδα έχει και εναλλακτικό σχέδιο χρηματοδότησης, θέση που επανέλαβε σήμερα το πρωί σε τηλεοπτικό σταθμό και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γαβριήλ Σακελλαρίδης.

Οι δανειστές όμως είναι δύσπιστοι. Από τις Βρυξέλλες το μήνυμα είναι πως η Ελλάδα θα πρέπει να υλοποιήσει όλα όσα έχει συμφωνήσει ενώ το Βερολίνο, πιο αυστηρό, μιλά για τρόικα και ολοκλήρωση της αξιολόγησης που έχει μείνει στη μέση λόγω εκλογών. Μάλιστα πληροφορίες από τη γερμανική πλευρά κάνουν λόγο για σύνδεση μέτρων και χρηματοδότησης, κάτι που είναι προφανές ότι απορρίπτει η ελληνική πλευρά. Είναι χαρακτηριστικό πως χθες η Μέρκελ θυμήθηκε την Τρόικα και ο Γιούνκερ «ξέχασε» το τρίτο πακέτο διάσωσης (διαβάστε αναλυτικό ρεπορτάζ εδώ).

Οι μέρες προς το κρίσιμο Γιούρογκρουπ της Δευτέρας περνάνε, αλλά οι θεσμοί δεν πείθονται ακόμα από το «πακέτο Βαρουφάκη». Αν και αξιωματούχοι της ευρωζώνης έδειξαν αμέσως εκτίμηση και εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του καθηγήτή Γιώργο Χουλιαράκη που, ως νέος πρόεδρος του ΣΟΕ, είναι ο βασικός εκπρόσωπος της χώρας μας που «τρέχει» ως τώρα τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, αυτοί του ζητούν επιμόνως στοιχεία απόδοσης των μέτρων που κομίζει ο κ.Βαρουφάκης, πριν τεθούν αυτά προς συζήτηση και έγκριση στο Συμβούλιο του Γιούρογκρουπ.

Οι εκπρόσωποι των τριών θεσμών (ΔΝΤ, Κομισιόν, ΕΚΤ) αλλά και κυβερνήσεων χωρών της ευρωζώνης, ζητούν να βρει επιπλέον έσοδα το δημόσιο από αποκρατικοποιήσεις, τις οποίες όμως η κυβέρνηση ως τώρα… επανεξετάζει. Παράλληλα ανησυχούν ιδιαίτερα για την πραγματική κατάσταση που διαμορφώνεται στα οικονομικά του κράτους και, όπως λένε πηγές που εμπλέκονται στις διαπραγματεύσεις, πιέζουν για να επιστρέψει η Τρόικα των ελεγκτών προκειμένου να υπάρξει πλήρης καταγραφή της δημοσιονομικής θέσης και των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας.

Η κυβέρνηση πάντως αντιστέκεται σε κάθε έλεγχο και αποφεύγει να δώσει στοιχεία και αριθμούς. Ο κύριος Βαρουφάκης μάλιστα, μιλώντας χθες στην εκδήλωση του Ελληνογαλλικού Επαγγελματικού Επιμελητηρίου, προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις για την αναφορά της Άγκελα Μέρκελ στην Τρόικα, χαρακτηρίζοντάς την σαν γλωσσικό ολίσθημα της καγκελαρίου εξαιτίας της δύναμης της αδράνειας ή της συνήθειας.

Ο κύριος Βαρουφάκης έδειξε να «ποντάρει» πάντως πως θα επιτευχθεί συμφωνία για να επανέλθει η βασική γραμμή χρηματοδότησης από την ΕΚΤ που συνεδριάζει σήμερα στην Κύπρο. Ρόλο - κλειδί καλείται να παίξει ο διοικητής της ΤτΕ κ. Γιάννης Στουρνάρας, παρότι δεν θα έχει καν δικαίωμα ψήφου στην συγκεκριμένη διαδικασία -ενώ μόλις επιστρέψει το βράδυ στην Αθήνα θα μεταβεί στο Μέγαρο Μαξίμου για να ενημερώσει τον Πρωθυπουργό.

Όπως και να’χει, η κυβέρνηση θα επιζητήσει και πολιτική λύση στο Γιούρογκρουπ τη Δευτέρα, για να μην ανακύψει «ατύχημα» για τη χρηματοδότηση της χώρας. «Πάμε στον πόλεμο και σκεπτόμαστε μόνον τη νίκη» τόνισε μάλιστα χθες ο κ. Βαρουφάκης, αλλά συμπλήρωσε πως «έχουμε και εναλλακτικό σχέδιο» αν δεν πάνε καλά τα πράγματα.

Επιθυμία της κυβέρνησης είναι να δώσει το συμβούλιο Γιούρογκρουπ την έγκριση για την εκταμίευση ενός μέρους τουλάχιστον από την δόση των 7,5 δισ. ευρώ προς τη χώρα μας, ενώ ο κ. Βαρουφάκης σχεδιάζει να επαναφέρει και το αίτημα για επιστροφή των 1,9δισ ευρώ από τα κέρδη των Ελληνικών ομολόγων που έχουν στην κατοχή τους οι Κεντρικές Τράπεζες της Ευρώπης.

Καλού-κακού πάντως, το οικονομικό επιτελείο επεξεργάζεται και σταθμίζει κάθε δυνατή λύση, σε περίπτωση που προκύψει ανάγκη. Για να αποφύγει να θίξει μισθούς, συντάξεις, καταθέσεις, δοκιμάζει πρακτικές εσωτερικού δανεισμού. Σε αυτές συγκαταλέγεται και το ενδεχόμενο κάποιας καθυστέρησης στην αποπληρωμή ιδιωτών προμηθευτών του δημοσίου. Στόχος είναι να έχει ένα πλάνο κινήσεων «δια παν ενδεχόμενο» και με ορίζοντα μέχρι τον Ιούνιο.

Ήδη δοκιμάζει όμως την λύση της μεταφοράς ρευστότητος από φορείς του δημοσίου (ΟΠΚΕΠΕ κλπ) στο λογαριασμό του δημοσίου στην ΤτΕ, προσέχοντας πάντως να μην τους «στραγγίξει» –από τώρα τουλάχιστον- καθώς πρέπει να προετοιμάζεται δια παν ενδεχόμενο μέχρι και τον Απρίλιο.

Ειδικά για τα ασφαλιστικά Ταμεία πάντως, το επιχείρημα που ακούγεται στο επιτελείο του υπουργείου Οικονομικών είναι ότι αφού επιχορηγούνται άμεσα από τον κρατικό προϋπολογισμό για να πληρώνουν συντάξεις, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν ό,τι τυχόν περισσεύει για να κάθεται στις εμπορικές τράπεζες με σκοπό να εισπράττουν τόκους.

protothema.gr