Πρόταση κανονισμού για την ενίσχυση της διαφάνειας στον τομέα της βραχυχρόνιας μίσθωσης καταλυμάτων ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σκοπός της είναι να βοηθήσει τις δημόσιες Αρχές να διασφαλίσουν την ισόρροπη ανάπτυξή τους ως μέρος ενός βιώσιμου τουριστικού τομέα.
Το ένα τέταρτο όλων των τουριστών της Ε.Ε. επιλέγουν πλατφόρμες όπως το Airbnb, το Booking και τους υπόλοιπους, μικρότερους παίκτες. Ενώ οι βραχυχρόνιες κρατήσεις καταλυμάτων προσφέρουν οφέλη για τους οικοδεσπότες και τους τουρίστες, μπορούν να δημιουργήσουν ανησυχίες για τις τοπικές κοινότητες που αγωνίζονται, για παράδειγμα, με την έλλειψη οικονομικά προσιτής στέγασης.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι νέοι κανόνες θα βελτιώσουν τη συλλογή και την ανταλλαγή δεδομένων από τους οικοδεσπότες και τις διαδικτυακές πλατφόρμες. Αυτό, με τη σειρά του, θα ενημερώνει για αποτελεσματικές και αναλογικές τοπικές πολιτικές για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και των ευκαιριών που σχετίζονται με τον τομέα της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
«Οι νέοι προτεινόμενοι κανόνες θα συμβάλουν στη βελτίωση της διαφάνειας όσον αφορά τον εντοπισμό και τη δραστηριότητα των οικοδεσποτών βραχυχρόνιων καταλυμάτων, καθώς και τους κανόνες που πρέπει να τηρούν, και θα διευκολύνουν την εγγραφή των οικοδεσποτών. Θα αντιμετωπίσουν επίσης τον σημερινό κατακερματισμό στον τρόπο με τον οποίο οι διαδικτυακές πλατφόρμες μοιράζονται τα δεδομένα και, τελικά, θα συμβάλλουν στην πρόληψη των παράνομων καταχωρήσεων. Συνολικά, αυτό θα συμβάλει σε ένα πιο βιώσιμο τουριστικό οικοσύστημα και θα υποστηρίξει την ψηφιακή μετάβασή του», τονίζεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν.
Το νέο προτεινόμενο πλαίσιο της Κομισιόν
Εναρμονίζει τις απαιτήσεις καταχώρησης για τους οικοδεσπότες και τα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης που διαθέτουν, όταν εισάγονται από τις εθνικές αρχές: τα συστήματα καταχώρισης θα πρέπει να είναι πλήρως επιγραμμικά και φιλικά προς τον χρήστη. Θα πρέπει να απαιτείται ένα παρόμοιο σύνολο σχετικών πληροφοριών για τους οικοδεσπότες και τα ακίνητά τους, δηλαδή το «ποιος», το «τι» και το «πού». Κατά την ολοκλήρωση της εγγραφής, οι οικοδεσπότες θα πρέπει να λαμβάνουν έναν μοναδικό αριθμό εγγραφής.
Αποσαφηνίζει τους κανόνες που διασφαλίζουν την εμφάνιση και τον έλεγχο των αριθμών καταχώρισης: οι διαδικτυακές πλατφόρμες θα πρέπει να διευκολύνουν τους οικοδεσπότες να εμφανίζουν τους αριθμούς καταχώρισης στις πλατφόρμες τους. Θα πρέπει επίσης να ελέγχουν τυχαία αν οι οικοδεσπότες εγγράφονται και εμφανίζουν τους σωστούς αριθμούς. Οι δημόσιες αρχές θα μπορούν να αναστέλλουν τους αριθμούς καταχώρισης και να ζητούν από τις πλατφόρμες να διαγράφουν τους μη συμμορφούμενους οικοδεσπότες.
Εξορθολογίζει την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ διαδικτυακών πλατφορμών και δημόσιων αρχών: οι διαδικτυακές πλατφόρμες θα πρέπει να ανταλλάσσουν με τις δημόσιες αρχές, μία φορά τον μήνα, με αυτοματοποιημένο τρόπο, δεδομένα σχετικά με τον αριθμό των διανυκτερεύσεων και των επισκεπτών. Για τις μικρές και τις πολύ μικρές πλατφόρμες προβλέπονται ελαφρύτερες δυνατότητες υποβολής εκθέσεων. Οι δημόσιες αρχές θα μπορούν να λαμβάνουν τα δεδομένα αυτά μέσω εθνικών «ενιαίων ψηφιακών σημείων εισόδου». Αυτό θα στηρίξει τη χάραξη στοχευμένης πολιτικής.
Επιτρέπει την επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων, σε συγκεντρωτική μορφή: τα δεδομένα που παράγονται στο πλαίσιο της παρούσας πρότασης θα συμβάλλουν, σε συγκεντρωτική μορφή, στις τουριστικές στατιστικές που παράγει η Eurostat και θα τροφοδοτήσουν τον επερχόμενο ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για τον τουρισμό. Οι πληροφορίες αυτές θα υποστηρίξουν την ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών που σχετίζονται με τον τουρισμό.
Θεσπίζει ένα αποτελεσματικό πλαίσιο εφαρμογής: Τα κράτη-μέλη θα παρακολουθούν την εφαρμογή αυτού του πλαισίου διαφάνειας και θα θεσπίσουν τις σχετικές κυρώσεις για τη μη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις του παρόντος κανονισμού.
Η πρόταση της Επιτροπής θα συζητηθεί εν όψει της έγκρισής της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Μετά την έγκρισή της και την έναρξη ισχύος της, τα κράτη-μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους διετή περίοδο για να δημιουργήσουν τους απαραίτητους μηχανισμούς για την ανταλλαγή δεδομένων.#
Το υπουργείο Οικονομικών με διάταξη...έκπληξη στο φορολογικό νομοσχέδιο υποχρεώνει τις εταιρείες διαμοιρασμού μέσω διαδικτύου, δηλαδή τις εταιρείες τύπου Airbnb και Booking, να δηλώνουν στην εφορία όλα τα στοιχεία για τις μισθώσεις των ιδιοκτητών ακινήτων και τις καταθέσεις χρηματικών ποσών που πραγματοποιούν σε αυτούς.
Εφόσον οι εταιρείες τύπου Airbnb δεν συμμορφωθούν στην πλέον υποχρεωτική αποκάλυψη των στοιχείων θα τους επιβάλλεται και θα τιμωρούνται με ηλεκτρονικό λουκέτο ενώ όσοι ιδιοκτήτες ακινήτων δεν δήλωναν τα εισοδήματα τους από τις μισθώσεις, θα πρέπει να το ξανασκεφτούν διότι τα πρόστιμα θα είναι 5.000 ευρώ
Συγκεκριμένα με διάταξη στο φορολογικό νομοσχέδιο θεσπίζεται το δικαίωμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων να ζητά επίσημα τα σχετικά στοιχεία από τους δικτυακούς τόπους διαμοιρασμού ακινήτων.Το υπουργείο Οικονομικών φιλοδοξεί σύμφωνα με το φορολογικό νομοσχέδιο να εισπράξει το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 60 εκατ ευρώ από την αύξηση της δήλωσης των εισοδημάτων από τους ιδιοκτήτες που μισθώνουν τα ακίνητα τους στις πλατφόρμες τύπου Airbnb καθώς και από τα τυχόν πρόστιμα που θα προκύψουν στους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου αν δεν «τραβήξουν την πρίζα» από τους ιστότοπους των πλατφορμών.
Ειδικότερα σύμφωνα με το φορολογικό νομοσχέδιο με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 29 ορίζεται η δυνατότητα της Φορολογικής Διοίκησης να ζητά εντός προθεσμίας, με έγγραφο ή ηλεκτρονικό αίτημα, από κάθε διαχειριστή ψηφιακής πλατφόρμας, η οποία δραστηριοποιείται στην οικονομία του διαμοιρασμού, ανεξάρτητα από το εάν αυτή έχει μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα ή όχι οποιαδήποτε, πληροφορία ή στοιχείο σχετικά με πρόσωπα που χρησιμοποιούν την πλατφόρμα ως πωλητές, για τα οποία προκύπτουν ή μπορεί να προκύψουν φορολογικές υποχρεώσεις στην ημεδαπή. Σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 29 που αποκαλύπτουν πρώτα τα Dikaiologitika News, στη περίπτωση μη ανταπόκρισης στο αίτημα της ΑΑΔΕ από τις πλατφόρμες διαμοιρασμού θα συνεπάγεται την διακοπή της πρόσβασης στους ιστότοπους των ψηφιακών πλατφορμών, από τους Παρόχους Υπηρεσιών Διαδικτύου. Για την διακοπή θα εκδίδεται κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και του Διοικητή της ΑΑΔΕ.
Κατ' αυτόν τον τρόπο οι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου (ISPs) και κάθε διαχειριστής ψηφιακής πλατφόρμας πρέπει να διαβιβάζουν στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, με τον τρόπο και στον χρόνο που αυτή ορίζει, κάθε στοιχείο που έχουν στην κατοχή τους και που ιδίως αφορά στα πρόσωπα, τα οποία έχουν την ιδιοκτησία, τη χρήση ή/και την ευθύνη λειτουργίας ή/και διαχείρισης των ιστοτόπων/ονομάτων χώρου των ανωτέρω ψηφιακών πλατφορμών. Προκειμένου να είναι σαφείς οι υποχρεώσεις και τα όρια της ευθύνης ενός εκάστου ορίζονται και οι βασικές έννοιες αυτών για φορολογικούς σκοπούς, όπως η «ψηφιακή πλατφόρμα», ο «διαχειριστής ψηφιακής πλατφόρμας», ο «πωλητής», οι «σχετικές υπηρεσίες», ο «πάροχος υπηρεσιών διαδικτύου» (Internet Service Provider, ISP). Για την εφαρμογή των ρυθμίσεων αυτών δίδεται εξουσιοδότηση στους Υπουργούς Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης προκειμένου μετά από εισήγηση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων να καθορίζεται κάθε αναγκαίο θέμα και διαδικασία καθώς και λεπτομέρειες διαδικαστικού ή τεχνικού περιεχομένου.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις ρυθμίζεται το πλαίσιο των κυρώσεων με την εισαγωγή νέου άρθρου 54 Δ στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας για τη μη παροχή πληροφοριών ή στοιχείων από τις ψηφιακές πλατφόρμες της οικονομίας διαμοιρασμού. Τα πρόστιμα αυτά μπορούν να ανέλθουν από 30.000 μέχρι και 100.000 ευρώ για τον πάροχο υπηρεσιών Διαδικτύου. Στα άλλα πρόσωπα μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο από 5.000 μέχρι και 30.000 ευρώ για παράβαση της υποχρέωσής τους που συνίσταται στην παροχή πληροφοριών προς την ΑΑΔΕ.
Σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη αν δεν ανταποκριθούν οι εταιρείες διαμοιρασμού, οι πάροχοι υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο θα εντέλλονται να "κατεβάσουν" τους σχετικούς ιστότοπους από το ελληνικό ίντερνετ, μέτρο ανάλογο που συμβαίνει με παράνομες διαδικτυακές εταιρείες τυχερών παιγνίων.
Σύμφωνα με την Ένωση Τουριστικών Γραφείων της Τουρκία οι δύο εταιρείες δεν συμμορφώνονται με τις συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, πιέζοντας τα ξενοδοχεία να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές από τις αντίστοιχες που ισχύουν στις απευθείας κρατήσεις από τις σελίδες τους στο διαδίκτυο
Mετά το κλείσιμο της Booking.com στην Τουρκία με την αιτιολογία του αθέμιτου ανταγωνισμού, τώρα προβάλλει η πιθανότητα να απαγορευθούν, με την ίδια επιχειρηματολογία, και άλλες ταξιδιωτικές πλατφόρμες που δραστηριοποιούνται στη χώρα, με την TripAdvisor.com και την Trivago.com να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.
Όπως υποστηρίζει η Ένωση Τουριστικών Γραφείων Τουρκίας, TURSAB, η οποία πρόσφατα προσέφυγε κατά της Booking.com σε δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης και πέτυχε το «κλείδωμα» των υπηρεσιών της πλατφόρμας στη χώρα για ξενοδοχεία του εσωτερικού, πρόθεσή της είναι να κινηθεί νομικά εναντίον και άλλων πλατφόρμων, με την ίδια αιτιολογία.
Σύμφωνα με την Ένωση, η TripAdvisor.com (ΗΠΑ) και η Trivago.com (Γερμανία) δεν συμμορφώνονται με τις συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, πιέζοντας τα ξενοδοχεία να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές από τις αντίστοιχες που ισχύουν στις απευθείας κρατήσεις από τις σελίδες τους στο διαδίκτυο.
Όπως εκτιμά η TURSAB, η δικαστική απόφαση κατά της Booking.com αποτελεί δεδικασμένο και στο εξής το περιεχόμενό της μπορεί να εφαρμοσθεί και σε άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες κρατήσεων.
Όπως υποστηρίζει ο πρόεδρος της TURSAB, Gyurdzhyun Çetin, πριν την προσφυγή της TURSAB στη Δικαιοσύνη, η Ένωση είχε προειδοποιήσει επανειλημμένα την Booking.com για παραβίαση των κανόνων ανταγωνισμού.
Κατ’ αρχήν, όπως είπε, μια εταιρία που προσφέρει online ξενοδοχειακές κρατήσεις στην Τουρκία θα πρέπει να είναι μέλος της TURSAB και να προσφέρει εγγυήσεις της φερεγγυότητάς της, ενώ οφείλει να καταβάλλει φόρους για τις επιχειρήσεις της στην Τουρκία.
Εν τω μεταξύ, δεν συμφωνούν όλοι οι τουριστικοί φορείς της Τουρκίας με την άποψη της TURSAB, καθώς, σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, η απαγόρευση της Booking.com βαίνει προς όφελος των μεγάλων αλυσίδων ξενοδοχείων, ενώ τα μικρά ξενοδοχεία και διαμερίσματα μπορεί να χάσουν έως και το 50% των επισκεπτών τους.
Επιπλέον, μερίδα ειδικών πιστεύουν ότι οι εξελίξεις δεν θα ευνοήσουν την τουριστική φήμη της χώρας, η οποία ήδη έχει δεχθεί μεγάλο πλήγμα.