Με το Σύνταγμα ανά χείρας και τις πολυποίκιλες ερμηνείες συνταγματολόγων και πολιτικών να μπερδεύουν παρά να ξεδιαλύνουν την κατάσταση, Προεδρία της Δημοκρατίας, κυβέρνηση και πολιτικά κόμματα θα προσπαθήσουν να λύσουν το θεσμικό γόρδιο δεσμό του πως θα βαδίσει η χώρα σε πρόωρες εκλογές ακόμη και στα μέσα Σεπτέμβρη.

Με το πολιτικό παιχνίδι της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες να έχει πάρει “φωτιά” τις τελευταίες ώρες, η κυβέρνηση δέχεται τις σχετικές και συχνά αντικρουόμενες εισηγήσεις νομικών και συνταγματολόγων, ενώ σε συνεννόηση με την προεδρία της Δημοκρατίας θα αποφασιστεί εάν τελικά ο Αλέξης Τσίπρας θα υποβάλει την παραίτησή του στον Προκόπη Παυλόπουλο, μετά την επιβεβαίωση από τους βουλευτές της Αριστερής Πλατφόρμας του ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν προτίθενται να υπερψηφίσουν μια ενδεχόμενη πρόταση ψήφου εμπιστοσύνης της κυβέρνησης στη Βουλή. Τσίπρας και Παυλόπουλος συνομίλησαν τηλεφωνικά το βράδυ της Τετάρτης.

Το γεγονός ότι η συμφωνία για το τρίτο ελληνικό δάνειο από τους διεθνείς πιστωτές της χώρας εγκρίθηκε χωρίς μεγάλα προβλήματα από τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κοινοβούλια και ο ευρωπαϊκός μηχανισμός ESM ενέκρινε τη χορήγηση και την εκταμίευση της πρώτης δόσης, έχει ανοίξει από το βράδυ της Τετάρτης το δρόμο για την επόμενη ημέρα.

Οι συσκέψεις στο πρωθυπουργικό επιτελείο δίνουν και παίρνουν, όπως η μεσημεριανή στο Μέγαρο Μαξίμου, με τη συμμετοχή και κομματικών στελεχών, ενώ σε επιφυλακή βρίσκονται όλοι οι κορυφαίοι πολιτικοί και πολιτειακοί παράγοντες, ακόμη και για ραγδαίες εξελίξεις.

Τα “αγκάθια” και η σιωπή της αντιπολίτευσης

Στα στρατηγεία των κομμάτων, ειδικά σε ΝΔ, Ποτάμι, ΠΑΣΟΚ, επικρατεί προβληματισμός και εξετάζουν το θεσμικό ζήτημα από όλες τις απόψεις, χωρίς ακόμη να έχουν ακόμη εκφραστεί επίσημα για τις επικείμενες διαδικασίες. Άλλωστε αυτό που περιμένουν είναι να ξεκαθαρίσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός τις προθέσεις του για το πως θέλει να κινηθεί το επόμενο διάστημα.

Στα θεσμικά “αγκάθια” της αδιέξοδης πολιτικής κατάσταση που έχει προκύψει, περιλαμβάνεται τόσο το ζήτημα της παραίτησης του Αλέξη Τσίπρα και της κυβέρνησής του, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος προς τις κάλπες, όσο και το εάν πρέπει να προηγηθούν διερευνητικές εντολές, πριν σχηματιστεί υπηρεσιακή κυβέρνηση με επικεφαλής πρόεδρο ανώτατου δικαστηρίου.

Που διαφωνούν οι συνταγματολόγοι

Σύμφωνα με όσα έχουν ειπωθεί από ορισμένους συνταγματολόγους, η κυβέρνηση, λόγω των περιορισμών του Συντάγματος και επειδή δεν έχει παρέλθει ένα χρόνος από τις προηγούμενες, δε μπορεί να προκαλέσει νέες εκλογές επικαλούμενη εθνικό ζήτημα.

Βάσει του άρθρου 37, αν ο Αλέξης Τσίπρας καταθέσει την εντολή στον Προκόπη Παυλόπουλο, τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας οφείλει να δώσει την επόμενη εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον αρχηγό του δεύτερου κόμματος (Β. Μεϊμαράκης, ΝΔ) και σε περίπτωση αποτυχίας στον αρχηγό του τρίτου (Ν. Μιχαλολιάκος, Χ.Α.). Αν δεν ευδοκιμήσουν τα παραπάνω, τότε θα συγκαλέσει σύσκεψη αρχηγών για σχηματισμό ευρύτερης κυβέρνησης από την παρούσα Βουλή και εάν δε βρεθεί λύση, τότε είναι υποχρεωμένος να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει εκλογές με υπηρεσιακή κυβέρνηση.

Άλλοι συνταγματολόγοι υποστηρίζουν ότι αν η κυβέρνηση παραιτηθεί χωρίς να έχει καταψηφιστεί επίσημα από τη Βουλή, τότε επιταχύνονται οι εξελίξεις, αποφεύγονται οι διερευνητικές και αν η σύσκεψη αρχηγών αποβεί άκαρπη, τότε σχηματίζεται άμεσα υπηρεσιακή κυβέρνηση και προκηρύσσονται εκλογές.

Το Σύνταγμα (άρθρο 37) προβλέπει:

Παρ. 2: Πρωθυπουργός διορίζεται ο αρχηγός του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Bουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Aν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Kυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Bουλής.

Παρ. 3. Aν δεν διαπιστωθεί αυτή η δυνατότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος και εάν δεν τελεσφορήσει και αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος. Kάθε διερευνητική εντολή ισχύει για τρεις ημέρες. Aν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού Kυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Bουλής, επιδιώκει το σχηματισμό Kυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Eπικρατείας ή του Aρείου Πάγου ή του Eλεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό Kυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Bουλή.

Στο άρθρο 38 προβλέπει και το εξής:

Παρ. 1: O Πρόεδρος της Δημοκρατίας απαλλάσσει από τα καθήκοντά της την Kυβέρνηση, αν αυτή παραιτηθεί, καθώς και αν η Bουλή αποσύρει την εμπιστοσύνη της κατά το άρθρο 84 (σ.σ. δηλαδή απώλεια δεδηλωμένης/καταψήφιση πρότασης εμπιστοσύνης/υπερψήφιση πρότασης μομφής). Στις περιπτώσεις αυτές εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των παραγράφων 2, 3 και 4 του άρθρου 37(σ.σ. δηλαδή οι προαναφερθείσες).

thetoc.gr