Αναζωπύρωση της έντασης και κίνδυνος μιας νέας κρίσης στα Βαλκάνια

Η Σερβία θέτει τα στρατεύματα ασφαλείας της σε κατάσταση ενισχυμένης ετοιμότητας στα σύνορα της με το Κόσοβο αγνοώντας τις εκκλήσεις του ΝΑΤΟ για κατευνασμό της έντασης στην περιοχή μεταξύ των δύο κρατών – «αιώνιων εχθρών» στα Βαλκάνια.

O Σέρβος πρόεδρος, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, δήλωσε ότι «θα λάβει κάθε απαιτούμενο μέτρο για να προφυλάξει τον λαό της Σερβίας και τη χώρα» ενώ, νωρίτερα ο υπουργός Εσωτερικών της χώρας, Μπρατισλάβ Γκάσιτς διέταξε να βρίσκονται σε «πλήρη ετοιμότητα μάχης» αστυνομικές δυνάμεις και τα υπόλοιπα σώματα ασφαλείας τα οποία τίθενται υπό τις οδηγίες του Αρχηγού του σερβικού Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, σύμφωνα με το «επιχειρησιακό σχέδιο» του Βελιγραδίου.

Τη Δευτέρα η διεθνής ειρηνευτική δύναμη του ΝΑΤΟ ερευνούσε περιστατικό πυροβολισμών στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου κοντά σε περίπολο της KFOR απευθύνοντας έκκληση για ηρεμία και στις δύο πλευρές ενόσω ανώτεροι Σέρβοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι επιθεωρούσαν τα σερβικά στρατεύματα στα σύνορα.

Η σερβική πλευρά υποστήριζε ότι πρόκειται για «μάχες» που σημειώθηκαν νωρίς το βράδυ της Δευτέρας, όταν οι κοσοβαρικές δυνάμεις προσπάθησαν να διαλύσουν ένα οδόφραγμα σε έναν από τους τέσσερις μεγαλύτερους δήμους του βορρά, τον Zubin Potok. Η αστυνομία του Κοσόβου απάντησε ότι τα στελέχη της δεν συμμετείχαν σε καμία ανταλλαγή πυρών.

O υπουργός Άμυνας, Μίλος Βούσεβιτς, διευκρίνισε πως ο Aλεξάνταρ Βούτσιτς διέταξε η σερβική στρατιωτική παρουσία να ενισχυθεί κατά 1.500 στρατιώτες ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό στις 5.000 μέχρι το τέλος του νέου έτους.

Οι σχέσεις των δύο κρατών βαδίζουν σε τεντωμένο σκοινί με την ένταση να συνοδεύουν και αναφορές στα σερβικά Μέσα Ενημέρωσης ότι το Κόσοβο ετοιμάζει αστυνομική επιχείρηση κατά της σερβικής μειονότητας στο βόρειο τμήμα του. Από την πλευρά της, η Πρίστινα δεν έχει απαντήσει στις κατηγορίες ενώ, νωρίτερα είχε κατηγορήσει τον Σέρβο πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς ότι παίζει παιχνίδια για να προκαλέσει προβλήματα.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Εσωτερικών του Κοσόβου, Μπρατισλάβ Γκάσιτς, δήλωσε ότι η Σερβία, υπό την επιρροή της Ρωσίας, έχει στόχο να αποσταθεροποιήσει τη χώρα και ότι διατάσσει την ανέγερση νέων οδοφραγμάτων για να «δικαιολογήσει τις εγκληματικές ομάδες που τρομοκρατούν». Την ίδια στιγμή, ο Σέρβος πρόεδρος επισκέφθηκε τον Πατριάρχη των Σέρβων, Πορφύριο και συζήτησαν την κατάσταση με τον Πατριάρχη να απευθύνει έκκληση σε όλους να επιδείξουν σύνεση προκειμένου να αποφευχθεί η ένοπλη σύγκρουση.

Τους τελευταίους μήνες Κόσοβο και Σερβία επιδίδονται σε έναν λεκτικό πόλεμο.

Στις αρχές Δεκεμβρίου, Σέρβοι διαδηλωτές έστησαν οδοφράγματα στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου παραλύοντας την κυκλοφορία προς δύο μεθοριακά σημεία διέλευσης με τη Σερβία. Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι έχει ζητήσει από την KFOR να απομακρύνει τα οδοφράγματα. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν έχει επιτευχθεί και αυτά παραμένουν σε κεντρικά σημεία ήδη από τις 10 Δεκεμβρίου ενώ, χθες προστέθηκαν επιπλέον δύο στη Μιτρόβιτσα. Είχε προηγηθεί η σύλληψη αστυνομικού της σερβικής εθνότητας, ο οποίος κρίθηκε ως ύποπτος για εμπλοκή σε επιθέσεις κατά Κοσοβάρων αστυνομικών.

Πρόκειται για τον Dejan Pantić ο οποίος μάλιστα είναι ένας εκ των συνολικά 600 Σέρβων αστυνομικών οι οποίοι στις αρχές Νοεμβρίου είχαν παραιτηθεί μαζικά ως ένδειξη διαμαρτυρίας για το ζήτημα των σερβικών πινακίδων στο Κόσοβο. Την ίδια χρονική περίοδο, η Πρίστινα είχε δώσει εντολή να αναπτυχθούν ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις σε περιοχές του βόρειου Κοσόβου καθώς ήταν προγραμματισμένες για τις 18 του μηνός τοπικές εκλογές οι οποίες όμως αναβλήθηκαν για τις 23 Απριλίου κατόπιν εντολής της Κοσοβάρας προέδρου, Βιόσα Οσμάνι.

Το 2008, εννέα χρόνια μετά τη στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ, το Κόσοβο ανακήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του από τη Σερβία, η οποία δεν την αποδέχεται και στο Σύνταγμα της αναφέρει το Κόσοβο ως αναπόσπαστο κομμάτι της χώρας. Η ένταση ανάμεσα σε Πρίστινα και Βελιγράδι παραμένει με έναν νέο "γύρο" να βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. KFOR και ΕΕ ζητούν από Πρίστινα και Βελιγράδι να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να αποφύγουν τις προκλήσεις. Ωστόσο, οι προσπάθειες της Δύσης για έναν συμβιβασμό έπειτα από διαπραγματεύσεις φαίνεται πως αποτυγχάνουν.

Της Αθηνάς Παπακώστα

Πηγή: skai.gr

Προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι που ανέβηκαν κατακόρυφα μεταξύ Σέρβων και Αλβανοφώνων στην περιοχή εξελίχθηκε τις τελευταίες ώρες και μετά από πρόταση που κατέθεσε ο Πρέσβης των ΗΠΑ στο Κόσοβο, Jeff Hovenier.

Επιλέγοντας τη συμβιβαστική οδό και μπροστά στο ενδεχόμενο εμπλοκής μεταξύ των δύο εθνοτικών ομάδων, η κυβέρνηση της Δημοκρατίας του Κοσόβου ανακοίνωσε πως ανέβαλε την απόφαση για αλλαγή πινακίδων κυκλοφορίας και ταυτοτήτων για την 1η Σεπτεμβρίου, κερδίζοντας ένα μήνα για τις διευθετήσεις μεταξύ των δυο μερών, αλλά και για την αποκλιμάκωση της έντασης που προκλήθηκε μέσα σε λίγες ώρες χθες, καθώς η σχετική απόφαση για τις πινακίδες θα τίθετο σε εφαρμογή από σήμερα, 1η Αυγούστου.

Αισιόδοξος ότι η κατάσταση θα εκτονωθεί τελικά εμφανίστηκε και ο Πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάντερ Βούτσιτς, ο οποίος είχε καλέσει νωρίτερα τη διεθνή κοινότητα να επηρεάσει τις αρχές του Κοσόβου, στην προσπάθεια αποφυγής της έντασης.

Το γεγονός, ωστόσο, ότι μέσα σε λίγες ώρες τοποθετήθηκαν για ένα περιφερειακό ζήτημα η Εκπρόσωπος Τύπου του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, αλλά και η δύναμη του ΝΑΤΟ στην περιοχή, με την τελευταία να δηλώνει γραπτώς ετοιμότητα για παρέμβαση σε τυχόν περίπτωση αποσταθεροποίησης της περιοχής φανέρωσε τις πιθανές προεκτάσεις μιας περιφερειακής διένεξης για ολόκληρη την περιοχή.

Το Κόσοβο αναβάλλει για ένα μήνα την αντικατάσταση όλων των σερβικών πινακίδων κυκλοφορίας 

Η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου ανακοίνωσε σε δελτίο τύπου ότι αποφάσισε να αναβάλει την αντικατάσταση όλων των σερβικών πινακίδων κυκλοφορίας και τις σερβικές ταυτότητες για ένα μήνα, μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου, αφού οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου έκλεισαν τους δρόμους.

Η απόφαση του Κοσόβου να αναβάλλει για ένα μήνα την απόφασή της ήρθε κατόπιν επικοινωνίας με τον Αμερικανό επιτετραμμένο στο Κόσοβο, Τζεφ Χόβενιερ, θέτοντας δυο προϋποθέσεις: να αφαιρεθούν όλα τα οδοφράγματα και να αποκατασταθεί η πλήρης ελευθερία κινήσεων σε όλους τους δρόμους στο βόρειο Κόσοβο.

Παράλληλα ευχαριστεί τους διεθνείς συμμάχους και κάνει ονομαστική αναφορά στον πρέσβη ΗΠΑ.

Η ΕΕ χαιρετίζει την απόφαση του Κοσόβου να αναβάλει μέτρο που εξόργισε τους Σέρβους

Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Zοσέπ Μπορέλ εξέφρασε ικανοποίηση χθες Κυριακή για την απόφαση που ανέφερε πως έλαβε η κυβέρνηση του Κοσόβου να αναβάλει ως την 1η Σεπτεμβρίου το σχέδιό της να απαιτεί από τους Σέρβους που ζουν σε αυτό να έχουν πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων που έχουν εκδοθεί από την Πρίστινα.

«Αναμένω όλα τα οδοφράγματα να απομακρυνθούν αμέσως», ανέφερε ο κ. Μπορέλ μέσω Twitter, προσθέτοντας ότι τα «ανοικτά ζητήματα» πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσω του «διαλόγου που διευκολύνεται από την ΕΕ» και η έμφαση να δοθεί στην «συνολική εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Κοσόβου και της Σερβίας», κάτι απαραίτητο για «τις ενταξιακές τους πορείες».

Πρώτη περιφερειακή κρίση

Στην πράξη, ωστόσο, η ξαφνική ένταση που πυροδοτήθηκε μεταξύ των δύο εθνοτικών ομάδων του Κοσόβου τα τελευταία εικοσιτετράωρα συνιστά την πρώτη περιφερειακή κρίση που φαίνεται να πυροδοτεί στην Νοτιοανατολική Ευρώπη η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καθώς η Σερβία κινείται σε διαφορετική τροχιά, αντίθετη κατά γενική ομολογία, από την πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών απέναντι στην Μόσχα.

Ο Σέρβος Πρόεδρος, Αλεξάντερ Βούτσιτς, ο οποίος απηύθυνε δημόσιο μήνυμα σήμερα, εξήγησε μόλις την περασμένη Δευτέρα πως «το 85% των κατοίκων της χώρας του θα υποστηρίζει πάντα τη Ρωσία ό,τι κι αν συμβεί» θέλοντας να καταδείξει τους ενεργούς και διαχρονικούς δεσμούς της χώρας του με την Μόσχα, ενώ το Βελιγράδι αρνήθηκε να συμμετάσχει στο δυτικό μέτωπο των οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, παρότι η Σερβία φιλοδοξεί να λάβει status υποψήφιας χώρας στην ΕΕ.

Το σημερινό μήνυμα της Μόσχας

Επιπλέον, η Εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα τόνισε σήμερα ότι η Ρωσία καλεί την Πρίστινα, τις ΗΠΑ και την ΕΕ να σταματήσουν τις προκλήσεις και να τηρήσουν τα δικαιώματα των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο.

«Καλούμε την Πρίστινα και τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση να την υποστηρίξουν να σταματήσουν τις προκλήσεις και να τηρήσουν τα δικαιώματα των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο», ανέφερε χαρακτηριστικά η Ζαχάροβα.

Επικοινωνία Τσαβουσογλου με τους ομόλογους του σε Σερβία και Κόσοβο

Σε ξεχωριστή τηλεφωνική επικοινωνία με τους ομολόγους του από το Κοσσυφοπέδιο και τη Σερβία, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Τσαβούσογλου λέει ότι «πρέπει να επικρατήσει η κοινή λογική» στην περιοχή

Η ανακοίνωση του ΝΑΤΟ

Από την πλευρά του ΝΑΤΟ ανακοινώθηκε ότι παρακολουθεί τις εξελίξεις στην περιοχή και ότι  η δύναμη KFOR  θα πάρει όποια μέτρα είναι αναγκαία για να κρατήσει ένα ασφαλές και σταθερό περιβάλλον στο Κόσοβο, σύμφωνα με την εντολή των Ηνωμένων Εθνών.

Την ίδια ώρα, η πρόσδεση της Σερβίας στο άρμα των νέο-αναθεωρητικών δυνάμεων επεκτείνεται και προς ανατολάς, καθώς το Βελιγράδι υπέγραψε πρόσφατα με το Πεκίνο συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, ενώ ξεκίνησε και η αεροπορική σύνδεση των δύο πρωτευουσών στις 16 Ιουλίου.

Μολονότι η δύσκολη συμβίωση Σέρβων και αλβανόφωνων στο Κοσσυφοπέδιο αποτελεί μια από τις ανοιχτές πληγές για την ΕΕ, αλλά και τη Δύση ήδη από τη δεκαετία του ’90, η αιφνίδια αναζωπύρωση ενός γνωστού και δυσεπίλυτου εθνοτικού προβλήματος δεν είναι ασύνδετη με τη γενικότερη τάση αναθεωρητισμού που προωθούν τόσο η Ρωσία, όσο και η Κίνα (έχοντας στο στόχαστρο την Ταϊβάν), κλονίζοντας τις ισορροπίες, ιδίως σε μια περιοχή με έντονη ΝΑΤΟϊκή παρουσία, εξαιτίας της KFOR.

Νωρίτερα, ο Πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάντερ Βούτσιτς προειδοποίησε πως «προσευχόμαστε και ζητάμε ειρήνη. Αν τολμήσουν να διώξουν και να σκοτώσουν Σέρβους, η Σερβία θα κερδίσει», ενώ το απόγευμα οι σειρήνες ήχησαν σε όλες τις πόλεις του βορείου Κοσόβου όπου οι Σέρβοι αποτελούν πλειοψηφία.

Υπενθυμίζεται ότι δύο οδικές αρτηρίες που οδηγούν προς τα διοικητικά σύνορα με την Σερβία αποκλείστηκαν από Σέρβους που έστησαν οδοφράγματα τοποθετώντας βαριά φορτηγά οχήματα κάθετα στον δρόμο. Στον αποκλεισμό των δρόμων οι Σέρβοι προέβησαν μετά από πληροφορία ότι οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας του Kοσόβου κατευθύνονται προς τα διοικητικά σύνορα με την Σερβία.

Η πληροφορία αυτή διαψεύστηκε από τον διοικητή του βορείου τομέα της αστυνομίας της πόλης Μιτρόβιτσα, Μπέσιμ Χότι. Στο βόρειο τμήμα της πόλης Μιτρόβιτσα, οι Σέρβοι διαδηλώνουν στην κεντρική πλατεία ταυτόχρονα στο νότιο τμήμα της πόλης, όπως αναφέρουν δημοσιογραφικές πληροφορίες, προετοιμάζουν συγκεντρώσεις και οι Αλβανοί.

Κατά μήκος του ποταμού Ίμπαρ που χωρίζει το βόρειο και το νότιο τμήμα της Μιτρόβιτσα έχουν αναπτυχθεί ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις και στρατιώτες της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης KFOR.

Πάντως, το υπουργείο 'Άμυνας της Σερβίας διαψεύδει όλες τις πληροφορίες που διαδίδονται στο διαδίκτυο περί εισόδου του σερβικού στρατού στο Κόσοβο. «Εξαιτίας του μεγάλου όγκου παραπληροφόρησης που σκόπιμα διοχετεύει η Πρίστινα και των πληροφοριών που διαδίδονται μέσω ψεύτικων λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ορισμένους ιστότοπους, και στις οποίες αναφέρεται ότι υπήρξαν συγκρούσεις μεταξύ του σερβικού στρατού και της αποκαλούμενης αστυνομίας του Κοσόβου το υπουργείο 'Αμυνας ανακοινώνει: Προς το παρόν, ο σερβικός στρατός δεν έχει περάσει τη διοικητική γραμμή και δεν έχει εισέλθει με κανέναν τρόπο στο έδαφος του Κοσόβου», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

https://www.protothema.gr/world/article/1270172/kosovo/

Σοκ έχει προκληθεί στο Κόσοβο, καθώς ένας άνδρας οπλισμένος άνοιξε πυρ την Παρασκευή το βράδυ εναντίον λεωφορείου που μετέφερε μαθητές, σκοτώνοντας ένα αγόρι και ένα κορίτσι, καθώς και τον οδηγό.

Άλλος ένας μαθητής, ηλικίας 14 ετών, τραυματίστηκε, όπως διευκρίνισε στην κρατική τηλεόραση RTK ο Σκεντέρ Ντρέσαϊ, επικεφαλής νοσοκομείου κοντά στον τόπο όπου διαπράχθηκε η επίθεση.

Σύμφωνα με τοπικά ΜΜΕ, ο δράστης φόραγε μπαλακλάβα και ήταν εφοδιασμένος με Καλάσνικοφ (AK-47). Τα κίνητρά του παραμένουν άγνωστα ως αυτό το στάδιο.

Το λεωφορείο ήταν γεμάτο μαθητές που επέστρεφαν σπίτια τους από το σχολείο, είπε στο RTK ο κοινοτάρχης του χωριού Γκλότζαν (κεντρικά), ο Μουστάφα Σελμάνι.

Η πρόεδρος του Κοσόβου, η Βιόσα Οσμάνι, καταδίκασε την επίθεση και κάλεσε την αστυνομία να βρει και να συλλάβει τον δράστη ή τους δράστες το ταχύτερο και να τον ή τους οδηγήσει ενώπιον της δικαιοσύνης. Έκανε λόγο για «πλήγμα στην ασφάλεια και τη δημόσια τάξη» σε ανάρτηση στον λογαριασμό της στο Facebook.

«Πιστεύουμε ότι ο δράστης ήταν ένας και κάνουμε το παν για να εξακριβώσουμε τι συνέβη και να τον βρούμε», δήλωσε ο υποδιοικητής του αστυνομικού τμήματος στην Πέγια, ο Βετόν Ελσάνι, στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς.

Η επίθεση έγινε κάπου 90 χιλιόμετρα νότια της Πρίστινας, κοντά στο χωριό Γλότζανε.

Τα σενάρια
Πηγή προσκείμενη στην αστυνομία δήλωσε πως δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η επίθεση αποτελούσε τρομοκρατική ενέργεια.

Σύμφωνα με μέσα ενημέρωσης του Κοσόβου, η επίθεση ενδέχεται να συνδέεται με τον υπόκοσμο και τη διένεξη μεταξύ δύο εταιρειών που διαθέτουν λεωφορεία. Η πληροφορία δεν κατέστη δυνατό να επιβεβαιωθεί από επίσημες ή άλλες πηγές.

https://www.newsit.gr/kosmos/kosovo-anoikse-pyr-kai-gazose-sxoliko-nekroi-2-mathites-kai-o-odigos/3416467/

Το Κόσοβο για ακόμη μια φορά απειλεί να βάλει φωτιά στα Βαλκάνια. Το κοινοβούλιο ψήφισε τη δημιουργία στρατού προκαλώντας την αντίδραση τόσο της Σερβίας, όσο και του ΝΑΤΟ.
Ήδη, μετά το ψήφισμα για τη δημιουργία στρατού από το Κόσοβο, το ΝΑΤΟ καλεί τόσο την Πρίστινα όσο και το Βελιγράδι να αποφύγουν κινήσεις που θα εντείνουν την κρίση, ενώ διαμηνύει ότι θα επανεξετάσει τη στάση του.

Οι Σέρβοι βουλευτές του Κοσόβου που απείχαν από την ψηφοφορία κάνουν λόγο για μια κίνηση που θέτει σε κίνδυνο τους Σέρβους της Μιτρόβιτσα.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι το Κόσοβο προσανατολίζεται στη δημιουργία μιας δύναμης 8.000 ανδρών εκ των οποίων οι 3.000 θα είναι σε εφεδρεία.