Καφέ κάδοι σε όλη τη χώρα, αύξηση της ανακύκλωσης από το 18,9% (σήμερα) στο 30%, κατασκευή υποδομών με συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, ειδικό σχέδιο για τα αγροτογεωργικά απόβλητα, αναθεώρηση του εθνικού σχεδιασμού.

Αυτές είναι οι βασικές προτεραιότητες του υπουργείου Περιβάλλοντος για τη διαχείριση των απορριμμάτων έως το 2023. Μάλιστα, το υπουργείο υπόσχεται ότι θα υπάρξει ειδική πρόβλεψη για τα τουριστικά νησιά που αντιμετωπίζουν πρόβλημα, χωρίς ωστόσο να αποκαλύψει περισσότερα.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης και ο γενικός γραμματέας διαχείρισης αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος παρουσίασαν χθες τις προτεραιότητες της κυβέρνησης για το θέμα των αποβλήτων, αστικών και μη. Οπως ανέφεραν, οι προτεραιότητες του υπουργείου για την τετραετία θα είναι:

• Επικαιροποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ) «με στόχους εφικτούς, μετρήσιμους».

• Εφαρμογή του καφέ κάδου σε όλη τη χώρα.

• Επέκταση των μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) μέσω συμπράξεων Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ).

• Ενίσχυση της ανακύκλωσης από 18,9% σήμερα σε 30%.

• Ολοκληρωμένο σχέδιο για τα αγροκτηνοτροφικά και τα χημικά απόβλητα.

• Αμεση αντιμετώπιση του προβλήματος στις τουριστικές περιοχές.

«Η κατάσταση είναι αποκαρδιωτική. Είμαστε 24οι στην ανακύκλωση στην Ε.Ε. και δεύτεροι στην ταφή απορριμμάτων», ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης. «Οι παράνομες χωματερές είναι 53, οι 22 σε νησιά και οι 21 στην Πελοπόννησο. Η απορροφητικότητα του ΕΣΠΑ σε έργα διαχείρισης απορριμμάτων είναι πολύ χαμηλή – έχουν συμβασιοποιηθεί μόλις τα 230 εκατ. ευρώ από τα διαθέσιμα 900 εκατ. ευρώ και γνωρίζουμε ότι δεν θα χρηματοδοτηθούν τέτοια έργα στην επόμενη προγραμματική περίοδο».

Εξειδικεύοντας, ο κ. Γραφάκος ανέφερε ότι ο νέος εθνικός σχεδιασμός θα δίνει «περισσότερη ελευθερία» στην Αυτοδιοίκηση και στους φορείς των δήμων για τα απορρίμματα (ΦΟΔΣΑ), ότι η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) δεσμεύτηκε ότι θα διαθέσει κονδύλια ώστε να διπλασιαστούν οι μπλε κάδοι και θα τετραπλασιάσει τα προγράμματα ενημέρωσης. Ερωτώμενος από την «Κ» αν εγκαταλείπεται η υποχρέωση ανάπτυξης τεσσάρων χωριστών ρευμάτων συλλογής (αφού διπλασιάζονται οι μπλε κάδοι), ο κ. Γραφάκος υποστήριξε ότι τα τέσσερα ρεύματα θα υπάρξουν «όπου είναι εφικτό», ενώ για τον «εξορθολογισμό» των στόχων ανακύκλωσης ανέφερε ότι «είμαστε σε συνεννόηση με την Ε.Ε. για να πετύχουμε μια περίοδο ανοχής» (καθώς ο στόχος της κοινοτικής νομοθεσίας είναι 50% ανακύκλωση το 2020).

Οσο για τα ΣΔΙΤ, ο κ. Χατζηδάκης διευκρίνισε ότι είναι προτιμητέο ως μοντέλο, αλλά σε κάθε περίπτωση η Αυτοδιοίκηση είναι ελεύθερη να επιλέξει. Ο κ. Γραφάκος συμπλήρωσε ότι οι μονάδες αυτές καλύπτουν έως το 50% των (σύμμεικτων) απορριμμάτων, υποστηρίζοντας πως αν η ανακύκλωση ανέβει στο 30% και η κομποστοποίηση στο 12% (από 6,5% σήμερα, συμπεριλαμβανομένων προφανώς των κλαδεμάτων), τότε ο στόχος της εκτροπής του υπόλοιπου 50% είναι εφικτός.

Οσο για τα νησιά, όπως ανέφερε ο κ. Γραφάκος, «κάθε νησιωτικός δήμος πρέπει κανονικά να διαχειρίζεται μόνος τα απορρίμματά του, αλλά αυτό δεν έχει λειτουργήσει έως τώρα. Εξετάζουμε μια συνολική θεώρηση στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, ευελπιστώ ότι θα την ανακοινώσουμε τον Νοέμβριο».

Τέλος, για την Αττική ο κ. Χατζηδάκης επανέλαβε ότι το υπουργείο περιμένει τις προτάσεις της Περιφέρειας, σημειώνοντας ότι με τα αδειοδοτημένα σήμερα έργα ο ΧΥΤΑ Φυλής έχει έναν χρόνο ζωής.

πηγή kathimerini.gr

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΑΛΙΟΣ

H αποτυχία των μεσογειακών χωρών να διαχειριστούν τα πλαστικά απορρίμματά τους, οδηγεί αναπόφευκτα στην καταγραφή επιπέδων-ρεκόρ πλαστικής ρύπανσης στη Μεσόγειο θάλασσα, ενώ κοστίζει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως στην οικονομία της περιοχής, σύμφωνα με νέα έκθεση του WWF με τίτλο «Σταματήστε την πλημμύρα των πλαστικών: Πώς οι μεσογειακές χώρες μπορούν να σώσουν τη θάλασσά τους » (“Stop the Plastic Flood: How Mediterranean countries can save their sea”).

Η αναλυτική αυτή έκθεση, η οποία δίνεται σε δημοσιότητα ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Ωκεανών (8 Ιουνίου), εξετάζει το σύστημα διαχείρισης των πλαστικών που εφαρμόζουν όλες οι μεσογειακές χώρες, αξιολογώντας παράλληλα, τις επιδόσεις τους στην αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης. Αποτυχίες και ευθύνες των παραγωγών, των αρχών και των καταναλωτών διαπιστώνονται σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, ενώ τα στοιχεία συνθέτουν την εικόνα ενός εξαιρετικά αναποτελεσματικού, δαπανηρού και ρυπογόνου συστήματος διαχείρισης πλαστικών απορριμμάτων που λειτουργεί σε όλη τη Μεσόγειο.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση, κάθε χρόνο, 570.000 τόνοι πλαστικού καταλήγουν στα νερά της Μεσογείου – είναι, δηλαδή, σαν να ρίχνουμε στη θάλασσα 33.800 πλαστικά μπουκάλια το λεπτό. Η πλαστική ρύπανση αναμένεται πως θα συνεχίσει να αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς τα επόμενα χρόνια, ενώ η παραγωγή πλαστικών απορριμμάτων στην περιοχή υπολογίζεται ότι θα τετραπλασιαστεί έως το 2050. Η Ελλάδα παράγει περίπου 700.000 τόνους πλαστικών απορριμμάτων ετησίως, ενώ εκτιμάται ότι σχεδόν 11.500 τόνοι διαρρέουν κάθε χρόνο στις ελληνικές θάλασσες.

H έκθεση του WWF περιέχει επίσης, έναν λεπτομερή οδικό χάρτη για την Ελλάδα, όπου αποτυπώνεται η υφιστάμενη κατάσταση στη χώρα και περιγράφονται πολιτικές και πρωτοβουλίες που χρειάζεται να εφαρμοστούν κατά προτεραιότητα, προκειμένου να βαδίσει η χώρα προς μία βιώσιμη κυκλική οικονομία με μηδενικά πλαστικά απορρίμματα. Ο οδικός χάρτης εντοπίζει πολλές καθυστερήσεις στην υλοποίηση μέτρων για τη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων και υποδεικνύει πρωτοβουλίες που θα έπρεπε να αναλάβει η Πολιτεία, όπως για παράδειγμα η απαγόρευση χρήσης αχρείαστων πλαστικών (π.χ. μαχαιροπήρουνα, καλαμάκια), η δημιουργία ξεχωριστού ρεύματος ανακύκλωσης για πλαστικά απορρίμματα και η επιβολή κυρώσεων προς επιχειρήσεις που δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη για τα πλαστικά σκουπίδια που παράγουν.

«Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι εξίσου απογοητευτική. Κάθε χρόνο η χώρα μας παράγει περίπου 700.000 τόνους πλαστικών απορριμμάτων ή διαφορετικά, 68 κιλά πλαστικών κατά κεφαλήν. Εκτιμάται ότι περίπου 11.500 τόνοι πλαστικά απορρίμματα καταλήγουν στις ελληνικές θάλασσες ετησίως, ενώ σχεδόν το 70% από αυτά επιστρέφει πίσω στις ελληνικές ακτές. Δεν υπάρχει άλλο περιθώριο αναμονής, καθώς τα πλαστικά απορρίμματα έχουν ήδη κατακλύσει το περιβάλλον και την ίδια μας τη ζωή. Τώρα είναι η στιγμή για να ληφθούν δραστικά μέτρα που θα μας εξασφαλίσουν καθαρές θάλασσες κι ένα μέλλον απαλλαγμένο από αχρείαστα πλαστικά», τονίζει ο Αχιλλέας Πληθάρας, υπεύθυνος προγραμμάτων ευαισθητοποίησης του WWF Ελλάς.

Επιπλέον παράγοντες που εντείνουν την πλαστική ρύπανση:

-Οι μεσογειακές επιχειρήσεις διαθέτουν κάθε χρόνο στην αγορά 38 εκατομμύρια τόνους πλαστικών προϊόντων, αλλά η συνδρομή τους στη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων που παράγονται δεν είναι ακόμα αποτελεσματική. Επιπλέον, λόγω του χαμηλού κόστους του “παρθένου” πλαστικού, δεν επενδύουν στον σχεδιασμό νέων προϊόντων που βασίζονται στην επαναχρησιμοποίηση, μείωση ή και αντικατάσταση του “παλιού” πλαστικού.

-Οι παράκτιες δραστηριότητες ευθύνονται για τη μισή ποσότητα του πλαστικού που εισέρχεται στη Μεσόγειο κάθε μέρα, ενώ όπως σημειώνει η έρευνα, κάθε χιλιόμετρο ακτογραμμής συσσωρεύει πάνω από 5 κιλά πλαστικών. Στις παράκτιες περιοχές με τα μεγαλύτερα ποσοστά ρύπανσης περιλαμβάνονται δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί, όπως η Βαρκελώνη, το Τελ Αβίβ, η Βαλένθια, ο κόλπος της Μασσαλίας και οι ακτές της Βενετίας, ενώ την πρωτιά στη ρύπανση από πλαστικά απορρίμματα καταλαμβάνει η τουρκική Κιλικία.

-Τα προβλήματα στη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων στη Μεσόγειο επιδεινώνονται σημαντικά και από τον τουρισμό, σύμφωνα με την έκθεση, δεδομένου ότι οι τουρίστες την περίοδο του καλοκαιριού αυξάνουν την παραγωγή απορριμμάτων κατά 30% σε πολλές παράκτιες περιοχές της Μεσογείου. Ειδικότερα, στην Ελλάδα, ο τουρισμός αυξάνει τα πλαστικά απορρίμματα κατά 26% τη θερινή περίοδο, επιφέροντας κόστος διαχείρισης της τάξης των 4-8 εκατ. ευρώ.

-Κυβερνήσεις και δήμοι εξακολουθούν να μη διαχειρίζονται σωστά τα στερεά απόβλητα. Τα απορρίμματα δεν συλλέγονται, αλλά εναποτίθενται παράνομα σε χώρους υγειονομικής ταφής ή σε παράνομες χωματερές, με αυξημένες πιθανότητες να διαρρεύσουν σε ποτάμια και στη θάλασσα[i]. Οι χώροι υγειονομικής ταφής και η καύση παραμένουν οι κύριες μέθοδοι διαχείρισης των πλαστικών απορριμμάτων σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.

Στην Ελλάδα, το μεγαλύτερο μέρος των πλαστικών απορριμμάτων καταλήγει στις χωματερές, λόγω δυσκολιών στη συλλογή και τη διαχείριση αποβλήτων, ενώ το 6% εκτιμάται πως τελικά διαρρέει στο περιβάλλον. Παρότι στη χώρα μας υπάρχει νομικό πλαίσιο για τον περιορισμό της πλαστικής ρύπανσης, η εφαρμογή του είναι προβληματική εξαιτίας των πιέσεων από τους εμπλεκόμενους φορείς και της έλλειψης κατάρτισης και ενημέρωσης.

Αντίστοιχα, η κατάσταση στη Μεσόγειο επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι πολλές από τις χώρες που έχουν ήδη προβλήματα με τη διαχείριση απορριμμάτων, εισάγουν μεγάλες ποσότητες πλαστικών αποβλήτων[ii].

Όσον αφορά στην ανακύκλωση αυτών των απορριμμάτων, λίγες μόνο χώρες της Μεσογείου επιδεικνύουν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Στην Ελλάδα, την Τουρκία και την Τυνησία εκτιμάται ότι το 50% των απορριμμάτων που συλλέγεται για ανακύκλωση είναι επιμολυσμένο με μη ανακυκλώσιμα απόβλητα, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η όλη διαδικασία ανακύκλωσης πλαστικών.

Με βάση τα παραπάνω, τα πλαστικά απορρίμματα δεν επιφέρουν επιπτώσεις μόνο στο θαλάσσιο περιβάλλον, αλλά και στην οικονομία, καθώς κοστίζουν περίπου 641 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο στους τομείς του τουρισμού, της αλιείας και της ναυτιλίας της Μεσογείου. Ειδικότερα, η οικονομία της Ελλάδας εκτιμάται ότι χάνει 26 εκατομμύρια ευρώ ετησίως εξαιτίας της πλαστικής ρύπανσης.

Στο πλαίσιο αυτό, το WWF προτρέπει τις κυβερνήσεις των μεσογειακών χωρών να υποστηρίξουν από κοινού μια παγκόσμια νομικά δεσμευτική συμφωνία για την εξάλειψη της διαρροής πλαστικών στη φύση έως το 2030. Οι δημόσιες αρχές, η βιομηχανία, αλλά και οι πολίτες είναι επίσης απαραίτητο, να ενώσουν τις δυνάμεις τους για την οικοδόμηση ενός καινοτόμου και οικονομικά αποδοτικού συστήματος διαχείρισης των πλαστικών.

Η διαχείριση απορριμμάτων αποτελεί θέμα σοβαρό ειδικά για εμάς τους νησιώτες που βρισκόμαστε μακριά από τα ΚΔΑΥ (κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών).

Η εφαρμογή της ανακύκλωσης βοηθάει στην μείωση των υλικών που καταλήγουν σε ΧΑΔΑ ή στους ΧΥΤΥ όπου αυτοί λειτουργούν σωστά.

Η μεταφορά-αποστολή των υλικών προς τα ΚΔΑΥ είναι το δεύτερο σημαντικό μέρος της πράξης αφού έχει προηγηθεί το πρώτο ( διαλογή, μείωση όγκου, καταγραφή και ζύγιση για στατιστικούς λόγους) .Η συγκεκριμένη διαδικασία μπορεί να αποφέρει έσοδα στους Δήμους και θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα.

Η αποστολή των υλικών που έγινε στις 7 Μαρτίου με την συμμετοχή φορέων , ιδιωτών, μαθητών, εκπαιδευτικών από την Σύμη, την Κάλυμνο, την Λέρο, τους Λειψούς την Πάτμο και το Αγαθονήσι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και παίρνουμε τα παρακάτω συμπεράσματα:

Α) Όταν καταλάβουμε το περιβαλλοντικό όφελος της ανακύκλωσης θα βρούμε τον τρόπο της εφαρμογής.

Β)Οι κάδοι και η πρέσα δεν είναι απαραίτητα για την εφαρμογή αν υπάρχει υπεύθυνη ενημέρωση και θέληση από τους καταναλωτές.

Γ)Η γνώση μπορεί να ταξιδέψει και το παράδειγμα των Λειψών, που κατέχουν την πρώτη Θέση στην Ελλάδα στην ανακύκλωση και καθαρότητα υλικών, να φανεί χρήσιμο σε όλους μας.

Δ)Η εκπαίδευση πρέπει να ξεκινάει στα σχολεία, από τα νηπιαγωγεία και να μεταφέρεται στο σπίτι ως βίωμα από τα παιδιά προς τους γονείς.

Ε)Η κατανάλωση των συσκευασμένων προϊόντων, η ορισμένη διάρκεια ζωής των ηλεκτρικών- ηλεκτρονικών συσκευών και ο σημερινός τρόπος ζωής της υπερκατανάλωσης αφήνουν υπόλοιπα χρήσης που πρέπει να διαχειριστούμε με σοφία και ώριμη σκέψη για το μέλλον των παιδιών μας και του τόπου μας.

Στ)Η Συνεργασία του Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου με την ΟΙΚΟ ΠΑΤΜΟΣ στα θέματα βιωματικής ενημέρωσης στα σχολεία , όπου αυτό είναι εφικτό, αποδίδει καρπούς με πραγματικά στοιχεία και δεδομένα.

Ποιοι συνεργάστηκαν για να γίνει αυτή η δράση μεταξύ των νησιών.

Η «ΟΙΚΟ ΠΑΤΜΟΣ», προκειμένου να τηρηθεί ορθά η διαδικασία από την αρχή μέχρι τέλους .

Η Ναυτιλιακή Εταιρεία Blue Star Ferries, ως χορηγός στην μεταφορά των υλικών από τα Δωδεκάνησα προς τον Πειραιά.

Η ANEK SEA LINES στον τομέα της μεταφοράς Κάλυμνος –Πάτμος.

Η Συμπλοιοκτησία της οικογένειας Γρύλλη από την Πάτμο, στον τομέα της μεταφοράς Λειψοί –Πάτμος.

Οι οργανωτές της εθελοντικής ομάδας Let’s do it Greece , νέοι άνθρωποι με ευαισθησία στην προστασία του περιβάλλοντος.

Ο Έπαρχος Περιφερειακής Ενότητας Καλύμνου, κ. Θεμέλαρος Γιάννης.

Ο Σύλλογος Επιτηδευματιών Πάτμου « Η Ανάπτυξη».

Οι Εκπαιδευτικοί , οι γονείς και οι μαθητές από τα Δημοτικά σχολεία, τα Νηπιαγωγεία και το Πανορμίτειο Γυμνάσιο-Λύκειο της Σύμης.

Οι εκπαιδευτικοί και τα παιδιά από το 1ο Δημοτικό Σχολείο Χώρας Καλύμνου.

Οι εκπαιδευτικοί και τα παιδιά από το 1ο Νηπιαγωγείο Λακκιού Λέρου, από το ΕΠΑΛ Λέρου, από το Γενικό Λύκειο Λέρου σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις Ζέφυρος, Panino cafe, Seven Gates cafe, Morano cafe και το Μπακάλικο με Τσίπουρο.

Οι Εκπαιδευτικοί , οι γονείς , οι μαθητές από το Δημοτικό σχολείο, το Νηπιαγωγείο , τις Γυμνασιακές- Λυκειακές τάξεις των Λειψών και οι επαγγελματίες του νησιού.

Το κατάστημα της Εθνικής Τράπεζας Πάτμου, το κατάστημα της ALPHA BANK Πάτμου, το υποκατάστημα ΕΦΚΑ στην Πάτμο ,το εστιατόριο «ΠΕΤΡΑ», το Ξενοδοχείο BLUE BAY, το κατάστημα ηλεκτρικών ειδών PATMOS LOGIC, η πιτσαρία Διογένης και ανώνυμοι ιδιώτες.

Η κ. Μιχελή Παρασκευή από το ακριτικό Αγαθονήσι.

Τα Δωδεκανησιακά ΜΜΕ.

Τα έσοδα , αν και είναι ελάχιστα, για να τηρηθεί το ανταποδοτικό της διαδικασίας θα διατεθούν με βάση τις επιθυμίες των φορέων που συμμετέχουν στην δράση.

Η ομαδική εργασία φέρνει ωφέλιμα και απτά αποτελέσματα.

Η τουριστική ανάπτυξη έχει και άλλες παραμέτρους που δεν πρέπει να ξεχνάμε.

Αν εμείς σεβαστούμε τον χώρο μας το ίδιο θα κάνουν και οι επισκέπτες.

Ας γίνει η εφαρμογή της Ανακύκλωσης σήμερα το στοίχημα που θα κερδίσουμε αύριο.

Ανακυκλώνω = προστατεύω το περιβάλλον μου και δίνω τουλάχιστον ακόμα ένα κύκλο ζωής στα υλικά.

Πάτμος 9 Μαρτίου 2017.

Καμίτσης Γεώργιος.