Η Πυρομετεωρολογική Ομάδα FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών αναλύει τις συνθήκες που οδήγησαν στην καταστροφική πυρκαγιά στη Χαβάη με τους δεκάδες νεκρούς, παρουσιάζοντας μία σειρά από ερωτήσεις και απαντήσεις.
Μάλιστα, σημειώνεται πως υπάρχουν ομοιότητες και με τη φωτιά στο Μάτι.
Ειδικότερα, η πυρκαγιά που έπληξε τη νήσο Maui της Χαβάη, ισοπεδώνοντας κυριολεκτικά την ιστορική πόλη της Lahaina και προκαλώντας το θάνατο περισσότερων από 96 ανθρώπων, αποτελεί τη φονικότερη πλέον πυρκαγιά των τελευταίων 100 ετών στην ιστορία των ΗΠΑ. Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, η πυρκαγιά ξέσπασε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης 8 Αυγούστου 2023, στις πλαγιές του όρους Mauna Kahalawai, ανατολικά της πόλης Lahaina και έως νωρίς το πρωί (09:00 τοπική ώρα) είχε τεθεί υπό έλεγχο.
Ωστόσο, το μεσημέρι της ίδιας ημέρας (08.08.2023, 15:00 τοπική ώρα) αναφέρθηκε αναζωπύρωση της φωτιάς, με τους θυελλώδεις ανατολικούς ανέμους να οδηγούν στην εκρηκτική της εξάπλωση και συμπεριφορά. Σύμφωνα με τις αναφορές που υπάρχουν, μέσα σε λιγότερο από 3 ώρες η φωτιά είχε φτάσει στην ακτή, καίγοντας πλέον εντός του αστικού ιστού της πόλης Lahaina.
Τι ρόλο έπαιξαν οι μετεωρολογικές συνθήκες στην εκδήλωση της πυρκαγιάς;
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Ξηρασίας της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, 20% της έκτασης της νήσου Maui όπου εκδηλώθηκε η πυρκαγιά βρίσκοταν από τις αρχές του Αυγούστου 2023 στο επίπεδο προειδοποίησης 1, το οποίο αντιστοιχεί σε συνθήκες μέτριας ξηρασίας.
Η διαθεσιμότητα καύσιμης ύλης ήταν υψηλή εξαιτίας της προηγηθείσας υγρής περιόδου το χειμώνα και της επακόλουθης εμμονής των ξηρών συνθηκών. Επιπροσθέτως, τα προγνωστικά στοιχεία που υπήρχαν διαθέσιμα αρκετές ημέρες πριν την εκδήλωση της πυρκαγιάς υποδείκνυαν πολύ υψηλή επικινδυνότητα λόγω των ενισχυμένων Α/ΒΑ ανέμων, με έμφαση στις υπήνεμες πλευρές της νήσου Maui. Συνεπώς, υπήρχαν διαθέσιμα όλα τα συστατικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την εκδήλωση δυνητικά καταστροφικών πυρκαγιών.
Ποιες είναι οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες που οδήγησαν στην εκρηκτική συμπεριφορά της φωτιάς;
Η ανάλυση των διαθέσιμων στοιχείων δείχνει ότι οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες κατά τη διάρκεια της εκρηκτικής εξάπλωσης της φωτιάς καθορίστηκαν κύρια από την παρουσία ενός πολύ ισχυρού πεδίου υψηλών πιέσεων στα βόρεια του νησιωτικού συμπλέγματος της Χαβάης.
Η παρουσία αυτού του ανώμαλα ισχυρού πεδίου υψηλών πιέσεων είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ισχυρής βαροβαθμίδας κατά τη διεύθυνση βορράς-νότος και συνεπακόλουθα την ενίσχυση των Α/ΒΑ ανέμων (αληγείς άνεμοι). Πνέοντας με θυελλώδεις εντάσεις πάνω από το όρος Mauna Kahalawai, οι Α/ΒΑ άνεμοι έδρασαν ως καταβάτες στην υπήνεμη πλευρά του όρους, εκεί όπου βρίσκεται η πόλη Lahaina. Εξαναγκαζόμενοι από την τοπογραφία να κινηθούν "κατηφορικά” στην υπήνεμη πλευρά, οι Α/ΒΑ καθίστανται ακόμη περισσότερο θερμοί και ξηροί, συνεισφέροντας καθοριστικά στην ακραία ξήρανση της καύσιμης ύλης και επομένως στην αύξηση της ευκολίας ανάφλεξης.
Επιπροσθέτως, η συνοπτική κυκλοφορία που περιγράφηκε προηγούμενα, με την παρουσία του πολύ ισχυρού πεδίου υψηλών πιέσεων, είχε ως αποτέλεσμα και την μεταφορά στην επιφάνεια θερμού και ξηρού αέρα από την μέση και κατώτερη τροπόσφαιρα (Εικόνα 1), στοιχείο που συνεισέφερε στη δημιουργία περιβάλλοντος εξαιρετικά ευνοϊκού για την εκρηκτική εξάπλωση και συμπεριφορά της φωτιάς. Συμπερασματικά, η εκρηκτική εξάπλωση της πυρκαγιάς στη νήσο Maui καθοδηγήθηκε κύρια από την επικράτηση πολύ ισχυρών (θυελλωδών), θερμών και ξηρών ανέμων λόγω της επικρατούσας συνοπτικής κυκλοφορίας.
Έπαιξε ρόλο ο τυφώνας Dora στην εκρηκτική εξάπλωση της φωτιάς;
Όχι. Ο κατηγορίας 4 τυφώνας Dora μπορεί να ήταν ένας ισχυρός τυφώνας, αλλά η διέλευση του έλαβε χώρα περίπου 1.000 km νότια του νησιωτικού συμπλέγματος της Χαβάης. Το αποτέλεσμα είναι η επίδραση του ανεμολογικού πεδίου του τυφώνα στους ανέμους που έπνεαν στην περιοχή της νήσου Maui να είναι πρακτικά αμελητέα. Η ένταση των θυελλωδών ανέμων που καθοδήγησε την εκρηκτική εξάπλωση και συμπεριφορά της φωτιάς καθορίστηκε από τη συνοπτική κυκλοφορία (βλ. Ερώτηση 2) και όχι από την παρουσία του τυφώνα Dora στην ευρύτερη περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού.
Υπάρχουν ομοιότητες με τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι της Αττικής;
Ναι. Τόσο στην φονική πυρκαγιά στο Μάτι της Αττικής, όσο και σε αυτή στη νήσο Maui, καταγράφεται η αλληλεπίδραση του ανέμου με την τοπογραφία, με αποτέλεσμα τη δημιουργία των πολύ θερμών και ξηρών καταβατών ανέμων. Υπενθυμίζεται ότι στην περίπτωση του Ματιού, έπνεαν θυελλώδεις δυτικοί άνεμοι που έδρασαν ως καταβάτες στην υπήνεμη πλευρά του όρους Πεντέλη, καθοδηγώντας την εκρηκτική εξάπλωση και συμπεριφορά της φωτιάς. Ωστόσο, σε αντίθεση με την πυρκαγιά στη νήσο Maui, στην πυρκαγιά του Ματιού, σημαντικό ρόλο έπαιξε και η παρουσία του υποτροπικού αεροχειμμάρου που ευνόησε την μεταφορά στην επιφάνεια ισχυρών ανέμων και θερμού και ξηρού αέρα.
Αποκωδικοποιώντας τα μαθήματα από τη φονική πυρκαγιά στη νήσο Maui της Χαβάης, αξίζει να σημειώσουμε τα ακόλουθα:
- Η παρακολούθηση των μετεωρολογικών συνθηκών σε βάθος μηνών έως και ετών πριν από κάθε αντιπυρική περίοδο και η βραχυπρόθεσμη πρόγνωση (2-3 ημέρες) των πυρομετεωρολογικών συνθηκών σε συνοπτική και περιοχική κλίμακα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο εργαλείο οποιουδήποτε συστήματος εκτίμησης επικινδυνότητας.
- Αποτελεί επιτακτική ανάγκη η αξιοποίηση της διαθέσιμης πυρομετεωρολογικής γνώσης, εργαλείων και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων εξελιγμένων μοντέλων φωτιάς-ατμόσφαιρας τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκ των προτέρων για τη χάραξη σεναρίων διαχείρισης και αντιμετώπισης, υλοποιώντας υποθετικά σενάρια πυρκαγιών, αλλά και επιχειρησιακά σε σχεδόν πραγματικό χρόνο.
Στην εκτίμηση του πως η έγκαιρη εκκένωση του οικισμού θα αποδεικνυόταν σωτήρια για δεκάδες ανθρώπους που αφέθηκαν ανυπεράσπιστοι στην καταστροφική πορεία της φωτιάς στο Μάτι, επανέλαβε κατά την έκτη μέρα κατάθεσης του ο δικαστικός πραγματογνώμονας Δημήτρης Λιότσιος.
Ο επιπυραγός που απαντά σε ερωτήσεις συνηγόρων των θυμάτων, είπε πως η εισήγηση για απομάκρυνση έπρεπε να έχει δοθεί από τις 17.30 του μοιραίου απογεύματος και τόνισε πως η φωτιά έφθασε το Μάτι στις 18.20.
«Οι δίοδοι προς τη θάλασσα είναι τουλάχιστον 25. Από τη Λεωφόρο Μαραθώνος μέχρι τη θάλασσα, είναι 850 μέτρα. Μόνο δύσκολο κομμάτι είναι στο Κόκκινο Λιμανάκι. Σε όλη την υπόλοιπη περιοχή όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην θάλασσα.
Η απόσταση για ένα μέσο άνθρωπο προς τη θάλασσα είναι περίπου 20 λεπτά. Ο κόσμος έφυγε αυτοβούλως με τα οχήματα του. Στις 18:00 με την ενημέρωση του δημάρχου ( ότι δεν κινδυνεύουν ) ο κόσμος καθησυχάστηκε. Δεν είχε ενημερωθεί ο κόσμος πως η φωτιά κατευθύνεται προς την περιοχή», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Λιότσιος.
Απατώντας σε ερωτήσεις ο μάρτυρας επανήλθε στο θέμα των πτητικών μέσων αναφέροντας πως δεν προκύπτει ότι τα ελικόπτερα της πυροσβεστικής εκείνη την ημέρα δεν μπορούσαν να κάνουν ρίψεις.
«Δεν προκύπτει ότι είχαν κάποιο πρόβλημα. Πλην των Ericsson, τα υπόλοιπα ελικόπτερα είναι δύσκολο να επιχειρήσουν σε κατοικημένες περιοχές» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο επιπυραγός επεσήμανε: «Είχαμε ενημέρωση πως η φωτιά κατευθύνεται σε σπίτια, είχαμε ενημέρωση πως κατευθύνεται στο Νέο Βουτζά. Υπήρχε ενημέρωση πως υπήρχαν μόνο εννέα οχήματα της πυροσβεστικής και αυτά στην έναρξη της φωτιάς. Είχαμε ενημέρωση για κατεύθυνση καπνών. Έπρεπε να δοθεί η εντολή. Ο άνθρωπος δεν καίγεται από τη φωτιά, πρώτα δηλητηριάζεται από τον καπνό και μετά καίγεται».
Μία ακόμη δυνατότητα που δεν αξιοποιήθηκε στην φάση της διάσωσης είναι «τα ελικόπτερα της ΕΛ.ΑΣ. τα οποία διαθέτουν και θερμικές κάμερες, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στον εντοπισμό ανθρώπων στη θάλασσα και στη διαδικασία διάσωσης».
Απαντώντας σε ερώτηση δικηγόρου για το κατά πόσο φοβάται ακόμη για την σταδιοδρομία ή και την ζωή του μετά τις απειλές και τις πιέσεις που δέχθηκε, ο κ. Λιότσιος είπε "Βεβαίως και φοβάμαι, έχω απειληθεί για αυτό. Όμως αυτό δεν επηρεάζει την κρίση μου και την κατάθεσή μου".
Σύμφωνα με τον μάρτυρα , αν ο τότε διοικητής της Υπηρεσίας Εναέριων Μέσων Πυροσβεστικού Σώματος άφησε την θέση του την ώρα που η φωτιά έφθανε στο Μάτι «είναι εγκληματικό».
Μάρτυρας : Μπορεί να μην γνώριζε πως η φωτιά κατέβαινε από το Νέο Βουτζα.
Δικηγόρος : Έχει ενημερωθεί από το ΕΣΚΕ, είχε ζητηθεί ελικόπτερο. Πως είναι δυνατόν να λείπει και να του έχει ζητηθεί ελικόπτερο;
Μάρτυρας : Από τη στιγμή που είναι διοικητής πρέπει να γνωρίζει. Η εντολή για το ελικόπτερο, διαβιβάζεται στον ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας.
Ο δικαστικός πραγματογνώμονας δέχθηκε ερώτηση σχετικά με τον ισχυρισμό ότι οι περιοχές αυτές δεν είχαν ορθή ρυμοτομική διάταξη.
«Σε ότι αφορά το πολεοδομικό θέμα: Στο σχέδιο δασών του πυροσβεστικού σώματος δεν αναφέρονται ως αυθαίρετες οι συγκεκριμένες περιοχές ( Νέα Μάκρη, Μάτι). Υπήρχαν κάποια κομμάτια, απόκρημνα και δαιδαλώδη, στο Κόκκινο Λιμανάκι και προς Ζέμπερη, ήταν κάποιες προβληματικές περιοχές. Δεν σημαίνει κάτι αυτό. Το πυροσβεστικό σώμα ξέρει και αναλόγως κινείται».
Κατά την εκτίμηση του συνηγόρου της κ. Βαρβάρας Φύτρου, που έχασε τον άντρα και τα δύο παιδιά της στην φωτιά, από τις απαντήσεις του πραγματογνώμονα «αποδείχθηκε εξ αντικειμένου το αδίκημα σε βαθμό κακουργήματος της έκθεσης σε κίνδυνο ζωής».
Τον τρόμο έζησε μία οικιακής βοηθός στο Μάτι Αττικής, όταν ξημερώματα εισέβαλαν στο σπίτι δύο ληστές και την απείλησαν με όπλο, κρατώντας την όμηρη για 4 ώρες.
Οι ληστές, κατάφεραν να μπουν στην μονοκατοικία, αφού ξήλωσαν ένα παράθυρο και βρήκαν μέσα μόνο την οικιακή βοηθό, καθώς οι ιδιοκτήτες έλειπαν στο εξωτερικό.
"Εμείς ήμασταν στο εξωτερικό και μας ειδοποίησαν ότι έγινε διάρρηξη στο σπίτι. Γυρίσαμε και βρήκαμε το σπίτι αναστατωμένο και με πολλά κλοπιμαία. Λείπουν πολλά πράγματα στο σπίτι”, ανέφερε ο ιδιοκτήτης στον Alpha.
Αφού την έδεσαν, με την απειλή όπλου τη μετέφεραν σε διάφορα δωμάτια στο σπίτι. Επί τέσσερις ώρες έμειναν μέσα στην μονοκατοικία κλέβοντας τιμαλφή, μετρητά, πίνακες και πράγματα αξίας.
Η οικιακή βοηθός όταν κατάφερε να λυθεί ειδοποίησε τους ιδιοκτήτες και την Αστυνομία.
Οι κάτοικοι στο Μάτι πάντως είναι ανάστατοι, καθώς έχουν γίνει πολλές διαρρήξεις και απόπειρες στην περιοχή.
Το ημερολόγιο έδειχνε 23 Ιουλίου του 2018: Αρχικά ξημέρωσε μια ημέρα από αυτές που συνηθίζουμε να αποκαλούμε κλασικές καλοκαιρινές. Ένα ασθενές αεράκι ίσα ίσα που δρόσιζε την ευρύτερη περιοχή της Αττικής και τίποτα δεν προμήνυε πως αυτή η μέρα θα ήταν αυτή που θα άλλαζε για πάντα τις ζωές μας.
Και ενώ ήδη μια τεράστια ανεξέλεγκτη φωτιά κατακαίει από της πρώτες μεσημβρινές ώρες την Κινέτα και τα Γεράνεια Όροι ξαφνικά ένα νέο μέτωπο κάνει την εμφάνιση του κοντά στο Νταού Πεντέλης.
Σε χρόνους κυριολεκτικά ρεκόρ η δυναμική της φωτιάς έχει αρχίσει να προκαλεί μεγάλο προβληματισμό καθώς εξαπλώνεται με ιλιγγιώδη ρυθμό. Η φωτιά έχει πλέον αρχίσει να απειλεί κατοικημένες περιοχές και άπαντες πιάνονται κυριολεκτικά σε μεσημεριανό ύπνο.
Η φωτιά περνάει σαν σίφουνας τον Νέο Βουτζά διασχίζει σε κλάσματα την Λεωφόρο Μαραθώνος όπου έχει "χτιστεί" ένα πρώτο αντιπυρικό μέτωπο καταπίνει το Μάτι που δεν έχει προλάβει να εκκενωθεί και φτάνει μέχρι την θάλασσα.
Τραγικός απολογισμός 103 νεκροί και μια Ελλάδα που δεν μπορεί να αντιληφθεί τι, πως και γιατί προκάλεσε αυτή την ασύλληπτη τραγωδία η οποία είναι και η μεγαλύτερη στην σύγχρονη ιστορία της πατρίδας μας.
Πεντακόσιες σαράντα τέσσερις σελίδες απαιτήθηκαν προκειμένου το Δικαστικό Συμβούλιο Εφετών να ανατρέψει το προηγούμενο βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών και να οδηγήσει στο εδώλιο 21 πρόσωπα για τα αδικήματα της ανθρωποκτονίας και της σωματικής βλάβης από αμέλεια διά παραλείψεως, αλλά και του εμπρησμού από αμέλεια για τον άνθρωπο που προκάλεσε την πυρκαγιά.
Στις σελίδες του σκεπτικού των δικαστών, εκτός από το σκηνικό χάους που επικράτησε το απόγευμα της 23ης Ιουλίου που οδήγησε στον θάνατο 102 ανθρώπους, υιοθετείται πλήρως και το σκεπτικό της έφεσης του αντεισαγγελέα Παναγιώτη Μεϊδάνη, που έκανε λόγο για απόλυτη ακυρότητα του βουλεύματος του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών, υπέρβαση εξουσίας των δικαστών και εσφαλμένη εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών. Σημειώνεται ότι το πρώτο βούλευμα που εκδόθηκε για την υπόθεση ζητούσε τον διαχωρισμό της για πέντε πρόσωπα και την αναβάθμιση της κατηγορίας σε κακούργημα, αλλά και την απαλλαγή 10 προσώπων από τις κατηγορίες.
Η σημείωση του εισαγγελέα
Ωστόσο, μετά την άσκηση έφεσης και σχετικά με το σκέλος που οι δικαστές του πρώτου Συμβουλίου ζητούσαν περαιτέρω ανάκριση για τους τότε επικεφαλής της Πυροσβεστικής και της ΕΜΑΚ Κολοκούρη, Τερζούδη, Πορτοζούδη, Φωστιέρη και Ματθαιόπουλο, ο εισαγγελέας σημείωνε: «Το Συμβούλιο μπορεί να διατάξει περαιτέρω ανάκριση μόνο για πράξη για την οποία ενεργείται η ανάκριση και για την οποία έχει ασκηθεί ποινική δίωξη, και όχι για άλλη, έστω και συναφή, γιατί τότε αντιποιείται έργα εισαγγελέα. Οφείλει να αποφανθεί για την πράξη για την οποία ασκήθηκε η δίωξη, γιατί αλλιώς υπερβαίνει την εξουσία του αρνητικά, ήτοι δεν ασκεί εξουσία που έχει και υποχρεούται από τον νόμο. Σε περίπτωση που το Συμβούλιο διαπιστώσει ότι έχουν τελεστεί εγκλήματα για τα οποία δεν έχει ασκηθεί από τον εισαγγελέα ποινική δίωξη, και εφόσον δεν μπορεί να γίνει επιτρεπτά μεταβολή κατηγορίας, συντάσσει σχετική έκθεση και τη διαβιβάζει σε αυτόν».
Μάλιστα, όπως εξηγεί, συνέβη και το εξής ευτράπελο. Το Συμβούλιο όχι μόνο δεν προχώρησε στις απαραίτητες νομικές ενέργειες, αλλά… παρέλειψε να αποφανθεί για την παραπομπή ή μη των συγκεκριμένων κατηγορουμένων στο ακροατήριο για τα αδικήματα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια διά παραλείψεως και της σωματικής βλάβης για τις οποίες είχε ασκηθεί ποινική δίωξη! Το ίδιο συνέβη και με τα 13 πρόσωπα (μεταξύ των οποίων Δούρου, Ψινάκης, Χιώνης, Καπάκης) για τα οποία έκρινε μεν ότι υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις για την τέλεση των αδικημάτων αυτών, αλλά παρέλειψε να αποφανθεί για την παραπομπή ή μη «κρίνοντας εσφαλμένα ότι ο χωρισμός της υπόθεσης θα παρακώλυε την ασφαλέστερη διάγνωση της ουσιαστικής αλήθειας, δεδομένου ότι δεν διέταξε περαιτέρω ανάκριση ως προς αυτούς, αποφάνθηκε επί της ουσίας των αποδιδόμενων σε βάρος τους κατηγοριών και ουδόλως έλαβε υπόψη του τον επικείμενο κίνδυνο παραγραφής των πλημμεληματικού χαρακτήρα αξιόποινων πράξεων που τους αποδίδονται».
» Για τον τότε αρχηγό της Πυροσβεστικής, Σωτήρη Τερζούδη, το βούλευμα αναφέρει: «Δεν μερίμνησε πρωτίστως, όπως όφειλε, για την προληπτική εναέρια επιτήρηση, για τη μεταστάθμευση εναέριων μέσων λόγω καιρικών συνθηκών, με αποτέλεσμα 3 από τα πλέον αξιόπιστα επιχειρησιακά ελικόπτερα να μην μπορούν να απογειωθούν την κρίσιμη στιγμή». Μάλιστα, αναφέρεται ότι και τα 3 ελικόπτερα προσγειώθηκαν για ανεφοδιασμό σε κλειστό αεροδρόμιο (!), με αποτέλεσμα να καθυστερήσουν. Οι δικαστές σημειώνουν ότι ο τότε αρχηγός δεν μερίμνησε ούτε για την κινητοποίηση και ορθή επιχειρησιακά αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων επίγειων και, κυρίως, εναέριων μέσων πυρόσβεσης βάσει των πραγματικών αναγκών, αλλά και ενέκρινε λανθασμένες επιχειρησιακά εκτροπές εναέριων μέσων πυρόσβεσης σε άλλες περιοχές που δεν παρουσίαζαν κίνδυνο, όπως Σουσάκι – Καλαμάκι – Ισθμια Κορινθίας για να επιχειρήσουν στις εγκαταστάσεις της Motor Oil».
» Και τους ισχυρισμούς του τότε υπαρχηγού Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος, Βασίλη Ματθαιόπουλου, περί επιβοηθητικού ρόλου αποδομούν οι δικαστές, εξηγώντας ότι είχε ενεργό ανάμιξη και συμμετοχή καθ’ όλη τη διάρκεια εξέλιξης της πυρκαγιάς στον οικισμό Νταού Πεντέλης, όπως άλλωστε επέτασσε και ο επιχειρησιακός του ρόλος ως υπαρχηγού Επιχειρήσεων. «Δεν φρόντισε να υπάρχει επαρκής εναέρια επιτήρηση στην Αττική ούτε εκμεταλλεύτηκε σωστά τη νεοσύστατη υπηρεσία των drones». Την ίδια στιγμή, κατηγορείται γιατί γνώριζε από τους αξιωματικούς του Π.Σ. ότι η φωτιά είχε πάρει διαστάσεις και υπήρχε ανάγκη ενίσχυσης με επίγεια και εναέρια μέσα, και στις 17.10, ο σύνδεσμος του ελικοπτέρου τύπου S-64, που επιτηρούσε την περιοχή όπου είχε εκδηλωθεί η πυρκαγιά, ενημέρωσε ότι «η φωτιά είναι γύρω από σπίτια, σε περίβολο σπιτιών και 20 λεπτά αργότερα, ο ίδιος άνθρωπος τον ενημέρωσε ότι η πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης είναι κοντά σε σπίτια, κινείται ανατολικά και θα απειλήσει σπίτια».
» Βαρύτατες ευθύνες «είδαν» οι δικαστές και για τον τότε διοικητή του ΕΣΚΕ, Ιωάννη Φωστιέρη, τον οποίο κατηγορούν για τη λανθασμένη επιχειρησιακά εντολή εκτροπής ελικοπτέρου τύπου S-64 από Νταού Πεντέλης προς τις εγκαταστάσεις της Motor Oil, σε πάρα πολύ κρίσιμο χρόνο για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς στην Ανατολική Αττική, ενώ μάλιστα γνώριζε «ότι η πυρκαγιά στο Καλαμάκι Ισθμού ήταν έρπουσα σε θάμνους και η κατάσταση ήταν ελεγχόμενη, δηλαδή η φωτιά στη Motor Oil δεν προκαλούσε ιδιαίτερη ανησυχία και ήταν υπό έλεγχο από τις επίγειες δυνάμεις πυρόσβεσης».
» Σημαντική καθυστέρηση καταγράφουν οι δικαστές στο βούλευμα και για τον πρώην αρχηγό της Πυροσβεστικής και τότε διοικητή της ΕΜΑΚ, Στέφανο Κολοκούρη. «Δεν μερίμνησε να εκτελέσει άμεσα την εντολή, ώστε να βρεθεί τουλάχιστον στις 18.00 ή το ταχύτερο δυνατόν στον τόπο της πυρκαγιάς και να τεθεί επικεφαλής σχεδίου διάσωσης των πολιτών που κινδύνευαν, αλλά αντιθέτως παρέμεινε στην πυρκαγιά της Κινέτας μέχρι 19.59, ακολούθως μετέβη στις εγκαταστάσεις της ΕΜΑΚ στη Μαγούλα, αναχώρησε από εκεί μετά τις 20.30 και αφίχθη με μεγάλη καθυστέρηση στην περιοχή του συμβάντος στις 21.30». Οπως αναφέρεται στο σκεπτικό, «αποτέλεσμα της παρακοής του και της αδιαφορίας που επέδειξε ως προς την άμεση εκτέλεση της εντολής του Βασίλη Ματθαιόπουλου ήταν ότι δεν συνέδραμε με αποτελεσματικό τρόπο στην απομάκρυνση των πολιτών και όταν πια η απομάκρυνση δεν ήταν εφικτή, δεν συνέβαλε ουσιαστικά σε επιχείρηση διάσωσης».
» Αμέλεια ως προς τον καθαρισμό της περιοχής, την εκτέλεση προγραμμάτων προληπτικής απομάκρυνσης χόρτων και άλλες παραλείψεις εντόπισαν οι δικαστές στην πρώην περιφερειάρχη Αττικής, Ρένα Δούρου, η οποία δεν συγκάλεσε έγκαιρα το έκτακτο ΣΟΠΠ, το οποίο και συνεδρίασε τελικά στις 20.30, αφού η πυρκαγιά είχε πλέον αυτοκατασβεστεί. «Δεν εισηγήθηκε έγκαιρα στον γενικό γραμματέα Πολιτικής Προστασίας την έκδοση απόφασης κήρυξης της περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Εξαιτίας των συνδυασμένων παραλείψεών της η πυρκαγιά εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα, καθώς συνέδραμε σε αυτό μη καθορισμός της περιοχής ευθύνης της», συμπληρώνουν οι δικαστές.
«Ακόμα και η πρόδηλη αθωότητα ερμηνεύεται ως ένδειξη ενοχής…»
«Η αίτησή μας προς τον κ. εισαγγελέα Εφετών δικαιώθηκε πλήρως και από το αρμόδιο Συμβούλιο. Ηταν το πρώτο σοβαρό ατόπημα σε βάρος μας που διορθώθηκε. Αντιλαμβανόμαστε, επίσης, γιατί το Εφετείο θέλει οπωσδήποτε κρίση επί της ουσίας από τακτικό δικαστήριο, από ακροατήριο. Η υπόθεση έχει λάβει τέτοιες διαστάσεις που και η πρόδηλη αθωότητα ερμηνεύεται ως ένδειξη ενοχής. Οπως πολύ εύστοχα ο καθηγητής Αναγνωστόπουλος τόνισε σε άρθρο του, “το τεκμήριο αθωότητας μοιάζει πλέον με παράδοξο δημιούργημα επιτήδειων νομικών που προστατεύει τους εγκληματίες”. Στο δικαστήριο θα αποδειχθεί και το δεύτερο λάθος σε βάρος του εντολέως μου, η αδικαιολόγητη παραπομπή και ο αναίτιος στιγματισμός του. Υπομονή και σεβασμός στη νομιμότητα μέχρι τότε, όσο δύσκολο και αν ακούγεται πλέον αυτό, γιατί η αλήθεια θα υποδείξει τους πραγματικούς θύτες και τον αληθή αριθμό των θυμάτων αυτής της τόσο τραγικής υπόθεσης», αναφέρει ο συνήγορος του Στέφανου Κολοκούρη, Δημήτρης Ιωαννίδης.